Vielmi zacikaviŭ artykuł z zaklikam daśledavać raniejšyja biełaruskija imiony i ŭsialak namahacca ich raspaŭsiudžvać. Prablema aktualnaja, adnak chaciełasia b pieravieści jaje na niejkija bolš realistyčnyja rejki. Bo Rahnieda, Rahvałod i Vitaŭt ź Viačkam chacia i stali dosyć papularnymi ŭ niekalki apošnich dziesiacihodździaŭ, adnak pryvandravali ŭ našu śviadomaść ź biełaruskaha histaryčnaha dyskursu pačatku XX stahodździa, a nie ź niejkaj hłybokaj narodnaj tradycyi.
Paviarchoŭna prahledzieŭ tolki adzin histaryčny dakumient XVI stahodździa, jaki akazaŭsia pad rukoj. Heta zrobleny ŭ
pryvodžu tut śpis mienavita mužčynskich imionaŭ XVI stahodździa.
Pieršaja hrupa, imieny, viadomyja i papularnyja siońnia:Ihnat, Andrej (Andruś, Andryjaš), Anton, Stanisłaŭ (Stańka), Raman, Pavieł, Maksim, Mikałaj, Taras, Jaś (Januk, Ivan, Ivaška, Ivaniec), Siarhiej, Dźmitryj, Alaksiej (i Alechna), Hryška (ad Ryhor, Hryhoryj), Vasil, Sienka (mabyć, ad Arsień), Saniuk (ad Alaksandr).
Druhaja hrupa, redkija siońnia, napaŭzabytyja imiony:Panas, Marcin (Marciška), Haŭryła, Jaroma (Jarema), Karp, Pilip, Astap, Anuprej, Amialjan (Mialjan, Mialan), Jaŭsiej (Aŭsiej), Zinoŭ (ad Zinovij), Sielivon, Astap (Astapiec), Zdan (Ždan), Parfion, Joška (ad Iosif, Jazep).
Treciaja hrupa, zusim zabytyja siońnia imiony — siarod ich sustrakajucca jak słavianskaha, tak i bałckaha korania:Miłan, Jač (Jačka), Haščyła, Dzieška, Mažejka, Budźka, Vialička, Mieł (Miel), Kras, Nasuta, Vojtka, Žuk, Bieł (Biel), Misiuk, Hryń, Baciečka, Jurhiel, Chilimon, Lut (Lucik), Hałaŭnia, Narko, Pałujan, Hapon, Kalenik, Konan, Małafiej, Hołub (Hałubiec).
Imiony z apošniaj hrupy zachavalisia ŭ nas siońnia tolki jak proźviščy.Darečy, akurat u XVI stahodździ na našych ziemlach išoŭ praces farmiravańnia stałych radavych proźviščaŭ, ale heta tema dla asobnaj razmovy. Skažam tolki, što amal paŭtysiačahodździa tamu imia Narko było kudy bolš papularnym, čym, skažam, Siarhiej, a Miłan i Konan paśpiachova kankuryravali z Vasilom i Dźmitryjem. A ŭžo Amialjanaŭ, Haŭryłaŭ, Astapaŭ dyk naahuł było nie źličyć.
Treba taksama padkreślić jašče niekalki važnych asablivaściej užyvańnia biełarusami ŭłasnych imionaŭ u toj čas.
1. Nijakaj litary i huku «F», tamu byli tolki Chviedź, Chviedźka, Chodar, Chviedar abo Todar (a nie Fiodar), Chama, Tamaš (a nie Fama), Trachim (a nie Trafim).
2. Nie bajalisia skaračeńniaŭ, časam śmiešnych dla nas siońnia, ale sensoŭnych. Naprykład Marciška, Astapiec abo Hałubiec nie mieli nijakaha pabłažlivaha źmiestu. Sensoŭnaść zaklučałasia ŭ tym, što imia, hledziačy pa ŭsim, mahło evalucyjanavać z uzrostam čałavieka (Andručok — Andruś — Andrej — Andryjaš).
3. Imiony vielmi časta nabyvali aryhinalnaje biełaruskaje hučańnie. Pryviadu tut kłasičny chryścijanskija imiony Savaščan (Siebaśćjan), Alizar (Jelizaryj), Baŭtramiej (Varfałamiej), Jeŭłaš (Jaŭłampij). Niačasta, adnak sustrakalisia siarod sialan i inšyja typova «biblijnyja» imiony — Majsiej, Abram, Adam, Sava, Łuka.
4. Šlachta čaściej užyvała imiony, jakija karystajucca papularnaściu i siońnia. Mahčyma heta było źviazana z tym, što sialanskamu dziciaci pop davaŭ imia vyklučna pa śviatcach, a šlachic užo moh «adkupić» svajho małoha i toj stanaviŭsia nie Małafiejem, a, naprykład, Ramanam. Značna mienš ekzatyčnych z sučasnaha punktu hledžańnia imionaŭ było i ŭ tahačasnych haradžan, prynamsi hrodziencaŭ.
Jašče raz paprašu prabačeńnia ŭ dziaŭčat, što abminuŭ ich imiony. Prapanuju tolki niekalki.
Naprykład, u dadatak da tradycyjnych Sofji (Zofji, Zosi), Anastasi, Hanny abo Maryi prapanavaŭ by vam razvažyć pašyreńnie takich starych biełaruskich imionaŭ jak Hałuba, Ulita, Valijanta, Dosia, Matrona, Liška abo Kasiuta.Bo mienavita tak zvali našych dalokich praprababul.
