Dy rana jašče pra toje razvažać, ludzi ž zastajucca za kratami — skaža čytač. Nu ŭ peŭnym sensie sapraŭdy rana. Ź inšaha boku, i dyplamatyčnaja aktyŭnaść aficyjnaha Miensku i Eŭropy, i medyjnyja syhnały śviedčać jak minimum pra vysokuju imaviernaść taho, što vyzvaleńnie adbudziecca nieŭzabavie. Błoh Vadzima Hihina na Biełta — sproba infarmacyjna «ŭpakavać» hety krok ź minimalnymi reputacyjnymi vydatkami dla ŭłady.
Moža, zrazumieła, toje i nie adbycca ŭ chutkim časie, jak sarvałasia vyzvaleńnie ŭ žniŭni-vieraśni 2011 hodu paśla vizytu kiraŭnika baŭharskaha MZS Mładenava.
Ale kali raptam adbudziecca? Tak ujaŭlajecca, što novaja sytuacyja stanie vyklikam i dla ŭłady, i dla Zachadu, i dla niezaležnaha hramadztva, jak pryniata kazać.
Ciapierašniaja sytuacyja, pry ŭsim jaje dramatyźmie, pa-svojmu prostaja. Vyzvaleńnie palitviaźniaŭ — meta zrazumiełaja i, tak by mović, vymiaralnaja: voś hetyja ludzi (śpis prykładajecca) zaraz za kratami, a pavinny apynucca na voli.Ale kali jany akazvajucca na voli, navat samaja farmuloŭka metaŭ, nia kažučy ŭžo pra srodki ich dasiahnieńnia, robicca spravaj bolš składanaj.
Tut varta čarhovy raz paŭtaryć, što mety Zachadu, suadniesienyja sa srodkami — heta mety mienavita Zachadu, suadniesienyja mienavita ź jaho srodkami.Zaraz užo zabyłasia, ale ŭ pieršyja miesiacy paśla śniežnia 2010 hodu patrabavańnie praviadzieńnia ŭ Biełarusi novych, spraviadlivych prezydenckich vybaraŭ fihuravała ŭ pramovach i zajavach zachodnich palitykaŭ naroŭni z patrabavańniem vyzvaleńnia palitviaźniaŭ . I vydatnaje ž patrabavańnie, pahadziciesia. Chiba nie vymahała sumleńnie Eŭropy pastavić jaho ŭ paradak dnia i damahacca ad Miensku jaho vykanańnia ŭsimi srodkami? Nakont sumleńnia nia viedaju, ale nieŭzabavie nazvanaje pažadańnie źnikła sa śpisu punktaŭ ultymatumu, pierajšoŭšy ŭ śpis pažadańniaŭ i temaŭ budučych pieramovaŭ. «Usimi srodkami», «luboj canoj» — dobryja formuły, kali majuć na ŭvazie svaje srodki i svaje zdolnaści tuju canu płacić.
Dy i jak sfarmulavać dalejšyja mety? Demakratyzacyja palityčnaha žyćcia — heta što kankretna, aperacyjna?Asabliva z ulikam vydatnych zdolnaściaŭ biełaruskaj ułady, jak toj paručyk Ržeŭski z anekdotu, «opošliť» amal što lubyja jurydyčnyja harantyi toj demakratyzacyi. Voś patrabavali, kab u składzie vybarčych kamisij było pradstaŭnictva palityčnych partyj i hramadzkich arhanizacyj, u padtekście zrazumieła jakich. Kali łaska — va ŭsich kamisijach aduchoŭlenyja tvary pradstaŭnikoŭ BRSM i «Biełaj Rusi».
Nie, pažadać možna ŭsiaho, čaho zaŭhodna, choć znakamitaha ŠOSu. Pytańnie ŭ tym, ci heta patrabavańnie da ŭłady, ci patrabavańnie da Zachadu, kab jon patrabavaŭ taho ad ułady, ci meta palityčnaj baraćby?Ad ułady ŭ ciapierašniaj sytuacyi vykanańnia hetaha ścipłaha pažadańnia, bajusia, nie dačakajeśsia. Ad Zachadu, nia vyklučana, taksama. Što da palitviaźniaŭ, to na karyść hetaha patrabavańnia byli i mierkavańni prestyžu i, jak kažuć, «zaležnaść ad kalainy». «Biez palitviaźniaŭ» było patrabavańniem i padčas minułaha raŭndu narmalizacyi adnosinaŭ, sprava i tady, navat paśla rasiejska-hruzinskaj vajny, zrušyłasia ź miortvaj kropki tolki paśla vychadu na volu apošnich palitviaźniaŭ. Damahacca zaraz mienšaha było b niedarečna. A voś bolšaha...
Heta zaležyć nie ad stupieni represiŭnaści biełaruskaj systemy, jakaja abražaje sumleńnie Zachadu, a ad prahnozu paśpiachovaści dalejšych ultymatumaŭ.Sučasnaja Birma i sučasnaja Kuba — dźvie krajnija kropki ŭ sprečcy nakont efektyŭnaści sankcyj. U Birmie praz šmat hadoŭ jany (nu moža i nia tolki jany, ale i cichaja dyplamatyja) pryviali da stanoŭčych źmienaŭ, na Kubie — ni da jakich nie pryviali. Toj, chto zdolny budzie dakazać, što ŭ Biełarusi ŭ vypadku ŭžyvańnia da jaje hetaha padychodu spravy pojduć pa birmanskim, a nie pa kubinskim scenary, zrobić svajoj linii značna bolšuju pasłuhu, čym raspaviadajučy pra žachi režymu.
Ale nia tolki ŭ Bruseli i Vašynhtonie naahuł ščaście.Vyzvaleńnie palitviaźniaŭ u lubym vypadku źmienić hramadzkuju atmasferu ŭ krainie, adkryje novyja mahčymaści. Hetaha, darečy, ułada najbolš i pabojvajecca, pryhadvajučy dośvied 2008-2010 hadoŭ.
Adnak heta stanie vyklikam i dla alternatyvy. Ci maje jana plany, što ž rabić u abjektyŭna lepšaj, ale niazvykłaj sytuacyi? Naŭskidku možna sprahnazavać, što «kryły» palityčnaj apazycyi, jakija abaznačylisia padčas letašnich parlamenckich vybaraŭ, «raźlaciacca» jašče dalej.Zaraz ich u peŭnaj stupieni źviazvaje zachodniaje patrabavańnie vyzvaleńnia palitviaźniaŭ, źviazvaje i ŭ tym sensie, što ŭsie z bolšaj ci mienšaj stupieńniu ščyraści padzialajuć mierkavańnie, što ich vyzvaleńnie pavinna papiaredničać usim astatnim krokam, i ŭ tym, što da hetaha vyzvaleńnia ŭsie plany majuć umoŭny charaktar. Nu a paśla vyzvaleńnia ahulnaść źniknie, i plany daviadziecca pradjaŭlać u biezumoŭnaj płaščyni.
Ź imi, zrazumieła, zaŭsiody prablemy. I ŭ 2006, i ŭ 2010 hadach Płošča była čaroŭnaj mantraj vybarčych kamandaŭ usich apazycyjnych kandydataŭ.Ale paśla ich usie sproby vyśvietlić, jakija ž byli plany tych Płoščaŭ, skančalisia marna. Moža, zrazumieła, i nia varta fetyšyzavać roznyja plany i stratehii, Napaleon kiravaŭsia pryncypam «Hałoŭnaje — ŭviazacca ŭ boj, a tam bačna budzie» i pieramahaŭ.
Da taho ž adkaz moža być zusim prosty. Nu atrymaje druk bolš svabody — dyk paśmialej pisać budzie. Nia buduć tak žorstka zabaraniać publičnyja akcyi i pieraśledavać udzielnikaŭ navat dazvolenych, jak toje było padčas apošniaha «Čarnobylskaha šlachu» — možna budzie čaściej tyja akcyi pravodzić.Zarehistrujuć, skažam, tuju ž BCHD — atrymajuć chadeki bolš mahčymaściaŭ pracavać z nasielnictvam. A jaki taki inšy plan u pryncypie moža być? Napaleon, mocna spadziejučysia na impravizacyju, usio ž dakładna viedaŭ, na jakija resursy, na jakija bataljony jon moža raźličvać. A ŭ našaj sytuacyi pieravažnaja častka biełaruskaha narodu kirujecca pryncypam amerykanskich chipi 60-ch hadoŭ: «Jany abvieściać vajnu, a na jaje nichto nia pryjdzie».
Pytańnie nasamreč nie rytaryčnaje, ja nia maju na ŭvazie, što jano nia maje adkazu.Prosta paśla vyzvaleńnia palitviaźniaŭ budzie značna bolš składana rabić vyhlad, što i pytańnia niama.
0
0
0
0
0
0
