Viła «Albrecht» mieścicca ŭ cichim rajonie Bierlina.
Žychary viły kažuć, što ź pierajezdam siudy ich žyćcio istotna nie źmianiłasia.
Ahulnaja haścioŭnia z funkcyjami kuchni i pralni.
Žycharka viły pakazvaje svaju kvateru.
Žančyna pryviezła siudy svaje chatnija rečy.
Supracoŭnica viły ładzić ekskursiju.
Hości viły śviatkujuć razam.
Pakoj dla hulniaŭ.
Na kuchni.
Adzin z pakojaŭ dla adpačynku.
Trusinaja mini-fierma.
Centr dzionnaha znachodžańnia «Narodnaj salidarnaści», raniej tut byŭ dziciačy sadok.
Piatničny raskład.
Jak i na vile «Albrechta», tut jość pakoi dla hulniaŭ.
Naviedniki centra mohuć skarystacca pasłuhami cyrulnika.
Niachaj vas nie dzivić taki zahałovak. Dla mnohich niamieckich piensijanieraŭ, a havorka mienavita pra ich, heta ŭsiaho tolki niekatoryja z punktaŭ štodzionnaj prahramy pierabyvańnia ŭ admysłovych ustanovach — damach sumiesnaha pražyvańnia. Z pobytam naviednikaŭ i žycharoŭ dvuch padobnych bierlinskich damoŭ aznajomiŭsia karespandent «Našaj Nivy».
Naturalna, heta daloka nie ŭsio, čym tut zajmajucca niamieckija dziaduli i babuli. Ale taki pravakacyjny na pieršy pohlad akcent dazvalaje lepš zrazumieć adzin z hałoŭnych pryncypaŭ pracy niamieckich damoŭ dla sumiesnaha pražyvańnia sastarełych — čałaviek pavinien adčuvać siabie tut jak doma.
Jak śviedčyć prykład arhanizavanaj niamieckim Čyrvonym Kryžam viły «Albrecht», a taksama centra dzionnaha znachodžańnia «Narodnaj salidarnaści», padobnaja zadača całkam vykanalnaja.
«Prosta pryjšoŭ čas, kali inšaha vyjścia ŭ mianie nie było. Ja złamała šyjku ściahna i biez starońniaj dapamohi nie mahła abyścisia», — raskazvaje biełaruskim haściam piensijanierka, žančyna za 80.
Jana pradała svaju kvateru i pierasialiłasia na viłu «Albrecht». Heta ceły kompleks, jaki štodzień prymaje ŭ siabie z paŭtara dziasiatka piensijanieraŭ, a taksama prapanuje kvatery dla tych, chto ŭžo nie moža biez dapamohi inšych.
My siadzim ŭ vialikim pakoi, jaki ŭ žycharoŭ viły vykarystoŭvajecca ŭ jakaści ahulnaj haścioŭni, kuchni, internet-kaviarni i pralni. Na stale chatniaje piečyva — jaho dla haściej ź Biełarusi pryhatavali miascovyja 80-hadovyja haspadyni.
«Jak nam tut žyviecca? Zvyčajnym žyćciom, jakoje mała čym adroźnivajecca ad raniejšaha. Dla mianie heta hałoŭnaje», — dzielicca babula.
Jana kaža, što žartam svarycca na dačku, kali taja pa telefonie pytaje, jak spravy ŭ domie dla sastarełych. «Ja joj adrazu kažu: mnie słuchaŭku ŭžo zaraz pakłaści? Ja žyvu na vile, a nie ŭ domie sastarełych», — uśmichajecca jana.
Jaje susied trapiŭ na viłu tym ža šlacham: składany pierałom i nieabchodnaść u štodzionnaj padtrymcy. Jon taksama pa-fiłasofsku aceńvaje svajo novaje miesca žycharstva — taki ŭzrost. I dadaje, što kampanija tut viasiołaja, sumavać nie davodzicca.
«Čaściej za ŭsio ja sama sabie hatuju. Na ahulnaj kuchni nadta tłumna — ujavicie sabie dziesiać žančyn za adnoj plitoj», — raskazvaje adna z žycharak viły.
Jana staić kala plity ŭ kuchni-haścioŭni arandavanaj kvatery. Na palicy nasuprać dziasiatki suvienirnych fihurak, na stoliku — siamiejnyja fotazdymki ŭ ramkach, na palicach knihi. Heta ŭsio rečy, jakija jana pieraviezła siudy sa svajoj kvatery. Na stale ŭ spalni haspadyni ŭklučany kampjutar, čakajučy haściej babula raskładvała paśjans.
U kalidorach na paviersie, dzie baviać dzionnyja hadziny hości, łoviš siabie na dumcy, što tut nie adčuvajecca charakterny dla takich miescaŭ pach. Kali b nie parenčy ŭzdoŭž ścienaŭ i vazki dla pieravozki abiaznožanych, možna pryniać hetaje miesca za mini-hatel.
Praz šklanyja dźviery bačny vialiki pakoj, za stałom siadziać staryja. Jany słuchajuć kahości z maładych vałancioraŭ. Toj zmaŭkaje i na źmienu jahonamu hołasu hučyć muzyka. Štości z papularnaha ŭ 70-ja. Dziaduli i babuli siedziačy za stałom pačynajuć šavialić plačyma ŭ takt muzycy. Mahčyma, adznačajuć čyjści dzień naradžeńnia. Na kalidornych ścienach bahata fotakałažaŭ z datami narodzinaŭ haściej i žycharoŭ viły.
Idziom pa kalidorach i pakojach. Na ahulnaj kuchni na palicy staić ručny młynok dla kavy, pobač lažyć pałačka cynamonu. Mnohim klijentam viły za 80, ale starym zvyčkam jany nie zdradžvajuć. Na bałkonie pakoju dla adpačynku zaŭvažaju skryniu ź pivam.
Na raźvitańnie naviedvajem valjery z trusami. Puchnatymi źviarkami apiakujucca žychary kvater, im pryśviečanaja ścienhazieta ŭ ahulnaj haścioŭni.
«Narodnaja salidarnaść» paŭstała siarod ruinaŭ uščent razbomblenaha sajuźnikami Drezdena ŭ chałodnym kastryčniku 1945-ha. Tady meta jadnańnia ludziej była da žorstkaha prazaičnaj — vyžyć samim i dapamahčy inšym. Siońnia heta 320-tysiačnaja arhanizacyja, jakaja dapamahaje piensijanieram, nievylečna chvorym, ludziam z abmiežavańniami.
Centr dzionnaha znachodžańnia, jakim apiakujecca «NS», mieścicca va ŭschodniaj častcy Bierlina. Kali b nie šyldy na niamieckaj movie, možna padumać, što trapiŭ u minskuju Sierabranku. Adnak, sonnaja mlavaść mikrarajona padmanlivaja. Nad hałavoj davoli časta pralatajuć samaloty — niedaloka aeraport.
Simvalična — u hetym budynku raniej byŭ dziciačy sadok. Zrešty, i zvonku, i ŭ siaredzinie jon usio jašče nahadvaje ŭstanovu dla dziaciej — prościeńkija malunki na ścienach kalidoraŭ, pakoi dla adpačynku i hulniaŭ, kieramičnyja hnomy kala altanak u dvary.
Tut taksama jość kvatery dla stałych žycharoŭ, a dla dzionnych haściej abstalavanyja pakoi dla hulniaŭ i adpačynku z admysłovymi fatelami, vannyja pakoi. Pry žadańni možna skarystacca pasłuhami cyrulnika.
Jak i ŭ sadku, tut usio adbyvajecca pa raskładzie. Naprykład u piatnicu dzień pačynajecca sa śniadanka, potym idzie himnastyka, za joj — hulni, abied i adpačynak (možna i paspać). Paśla snu haściam prapanujecca padviačorak i hulni.
Chto ž pracuje ŭ padobnych ustanovach? U Hiermanii sacyjalnym absłuhoŭvańniem zajmajucca niedziaržaŭnyja hramadskija abjadnańni, jakim hetyja paŭnamoctvy delehavała dziaržava. Jana ž subsiduje da 80% usich sacyjalnych prajektaŭ.
Naprykład, arenda kvatery dla niamieckaha piensijaniera ŭ toj ža vile «Albrecht» kaštuje ad 750 jeŭra ŭ miesiac razam z kamunalnymi. Adnak heta daloka nie ŭsie vydatki, što niasie zasnavalnik viły. Voś hetuju reštu dziaržava i kampiensuje Čyrvonamu Kryžu.
Asnoŭnuju ž pracu vykonvajuć vałanciory, jakija za heta čaściej za ŭsio atrymlivajuć tolki strachoŭku i prajaznyja dakumienty.
Biełarusy taksama nie łykam šytyja
Naturalna, nielha paraŭnoŭvać ekanamičnyja mahčymaści Biełarusi i Hiermanii. Adnak, toje-sioje ź pieradavoha dośviedu niemcaŭ užo praktykujecca i ŭ nas. Tak, častku sacyjalnych pasłuh ciapier akazvajuć niedziaržaŭnyja arhanizacyi i pryvatniki. Pra toje, jak na bazie svajoj ahrasiadziby pradprymalnica Julija Buka z Hłyboččyny arhanizavała siezonny pansijanat dla piensijanierak, čytajcie ŭ sioletnim repartažy «NN».
Nieŭzabavie źjaviacca ŭ Minsku i svaje anałahi damoŭ dzionnaha pierabyvańnia dla sastarełych. Ich źjaŭleńnie anansavała namieśnica staršyni kamiteta pa pracy, zaniataści i sacyjalnaj abaronie Minharvykankama Iryna Dudka. Razam z žurnalistami jana taksama vyvučała dośvied niamieckich sacyjalnych słužbaŭ.
Pryncyp dziejańnia budučych ustanovaŭ dzionnaha znachodžańnia nahadvaje niamiecki — piensijanier praciahvaje žyć u siamji, jahony ład žyćcia nie źmianiajecca karennym čynam.
