Z pačatkam hetaha hoda ŭ šmat jakich mižnarodnych instytucyjach palityčnaje staršynioŭstva, jakoje mianiajecca na ratacyjnaj asnovie, pierajšło ŭ novyja ruki. Ahladalniki źviartajuć uvahu na čatyry sioletnija źmieny takoha staršynioŭstva — u Jeŭraźviazie, «vialikaj vaśmiorcy», SND i Radzie Jeŭropy.
Hrecyja — Jeŭraźviaz
Apošnija try hady Jeŭraźviaz razam ź Mižnarodnym valutnym fondam ratavali Hrecyju ad bankructva,
zaćvierdziŭšy joj kredyty i finansavuju dapamohu na ahulnuju sumu 320 miljardaŭ dalaraŭ.
I voś ciapier Hrecyja pieraniała na šeść miesiacaŭ staršynioŭstva ŭ Jeŭraźviazie, jaki budzie vyrašać, ci zasłuhoŭvaje kraina taho, kab praciahvać joj finansavuju dapamohu.
U niadaŭnim vystupie ŭ parłamiencie premjer-ministr Hrecyi Antonis Samaras zaklikaŭ zakanadaŭcaŭ praciahvać reformy, śćviardžajučy, što kraina «ŭžo ŭstała na nohi i ruchajecca ŭpierad».
Niekatoryja naziralniki ŭsio ž vykazvajuć sumnieŭ u tym, ci ŭradu Samarasa ŭ pierspektyvie bližejšych šaści miesiacaŭ udasca zachavać sacyjalna-ekanamičnuju stabilnaść u krainie z 30-adsotkavym biespracoŭjem. U hetym kantekście jany pryhadvajuć staršynioŭstva Čechii ŭ Jeŭraźviazie ŭ 2009 hodzie, kali ŭnutrany palityčny kanflikt davioŭ da padzieńnia češskaha ŭradu — i kraina zmarnavała niepaŭtorny šaniec uźniać svoj imidž na mižnarodnaj arenie.
Rasieja — «vialikaja vaśmiorka»
«Vialikaja vaśmiorka» — heta ZŠA, Kanada, Vialikabrytanija, Niamieččyna, Italija, Francyja, Japonija i Rasieja.
Z 1 studzienia staršyniavać hetaj hrupie dziaržavaŭ na praciahu 12 miesiacaŭ budzie Rasieja.
«Vialikuju vaśmiorku» najčaściej razhladajuć u jakaści instrumienta dla vypracoŭki kansensusu adnosna aktualnych hłabalnych pytańniaŭ — prykładam, adnosna vajny ŭ Siryi, baraćby ź biednaściu ci paciapleńniem klimatu. Staršynioŭstva ŭ hetaj hrupie samych mocnych ekanomik śvietu daje taksama šaniec prasoŭvać svaje nacyjanalnyja intaresy.
Prezident Rasiei daŭ zrazumieć, što staršynioŭstva jahonaj krainy ŭ «vialikaj vaśmiorcy» budzie hałoŭnym čynam pryśviečanaje baraćbie ź mižnarodnym teraryzmam i kantrabandaj narkotykaŭ — abodva pytańni słužać jamu jak apraŭdańni dla prasoŭvańnia represiŭnych i abmiežavalnych zachadaŭ
jak va ŭnutranaj palitycy, tak i na postsavieckaj prastory.
Ukraina — SND
Šmat chto z ukraincaŭ spadziavaŭsia, što ich kraina ŭvojdzie ŭ 2014 hod z padpisanaj damovaj ab asacyjacyi ź Jeŭraźviazam,
jakaja adkryła b Ukrainie šyrejšy šlach dla intehracyi ź Jeŭropaj. Zamiest hetaha, Ukraina budzie staršyniavać u Sadružnaści niezaležnych dziaržavaŭ — instytucyi, jakaja razhladajecca jak adzin ź instrumientaŭ Maskvy dla ŭtrymańnia svajho palityčnaha ŭpłyvu ŭ vaśmi postsavieckich dziaržavach. Niečakanym u hetym staršynioŭstvie — fakt, što
Ukraina nasamreč nie źjaŭlajecca paŭnapraŭnaj udzielnicaj SND, a ŭsiaho dziaržavaj-naziralnicaj.
Prezident Ukrainy Viktar Janukovič zajaviŭ, što pryjarytetam dla SND u 2014 hodzie budzie handlovaje i ekanamičnaje supracoŭnictva. Nie vyklučana, što Janukovič schoča skarystać staršynioŭstva Ukrainy ŭ SND dziela svajho pieraabrańnia prezidentam na vybarach 2015 hoda.
Azierbajdžan — Rada Jeŭropy
Azierbajdžan budzie staršyniavać u Kamitecie ministraŭ — vykanaŭčym orhanie Rady Jeŭropy — ad 1 maja 2014. U Radu Jeŭropy ŭvachodziać 47 krainaŭ. Biełaruś, z uvahi na vykanańnie śmiarotnaha pakarańnia, u hetuju instytucyju nie ŭvachodzić.
Razam z Parłamienckaj asamblejaj Rady Jeŭropy, Kamitet ministraŭ Rady Jeŭropy ličycca «zachavalnikam i achoŭnikam» jeŭrapiejskich kaštoŭnaściaŭ — pravoŭ čałavieka, demakratyi i viaršenstva zakonu ŭ palityčnym pracesie ŭ Jeŭropie.
Paradoks u tym, što Kamitet ministraŭ Rady Jeŭropy da apošniaha času byŭ adnym ź niešmatlikich ryčahoŭ nacisku na Baku adnosna parušeńnia pravoŭ čałavieka ŭ hetaj aŭtarytarnaj krainie.
Pavodle azierbajdžanskich pravaabaroncaŭ, u ichnaj krainie paŭtary sotni palitviaźniaŭ, uklučna sa značnaj hrupaj žurnalistaŭ. Pakul nieviadoma, jakija pytańni buduć uźnimacca ŭ Kamitecie ministraŭ Rady Jeŭropy pad kiraŭnictvam Azierbajdžanu.
