Sajuz ZŠA i Saudaŭskaj Aravii: mahčymaja pahroza Rasii
Shot.qip.ru
Prezident Barak Abama 28 sakavika naviedaŭ z aficyjnym vizitam Saudaŭskuju Araviju, dzie pravioŭ sustreču z karalom Abdułoj. Isnujuć zdahadki, što ŭ chodzie sustrečy moh abmiarkoŭvacca takoje adčuvalnaje pytańnie, jak košt na nafty na suśvietnym rynku.
Mnohija ekśpierty źviartajuć uvahu na toj fakt, što naftavyja ceny mohuć vykarystoŭvacca jak ryčah cisku na rasijskaha lidera Uładzimira Pucina va ŭmovach biahučaha mižnarodnaha kryzisu vakoł Ukrainy.
Saudaŭskaja nafta jak srodak ŭpłyvu ŭ Azii
Bloomberg adznačaje, što ciapierašni košt kala $107 za barel nafty źjaŭlajecca kamfortnym dla Saudaŭskaj Aravii. Va ŭmovach bumu zdabyčy słancavaj nafty ŭ ZŠA i pačatku takoj zdabyčy ŭ Jeŭropie blizkaŭschodnim naftavym sajuźnikam ZŠA prychodzicca pieraaryjentavacca na azijackija rynki. Vidovočna, va ŭmovach pierśpiektyŭnaj straty vielizarnych amierykanskaha i jeŭrapiejskaha rynkaŭ, zachoŭvać raniejšuju prybytkovaść svajoj naftazdabyčy Saudaŭskaj Aravii budzie składana.
Vytvorčaść nafty ŭ ZŠA čakajecca na ŭzroŭni 9,6 młn barelaŭ u dzień u 2016h., što bolš, čym zdabyvała Saudaŭskaja Aravija ŭ 2013h., paviedamlaje Bloomberg.
U dadzieny momant Saudaŭskaja Aravija zastajecca druhim najbujniejšym pastaŭščykom nafty ŭ ZŠA paśla Kanady — zbolšaha tamu, što dziaržaŭnaja naftavaja kampanija Saudi Aramco vałodaje sietkaj naftapierapracoŭčych zavodaŭ (NPZ ), što harantuje jaje prysutnaść na amierykanskim rynku. Adnak pastaŭki saudaŭskaj nafty ŭ ZŠA padajuć, pavodle dadzienych Upraŭleńnia pa enierhietyčnaj infarmacyi ZŠA.
Tym časam Kitaj, jaki zaniaŭ miesca ZŠA jak najbujniejšy ŭ śviecie imparcior nafty ŭ vieraśni 2013h., stanovicca najbolš važnym klijentam dla blizkaŭschodnich vytvorcaŭ nafty. KNR impartavała 53,9 młn ton saudaŭskaj syroj nafty ŭ 2013h., h.zn. kala 1 młn barelaŭ u dzień, što na 28% bolš, čym u 2009h. Pra heta śviedčać dadzienyja kitajskaj mytnaj słužby.
«Dziesiać hadoŭ tamu jany (Saudaŭskaja Aravija) byli vielmi zaniepakojenyja zachavańniem svajoj doli rynku ŭ Jeŭropie i ZŠA. Heta była vysokapryjarytetnaja źniešniepalityčnaja meta dla Saudaŭskaj Aravii», — miarkuje Valery Marsel, navukovy supracoŭnik daśledčaha instytuta Chatham House ŭ Łondanie. — «Zaraz heta nie tak važna».
Tym nie mienš, Saudaŭskaja Aravija zachoŭvaje svaju klučavuju rolu ŭ farmiravańni suśvietnych koštaŭ na naftu, pakolki moža zdabyvać dadatkova 3 młn barelaŭ u dzień, ci krychu bolš za 3% suśvietnaha popytu, pa dadzienych Bloomberg.
«Saudaŭskaja Aravija budzie zaŭsiody hrać klučavuju rolu», — miarkuje Majk Uitner, kiraŭnik adździeła daśledavańniaŭ naftavaha rynku ŭ ńju-jorkskim filijale Societe Generale. — «Jany źjaŭlajucca adzinaj krainaj, jakaja maje techničnuju mahčymaść i zdolnaść pavialičvać i skaračać zdabyču nafty, kali treba».
Uličvajučy, što ŭ śviatle pierśpiektyŭnych sankcyj z boku Jeŭropy i ZŠA, a taksama skaračeńnia zaležnaści Jeŭropy ad rasijskich enierhanośbitaŭ, rasijski naftavaj ekspart budzie niepaźbiežna pieraaryjentavacca na Kitaj. Maskvie daviadziecca sutyknucca z pahroznym kankurentam u asobie Saudaŭskaj Aravii.
Ci mohuć ZŠA i Saudaŭskaja Aravija «apuścić» košt nafty?
Univiersalny pryncyp, t.zv. «Pieršy zakon pietrapalityki», sfarmulavany Tomam Frydmanam z the New York Times, kaža: kali naftavyja košty vysokija, lidery naftazdabyvajučych krain mohuć stać patrabavalnymi i vajaŭničymi, kali ceny nizkija, hetyja lidery bolš zhodlivyja.
Trochu bolš za tydzień tamu administracyja Abamy sankcyjanavała prodaž 5 młn barelaŭ nafty sa Stratehičnaha naftavaha reziervu (SPR) ZŠA. Choć Vašynhton zajaviŭ, što hety prodaž nie źviazany z rasijskaj aneksijaj Kryma, naziralniki rascanili taki krok jak papiaredžańnie Kramlu, jakoje składajecca ŭ tym, što ZŠA zdolnyja atakavać rasijskuju ekanomiku.
Mnohija analityki skieptyčna staviacca da zdolnaści ZŠA ŭ adzinočku paŭpłyvać na naftavyja košty ŭ śviecie. Pry hetym źviartajecca ŭvaha na toj fakt, što Rasija ŭ svaju čarhu moža skaracić svaju zdabyču nafty ź ciapierašnich 7 młn barelaŭ u dzień, i pačakać, pakul bolš vysokija naftavyja košty nie naškodziać Złučanym Štatam.
Adnak usio ž rasijskaja ekanomika i biudžet tatalna zaležnyja ad nafty. Rasija moža skaracić vytvorčaść nafty i čakać, ale joj budzie vielmi drenna, u toj čas jak na ZŠA taki krok moža i nie adbicca, adznačaje Styŭ Levajn ŭ Quartz.
Što kali karol Abduła vyrašyć supracoŭničać sa Złučanymi Štatami ŭ abmien na, skažam, amierykanskuju vajennuju dapamohu siryjskim paŭstancam? Naprykład, kali Saudaŭskaja Aravija pavialičyć zdabyču nafty ź ciapierašnich 9,7 barelaŭ u dzień da 10 młn barelaŭ u dzień, i adnačasova ZŠA pačnuć pradavać naftu z SPR, heta moža akazać ŭpłyŭ na naftavyja košty. Ci budzie hetaha dastatkova, kab nanieści ciažki ŭdar rasijskaj ekanomicy?
ZŠA mohuć zabiaśpiečyć ustojlivyja pastaŭki 500-750 tys barelaŭ nafty ŭ dzień sa SPR, adznačaje Bloomberg. Kali ZŠA skaardynujuć z Saudaŭskaj Aravijaj pavieličeńnie pastavak saudaŭskaj nafty na suśvietny rynak — suśvietnyja ceny na naftu zvalacca nieadkładna. Rasija atrymlivaje da 70% ekspartnaj vyručki za košt nafty i hazu, tamu navat umieranaje padzieńnie ceny na naftu stanie ciažkim udaram. Filip Fierlehier, były supracoŭnik administracyj prezidentaŭ Džeralda Forda i Džymi Kartera, miarkuje, što prodaž tolki 500 tys barelaŭ u dzień z amierykanskaha SPR pryviadzie da padzieńnia naftavaj ceny na $ 12 za barel, što abydziecca Rasii ŭ stratu $ 40 młrd, abo 2% VUP. Kali ž hetyja dziejańni buduć nasić bolš maštabny charaktar i buduć dapoŭnienyja adpaviednymi mierami z boku Saudaŭskaj Aravii, nastupstvy buduć kudy bolš surjoznymi.
Čamu Vašynhton i Er-Ryjad mohuć damovicca
Saudaŭskija lidery ŭ ciapierašni čas niezadavolenyja rašeńniem Vašynhtona admovicca ad bolšaj vajennaj ŭciahnutaści Złučanych Štataŭ u dziejańni, nakiravanyja suprać režymu Asada ŭ Siryi.
Jašče adzin sprečny momant — heta Jehipiet, dzie Abama raskrytykavaŭ «zališnie žorstkija» miery, što prymajucca vajennym uradam suprać «Bratoŭ-musulmanaŭ», paśladoŭnikaŭ źvierhnutaha prezidenta Machamieda Mursi. Saudaŭskaja Aravija pradastaŭlaje dapamohu vajennamu ŭradu Jehipta ŭ siłu svajoj niezacikaŭlenaści va ŭzmacnieńni isłamskaha radykalizmu.
Takim čynam, Vašynhtonu dastatkova pajści na sastupki Er-Ryjadu ŭ hetych pytańniach, u pryvatnaści, adnosna pastavak uzbrajeńniaŭ siryjskaj apazicyi i adnosna da represij jehipieckaha ŭrada suprać «Bratoŭ-musulmanaŭ» — i saudaŭskija lidery mohuć pajści na supracoŭnictva ŭ naftavym pytańni.
Biasprojhryšnaja situacyja dla Vašynhtona
«My možam pavialičyć abjomy ekspartu, i ZŠA vyjhrajuć na ŭsich uzroŭniach», — miarkuje Karł Łary z daśledčaha centra Oil Outlooks & Opinions ŭ Chjustanie, Techas. —»NPZ buduć zdabyvać vialikuju maržu, i zaadno my vyciśniem rasijskuju naftu».
Pa dadzienych Departamienta enierhietyki ŭrada ZŠA, u Złučanych Štatach zdabyvajecca 9,19 młn barelaŭ u dzień, što źjaŭlajecca maksimalnym z 1988h. sukupnym abjomam amierykanskaj naftazdabyčy. Abjomy impartu vadkich enierharesursaŭ ŭpaduć na 25% u 2015h. i dasiahnie pakazčyka nižej za ŭzrovień 1971h., paviedamlaje Departamient enierhietyki.
Hary Chufbauer ź Pietersanaŭskaha instytuta daśledavańniaŭ u halinie suśvietnaj ekanomiki ŭ Vašynhtonie adznačaje, što Saudaŭskaja Aravija pojdzie na supracoŭnictva z ZŠA, pakolki Er-Ryjad nie padabajecca rola, jakuju Maskva hraje ŭ Siryi.
Tym časam Reuters adznačaje, što ŭ kancy ŭčorašniaj sustrečy z Abamam saudaŭski karol atrymaŭ ŭniklivy namiok na toje, što ZŠA mohuć pahadzicca na ŭzbrajeńnie siryjskich miaciežnikaŭ partatyŭnymi zienitnymi kompleksami. Kali tak i adbudziecca, i amierykanskija pastaŭki ŭzbrajeńniaŭ siryjskaj apazicyi pačnucca ŭ bližejšy čas, heta moža zrabić Saudaŭskuju Araviju zhavorlivymi ŭ pytańni źmieny suśvietnaj cany na naftu.
