«Treba tolki vytrymać paru miesiacaŭ, a dalej situacyja pačnie naładžvacca, — miarkuje vydatny ŭkrainski historyk Jarasłaŭ Hrycak. — Ukraina maje šaniec dla kałasalnaha ryŭka».
Ad pryniaćcia rašeńniaŭ adsunutyja tyja siły, jakija stolki hadoŭ stavarali karupcyjnuju sistemu. A novy ŭrad — małady i enierhičny. Hrycak vysoka aceńvaje prafiesijanalizm premjera Arsienia Jacaniuka («Jacaniuk trymaje dystancyju ad Julii Cimašenki»), a taksama ministraŭ ekanamičnaha raźvićcia i handlu 42hadovaha Paŭła Šaramiety i 54-hadovaha ministra ekanomiki Alaksandra Šłapaka.
«Majem pieršy ŭrad, u jakim usie ministry havorać paanhlijsku», — adznačaje jon. Dla Hrycaka heta aznačaje nadzieju na prychod zachodnich technałohij.
Novym prezidentam Ukrainy stanie 49-hadovy miljarder Piatro Parašenka, miarkuje Jarasłaŭ Hrycak. Čamu? «Hramadstva maje zapyt na palityka, jaki ŭmieje tarhavacca. A Parašenka — vydatny pierahavorščyk, moža navat z djabłam havaryć».
Ale ci nie budzie Parašenka čarhovym u šerahu biznesoŭcaŭ, što vykarystoŭvali ŭładu dla pamnažeńnia ŭłasnaści? Ni adzin ź minułych prezidentaŭ Ukrainy nie sychodziŭ z pasady papularnym. Janukovič padvioŭ krainu na miažu hibieli.
«Nie, — kaža Hrycak. — Parašenka nie rvaŭsia na hetyja vybary. Ale apytańni pakazali, što ŭkraincy chočuć mienavita jaho, i jon pahadziŭsia».
Z čaho ŭziałasia hetaja papularnaść? Da śniežnia minułaha hoda Parašenki nie było ŭ śpisie lidaraŭ.
«Usio pačałosia z 1 śniežnia. Kali ŭnačy na Majdanie razahnali studentaŭ, pieršym z palitykaŭ tudy prylacieŭ Parašenka i abaraniaŭ moładź, ryzykujučy saboj. Hramadstva takija momanty zaŭvažaje i cenić. Paśla jon spadabaŭsia ludziam na Majdanie».
Nialohkaja noša — uznačalić krainu ŭ takim stanie. Vajna, ekanamičnaja błakada, vośvoś mohuć pierakryć haz.
«U hetaj situacyi pazityŭna toje, što Parašenka maje ambicyju ŭvajści ŭ historyju, — kaža Hrycak, jaki viedaje miljardera asabista.
— Kraści jamu niama patreby. Hrošaj jon zarabiŭ užo davoli».
Parašenka naradziŭsia ŭ horadzie Bołhrad Adeskaj vobłaści. Baćka Parašenki pracavaŭ tam hałoŭnym inžynieram rajsielhastechniki, a mama — buchhałtaram. Darečy, Piatro Parašenka majstar sportu pa dziudo. Pucin takoha ŭzroŭniu nie dasiahnuŭ.
«Parašenka nie idealny, ale inšyja horšyja, — kaža Hrycak. — Parašenka prahmatyk».
Ukraincy vybirajuć prezidenta na fonie situacyi, kali «los Daniecka i Łuhanska nieviadomy», pryznaje Hrycak. U toj ža čas aptymizm u jaho vyklikaje toj fakt, što bajevikam ź dźviuch sprobaŭ nie ŭdałosia zachapić Adesu i Charkaŭ, pryčym u situacyi kali miascovyja siłaviki biaździejničali, žorstki adpor dało miascovaje nasielnictva.
I ŭkraincy, i zachodniki vysoka ceniać pazicyju Alaksandra Łukašenki pa Ukrainie.
Heta adznačyŭ i Hrycak, i našy surazmoŭcy ŭ Ministerstvie zamiežnych spraŭ Ukrainy. Ministr zamiežnych spraŭ Litvy Linas Linkiavičus taksama nazvaŭ pazicyju Biełarusi pa Ukrainie «niezaležnaj».
«Pucin nie razumieje Ukrainy, — adznačaje Hrycak. — Jon žyvie iluzijami, i heta nas ratuje».
* * *
Ja hutaryŭ ź Jarasłavam Hrycakom u kułuarach vialikaha forumu salidarnaści z Ukrainaj, što prajšoŭ u Kijevie. Na jaho źjechalisia intelektuały z usiaho śvietu. Prysutničali francuzski doktar i były ministr zamiežnych spraŭ Biernar Kušnier, redaktar «Haziety vyborčaj» z Polščy Adam Michnik, amierykanski historyk Cimaci Snajder, piśmieńnik Viktar Jerafiejeŭ (Rasija), fiłosaf Biernar-Anry Levi. Z Rasii pryjechali taksama viadomy biełarusam žurnalist Alaksandr Padrabiniek i dyrektar Sacharaŭskaha centra Siarhiej Łukašeŭski.
Ad Biełarusi byli redaktar «Arche» Valer Bułhakaŭ, historyk Aleś Paškievič, žurnalist Viktar Marcinovič, piśmieńnica Natałka Babina i kinascenaryst Andrej Kurejčyk. Arhanizatary zaprašali i śpievaka Siarhieja Michałka, ale ŭ taho byli kancerty, dyj, patłumačyŭ jon, jon nie ŭdzielničaje ŭ forumach takoha farmatu.
Forum mnohija paraŭnoŭvali z Kanhresam u abaronu kultury, jaki adbyŭsia ŭ 1950 hodzie ŭ Zachodnim Bierlinie.
Ahulny nastroj byŭ vielmi rezkim adnosna Pucina i rasijskaha impieryjalizmu. Pucin skončyć jak Hitler — takuju dumku vykazvali mnohija vystupoŭcy ź jeŭrapiejskich krain.
* * *
Jeŭropa adčuvaje vinu pierad Ukrainaj za toje, što niazdolnaja abaranić jaje ad ahresii vajennym šlacham, a tamu hatovaja «adkuplacca hrašyma», — kaža Jarasłaŭ Hrycak. Faktyčna, siońnia mahčymy sapraŭdny «płan Maršała» dla Ukrainy. Chvala salidarnaści z Ukrainaj u śviecie kałasalnaja.
«My ŭsie ciapier ukraincy», — skazaŭ redaktar upłyvovaha časopisa «The New Republic» Leon Vizelcir. Vizelcir ličyć, što «fašyscki režym Pucina maluje fašystami ŭkraincaŭ». A historyk Cimaci Snajder zaścierahaje, što ŭ abliččy rasijskich bajevikoŭ na ziamlu Ukrainy viarnuŭsia realny nacyzm.
* * *
Jarasłaŭ Hrycak
Prafiesar historyi Lvoŭskaha i Budapiešckaha ŭniviersitetaŭ, 53 hady. Aŭtar knih «Narysy historyi Ukrainy», «Prarok u svajoj ajčynie: Ivan Franko i jahonaja supolnaść», «Žyćcio, śmierć dy inšyja niepryjemnaści».
