Pierad samym Vialikadniem “Naša Niva” atrymała list ad Mienskaha harvykankamu, u jakim havorycca, što “raźmieŝienije haziety «Naša Niva» v horodie Minskie javlajetsia niecielesoobraznym». Matyvacyja: «… ustanovleno …, čto 22 marta … hłavnyj riedaktor haziety «Naša Niva» podvierhnut administrativnomu ariestu srokom na 10 sutok”.
Varta nahadać, što redaktar byŭ zatrymany 21 sakavika, u časie paślavybarčych pratestaŭ, na vychadzie z aŭtobusa 100-ha maršrutu na Kastryčnickaj płoščy, a paśla asudžany pa abvinavačvańni ŭ “niecenzurnaj łajancy”.
Ułady sprabujuć samknuć apošniaje źviano ŭ łancužku zdušeńnia “Našaj Nivy”. Z 1 studzienia hazetu pad roznymi pretekstami spynili raspaŭsiudžvać manapalisty “Biełsajuzdruk”, “Mienharsajuzdruk”, “Mienabłsajuzdruk”, a “Biełpošta” vyklučyła hazety z padpisnoha katalohu. 10 krasavika paśla doŭhaje zaciažki Ministerstva suviazi admoviła “Našaj Nivie” ŭ jaje prośbie na atrymańnie licenzii na samastojnaje praviadzieńnie padpiski. Tym samym dniom datujecca i list ź Mienskaha harvykankamu za podpisam namieśnika staršyni M.Ciciankova, padrychtavany idealahičnym adździełam harvykankamu. Jon aznačaje zabaronu na isnavańnie pradpryjemstva “Naša Niva”.
“Našu Nivu” cynična začyniajuć napiaredadni jaje 100-hodździa. U 1915 hodzie pieršaja “NN” začyniłasia paśla akupacyi Vilni kajzeraŭskimi vojskami. U 2006 hodzie toje samaje ažyćciaŭlaje łukašenkaŭskaja administracyja.
Raniej ułady imknulisia zachoŭvać bačnaść jurydyčnaj pracedury. Hazety spyniali ci pierapyniali isnavańnie pa rašeńniach sudoŭ i Ministerstva infarmacyi. Ciapier dosyć prostaha rašeńnia “idealahičnaha adździełu”. Ź jurydyčnaha punktu hledžańnia heta absurd. Zakon ab druku nie praduhledžvaje nijakich dazvołaŭ na raźmiaščeńnie hazety ni ad jakich idealahičnych adździełaŭ. I tym bolš dziejnaść pradpryjemstva nijak nia moža zaležać ad administracyjnaha pakarańnia jaho kiraŭnika.
“Naša Niva” nidzie nie parušała zakonu. Pakazalna, što za apošnija čatyry hady hazeta nia mieła navat papiaredžańniaŭ ad Ministerstva infarmacyi.
Začyniajuć pieršuju biełaruskuju hazetu, znak biełaruskaje samabytnaści.
Začyniajuć apošniuju niezaležnuju hazetu, jakaja vychodziła całkam na biełaruskaj movie.
Zamach na “Našu Nivu” — symbaličny pačatak treciaha terminu Alaksandra Łukašenki.
Začynieny apošni biełaruskamoŭny licej. Biełaruskamoŭnym rok-hurtam zabaronieny dostup da efiru. Raspačali praceduru likvidacyi Sajuzu piśmieńnikaŭ. Zabaronienyja dziasiatki hazetaŭ, zabaroniena stvarać pryvatnaje radyjo i TV na biełaruskaj movie. Vyniščeńnie ŭsich kulturnych alternatyvaŭ uźviedziena ŭ ranh dziaržaŭnaj palityki, hramadzianam naviazvajecca adnavymiernaja savieckaja identyčnaść. Havorka siońnia idzie ŭžo nie pra ŭratavańnie adnoj “Našaj Nivy”, ci niezaležnaj presy. Musim ratavać biełaruskuju kulturnuju identyčnaść jak takuju.
Nie pavinna ŭ Eŭropie XXI stahodździa źnikać viekavaja kulturnaja tradycyja cełaha narodu.
U takoj sytuacyi prosim Ministerstva kultury Litvy chadajničać pierad JUNESKA pra ŭniasieńnie hazety “Naša Niva” ŭ «Śpis niemateryjalnaj kulturnaj spadčyny čałaviectva”. Litva maje maralnaje prava na heta, bo “Naša Niva” ŭ 1906—1915, 1991—1996 vydavałasia ŭ Vilni. 100-hodździe hazety, jakaja vytvaryła biełaruskuju litaraturnuju movu, biełaruskuju klasyčnuju litaraturu, biełaruskuju dziaržaŭnickuju ideju — dobraja dla taho nahoda. My prosim urady inšych krainaŭ, mižnarodnyja i niedziaržaŭnyja instytucyi, što majuć takoje prava, padtrymać hetaje chadajnictva pierad JUNESKA. Hety symbaličny krok — moža być, apošniaje, što śviet moža zrabić dla biełaruskaj presy.
Źviartajem taksama da suśvietnaj supolnaści prośbu pra nieadkładnaje ŭzmacnieńnie padtrymki ŭsich niezaležnych biełaruskich ŚMI, jakija isnujuć.
Źviartajemsia da čytačoŭ z prośbaj pra vytrymku i aptymizm.
Praces abskardžvańnia i inšyja pracedury mohuć doŭžycca ad niekalkich miesiacaŭ da niekalkich hadoŭ. Niahledziačy na taki padviešany stan, hazeta budzie vychodzić u ciapierašnim farmacie, dakul isnuje takaja mahčymaść. Sprahnazavać, jak doŭha jašče heta budzie, niemahčyma. Naprykład, my nia viedajem, ci budzie drukarnia praciahvać drukavać hazetu. Paśla budzie niešta inšaje.
Najpierš, Internet. Navat likvidacyja pradpryjemstva “Naša Niva” nie likviduje internet-sajtu hazety.
Dla zachavańnia nacyjanalnaj kulturnaj tradycyi važna zachavać hazetu na papiery.
Raz u Biełarusi vychad “Našaj Nivy” “niemetazhodny”, lahična było b razhledzieć pytańnie ab pieranosie vydańnia za miažu. Adnak pry takich varyjantach ŭźnikajuć składanyja jurydyčnyja i finansavyja kalizii. “Naša Niva” ŭ sytuacyi zabarony na raspaŭsiud vydajecca pieravažna za košt achviaravańniaŭ ad pryvatnych asobaŭ. My atrymali ich kala 4000 ad pačatku hodu, z roznych kutkoŭ Biełarusi. Miž tym pry likvidacyi pradpryjemstva, navat paśla rehistracyi hazety “Naša Niva” za miažoj niama prostaha šlachu pierakazu achviaravańniaŭ na vychad hazety. Pakul hazeta vychodzić u zvyčajnym paradku, kali łaska, praciahvajcie pierakazvać achviaravańni — chiba, mienšymi porcyjami. Paśla budziem šukać vyjście pa sytuacyi.
Varta nahadać, što navat pry likvidacyi pradpryjemstva hrošy z rachunku hazety nie hublajucca, a vykarystoŭvajucca na statutnyja mety.
“Našu Nivu” začyniajuć, ale “Naša Niva” musić zachavacca. Jak vydańnie, čytanaje tysiačami ludziej, jak nacyjanalny symbal.
