Što takoje biełaruskaja miedycyna? Heta dziŭny simbijoz transpłantałohii suśvietnaha ŭzroŭniu i ranišnich čerhaŭ pa tałony da doktara. Śmiarotnaść siarod niemaŭlataŭ apuściłasia da jeŭrapiejskaha ŭzroŭniu, ale profilnych śpiecyjalistaŭ u paliklinikach nie chapaje.
Aleh Rumo.
Miedyki biaruć paŭtary staŭki, kab choć niejak zabiaśpiečyć svoj dabrabyt. Siaredni zarobak u miedycynie skaciŭsia da $280 «čystymi» — heta aficyjnaja statystyka. Adkaz za takija ličby musić trymać niaźmienny ministr, piedyjatr Vasil Žarko, jaki zajmaje pasadu ŭžo dziasiaty hod.
A voś dasiahnieńni biełaruskaj miedycyny źviazvajuć ź jarkimi asobami — naprykład, asobaj susieda Žarko pa Drazdach, chirurha Aleha Rumo. Apošnija hady jon pracuje kiraŭnikom Respublikanskaha navukova-praktyčnaha centra transpłantacyi orhanaŭ i tkanak. Miedsiostry ŭ hetaj ustanovie zarablajuć pa 15 miljonaŭ rubloŭ.
«Naša Niva» raskazvaje historyju žyćcia doktara, a ciapier jašče i paśpiachovaha mieniedžara, jakomu pradkazvajuć ministerskuju karjeru.
«Sankcyi — łuchta zialonaja»
Pierad vybarami Alaksandr Łukašenka tradycyjna abviaščaje śpis svaich 30 davieranych asobaŭ. Heta tyja ludzi, jakija mohuć dapamahać svajmu kandydatu i zajmacca ahitacyjaj za jaho.
U paraŭnańni z 2010 hodam śpis abnaviŭsia amal całkam. Zastalisia adzinki, i siarod ich Aleh Rumo.
Doktar nieadnarazova publična vykazvaŭsia ŭ padtrymku palityki Łukašenki.
«Zrazumieła, što sankcyi — poŭnaje hłupstva, heta łuchta zialonaja… Za što vy chočacie kahości ad čahości adchilić? Što heta za ludzi, jakija vam tak pieraškadžajuć? Jany što, kahości zabili ci z kahości ździekavalisia?» — aburaŭsia Rumo ŭ efiry «Biełaruś-1».
Pra ździeki i katavańni ŭ izalatary KDB raskazvali kandydaty ŭ prezidenty, aryštavanyja ŭ 2010 hodzie. A źbitaha Uładzimira Niaklajeva naŭprost vyvieźli z balnicy chutkaj dapamohi pry maŭklivaj zhodzie hałoŭnaha doktara Viktara Sirenki.
Zrešty, u takim łajalnym staŭleńni da ŭłady niama ničoha dziŭnaha, kali aznajomicca z historyjaj siamji Rumo, jakuju zapisaŭ słucki krajaznaŭca Uładzimir Chvoraŭ.
Idejnyja kamunisty
Rumo — heta cełaja słuckaja doktarskaja dynastyja. Pačynalnicaj stała babula transpłantołaha, Hanna Bałvanovič, jakaja vyvučyłasia na fielčarku. Jaje baćka byŭ adnym z arhanizataraŭ kałhasa ŭ vioscy, a paśla na doŭhi čas staŭ staršynioj. Bałvanovičy byli šlachtaj, ale vitali prychod savieckaj ułady.
Hanna paznajomiłasia z Vasilom Rumo, dyrektaram Słuckaha kansiervavaha zavoda. Sam jon pachodziŭ ź niebahataj šmatdzietnaj siamji ź Sieńnienskaha rajona. Kab vybicca ŭ ludzi, Vasil pajšoŭ vučycca i pracavać pa partyjnaj linii.
Jaho proźvišča maje fina-ŭhorskija karani. Z estonskaj movy «rum/rumu» možna pierakłaści jak «stupica» albo jak «rom».
Maładyja pabralisia šlubam u 1939 hodzie. Nieŭzabavie da składu respubliki dałučyłasia Zachodniaja Biełaruś. Siamju Rumo nakiravali ŭ susiedni Kleck. Hanna ŭznačaliła balnicu, a Vasil staŭ zahadčykam adździeła prapahandy miascovaha rajkama partyi.
U pieršyja miesiacy vajny ŭ siamji naradziŭsia pieršyniec, jaho nazvali Aleham. Baćka na toj momant užo syšoŭ na front. Paśla viartańnia ŭ Słuck, užo ŭ paślavajennyja hady, naradziŭsia druhi syn, Uładzimir.
Vasil Rumo ŭpeŭniena išoŭ pa partyjnaj linii. Jon niejki čas byŭ pieršym sakratarom rajkamaŭ, ale paśla asieŭ u Słucku, bližej da siamji. Vasil papracavaŭ kiraŭnikom kałhasa pad Słuckam, dyrektaram haradskoj haścinicy, a paśla akazaŭsia ŭ śfiery ŽKH.
Baćka-deputat
Starejšy syn, Aleh (heta baćka transpłantołaha), skončyŭ škołu z załatym miedalom i pastupiŭ u staličny miedinstytut.
Padčas adnoj z pajezdak dadomu jon paznajomiŭsia z budučaj žonkaj. Valancina taksama vučyłasia na miedyka, tolki na kurs paźniej. Jana pachodziła z susiedniaj Kapylščyny.
Papracavaŭšy paŭhoda ŭ viaskovaj ambułatoryi ŭ Staradarožskim rajonie, Aleh-starejšy pastupiŭ na kursy ankołahaŭ. Paśla zakančeńnia vučoby jaho ŭziali pracavać pa atrymanaj śpiecyjalnaści ŭ Słuckuju rajonnuju centralnuju balnicu. Tudy ž piedyjatram uładkavałasia i Valancina, advučyŭšysia ŭ instytucie z załatym miedalom.
Valancina Rumo
Abodva zastalisia ŭ słuckaj miedycynie na mnohija dziesiacihodździ. Ź ciaham času Aleh-starejšy staŭ namieśnikam hałoŭnaha doktara, da razvału SSSR byŭ i partyjnym arhanizataram balnicy.
Novyja hieapalityčnyja realii nijak nie adbilisia na jahonych ideałahičnych pohladach. U 1995 hodzie Partyja kamunistaŭ Biełarusi vysunuła jaho kandydaturu na parłamienckich vybarach. Rumo pieramoh u druhim tury i staŭ deputatam XIII sklikańnia.
Aleh Rumo-starejšy
Praz hod jon admoviŭsia padpisvać impičmient Alaksandru Łukašenku i pierajšoŭ u stvoranuju pałatu pradstaŭnikoŭ, dzie staŭ namieśnikam staršyni kamisii pa achovie zdaroŭja, fizkultury, spravach siamji i moładzi.
U 2000 hodzie pa ŭładnym śpisie ŭ parłamient ad Słucka išoŭ 24-hadovy ideołah Usievaład Jančeŭski. Aleh Rumo-starejšy viarnuŭsia da raniejšaj pracy — namieśnikam hałoŭnaha doktara słuckaj balnicy.
Małady navukoviec
Dzieci Aleha i Valanciny Rumo pajšli pa šlachu baćkoŭ, źviazaŭšy žyćcio ź miedycynaj. Dačka Ała ŭznačaliła ŭ Słucku stancyju pieralivańnia kryvi. Jaje muž, urołah Aleh Leśnikaŭ, taksama doktar. Paśla sychodu Aleha Rumo-starejšaha na piensiju, mienavita ziać zaniaŭ jahonaje miesca namieśnika hałoŭnaha doktara ŭ słuckaj balnicy.
Adnak samym znakamitym stała druhoje dzicia ŭ siamji Rumo — Aleh-małodšy.
«Ja, jak kožnaje «doktarskaje» dzicia, ź dziacinstva pravodziŭ šmat času, niaredka viečary i nočy, na ich dziažurstvach. Doma pakinuć mianie nie było z kim», — uzhadvaŭ transpłantołah.
Jon na vydatna skončyŭ mieduniviersitet, a paśla ardynaturu. Svajoj śpiecyjalnaściu abraŭ chirurhiju, uziaŭšy prykład z baćki. Małady doktar uładkavaŭsia ŭ 9-ju kliničnuju balnicu Minska. Rumo kaža, što mieŭ ambicyi, ale brakavała viedaŭ.
«Ja pačynaŭ miedycynskuju karjeru ŭ składany čas — heta byŭ 1993 hod. Zarpłata ŭ doktara była niešta kala $20, stypiendyja ŭ kliničnaj ardynatury — paradku $7. Achova zdaroŭja znachodziłasia ŭ žudasnym stanie», — kaža Rumo.
U 29 hadoŭ jon staŭ kandydatam miedycynskich navuk. Tema daśledavańnia hučała tak: «Karekcyja intraintestynalnaha statusa va ŭmovach raździelnaj dekampresii tonkaj kiški pry kišačnaj nieprachodnaści roznaha hieniezu».
Šlach da transpłantałohii
Pierałomnym momantam u śvietaŭsprymańni Rumo stała pajezdka ŭ Hiermaniju. Jon vyjhraŭ stypiendyju ŭ dabračynnym fondzie i trapiŭ u kliniku prafiesara Pietera Nojchaŭsa.
«Ščyra kažučy, jechaŭ tudy z takim nastrojem: maŭlaŭ, transpłantacyju piečani ja rabić nie ŭmieju, nu, a ŭ astatnim tabie mianie vučyć niama čamu, — pryznavaŭsia Rumo. — Ale ŭžo pieršy tydzień u prafiesara Nojchaŭsa vybiŭ u mianie hlebu z-pad noh: ja zrazumieŭ, što niedastatkova kampietentny ŭ prafiesii, a ŭzrovień chirurhaŭ, jakija pracujuć u hetaj klinicy, na paradak vyšejšy za moj. Heta stała dla mianie adkryćciom. I ja pasprabavaŭ dakapacca, čamu ŭ ich tak, a ŭ nas pa-inšamu. Adkaz akazaŭsia vielmi prostym: jany zajmajucca transpłantacyjaj, a my — nie».
Pieršuju apieracyju pa pierasadcy piečani ŭ Biełarusi Rumo pravioŭ u 2008 hodzie. Jana praciahvałasia 12 hadzin! Asistentami musili być rasijskija daktary, adnak jany nie paśpieli pryjechać, tamu daviałosia pracavać bieź ich kantrolu. Zrešty, chapiła i svajho dośviedu — da taho Rumo asistavaŭ na paŭsotni padobnych apieracyj u Bierlinie i Hanoviery.
Pośpiechi transpłantałohii dazvolili prałabiravać stvareńnie RNPC «Transpłantacyi orhanaŭ i tkanak» na bazie 9-j kliničnaj balnicy. Budoŭlu paskoryła sustreča z Alaksandram Łukašenkam, jaki paklikaŭ kamandu chirurhaŭ na pryjom.
«Dla kožnaha čałavieka sustreča z kiraŭnikom dziaržavy — znakavaja padzieja. Ja tady byŭ asipły, bajaŭsia, što skazać ničoha nie zmahu. Ale, na majo ździŭleńnie, jak tolki ŭ zału ŭvajšoŭ prezident, chvalavańnie źnikła. Vyklikaje prychilnaść. Z charyzmaj», — Rumo ŭdziačny Łukašenku za toje, što dapamoh realizavać maru.
U 2010 centr transpłantałohii zapracavaŭ, a Rumo byŭ uklučany ŭ śpis davieranych asobaŭ kiraŭnika krainy.
Jašče praz hod chirurh atrymaŭ zvańnie «Zasłužanaha doktara Biełarusi», a nieŭzabavie abaraniŭ doktarskuju dysiertacyju — «Kompleksnaje lačeńnie enteralnaj niedastatkovaści pry chirurhičnych zachvorvańniach orhanaŭ brušnoj połaści».
Letaś Rumo moh stać jašče i členam-karespandentam Akademii navuk, adnak navukoŭcy prahałasavali suprać maładoha kalehi.
Žonka ŭ «Ceptary»
«Usie bytavyja pytańni ŭ našaj siamji vyrašaje žonka. Mienavita jaje kałasalnaja zasłuha ŭ tym, kim staŭ ja. Žonka pastajanna mianie padšturchoŭvaje da prafiesijnaha rostu. Ja, moža, palažaŭ by na kanapie, ale jana mianie ź jaje padymaje i pierakonvaje, što žyćcio idzie dalej i treba ruchacca razam ź im», — pryznajecca doktar.
Viasielny zdymak Rumo
Natalla Rumo naradziłasia ŭ Minsku, ale maje słuckaje pachodžańnie. Jak i muž, jana skončyła miedinstytut. Ciapier pracuje ŭ kalamiedycynskaj śfiery — brend-dyrektaram biełaruskaha pradstaŭnictva šviejcarskaj karparacyi «Ceptar».
Kampanija, zasnavanaja sierbskim emihrantam, pradaje tavary dla pryhažości i zdaroŭja — naprykład, kaśmietyku, posud, sistemy ačystki vady… Aproč taho, u Biełarusi «Ceptar» zasnavaŭ adnajmienny drobny bank.
Natalla Rumo
Ipateka na $320 tysiač
Jašče ŭ siaredzinie 2000-ch Rumo pabudavali trochpakajoŭku ŭ panelnym domie na vulicy Hurskaha. Paśla budaŭnictva stancyi mietro «Michałova» nieruchomaść padaražeła, ciapier kvatera płoščaj kala 80 m2 aceńvajecca ŭ $140 tysiač.
Praź niekalki hadoŭ siamja miedykaŭ atrymała mahčymaść nabyć apartamienty ŭ Drazdach. Rumo stali haspadarami kvatery płoščaj bolš za 120 m2 u kłubnym domie ŭ samym darahim miescy Biełarusi — vulicy Pijanierskaj. Kvatery ŭ hetym budynku nie traplali ŭ adkryty prodaž. Na susiednim z Rumo paviersie žyllo zajmieła siamja ministra achovy zdaroŭja Vasila Žarko.
Fota Siarhieja Hudzilina
Hrošaj hatoŭkaj na toj momant nie było. Rumo aformili ipateku. Kredytnaja damova była zaklučanaja bolš čym na 700 miljonaŭ rubloŭ. Na momant afarmleńnia heta było kala $320 tysiač, adnak za košt šmatlikich devalvacyj suma ŭžo ŭsochła ŭ 8 razoŭ.
Inviestycyja akazałasia vyhadnaj. Žyllo ŭ domie Žarko i Rumo pradajecca pa $4100—4200 za kvadratny mietr. Takim čynam, rynkavaja cana kvatery miedykaŭ pieravyšaje paŭmiljona dalaraŭ.
A ŭ 2012 hodzie Rumo atrymaŭ nadzieł u Viaśnincy («Drazdach-2»). Vakoł jaho pasialili siłavikoŭ: staršyniu KDB Valeryja Vakulčyka, ministra ŭnutranych spraŭ Ihara Šunieviča i staršyniu Śledčaha kamiteta Valancina Šajeva. Učastki znachodziacca ŭ vodaachoŭnaj zonie.
Fota Siarhieja Hudzilina
Kadastravaja cana tych 14 sotak, što dastalisia Rumo, składaje kala $270 tysiač. Ale rynkavy košt pabudavanaha katedža maje pieravysić $1 miljon. Ciapier siamja skančvaje budoŭlu.
Dačka vučycca na dypłamata
Dačka Alena skončyła 16-ju himnaziju ŭ Viaśniancy. Tut vučacca dzieci mnohich biełaruskich čynoŭnikaŭ, jakija žyvuć u Drazdach, a taksama ŭnuki i ŭnučki Alaksandra Łukašenki.
«Ja nie vielmi lublu rodny horad, dla mianie jon niedastatkova aktyŭny i žyvy… Adnym ź niamnohich plusaŭ pražyvańnia ŭ Minsku ja zaŭsiody ličyła blizkaść da Jeŭropy», — pryznajecca Alena.
Dziaŭčyna parušyła tradycyju siamiejnaj dynastyi miedykaŭ i pastupiła ŭ rasijski MHIMO.
Baćki hatovyja ŭkładać hrošy ŭ raźvićcio dački. Alena šmat padarožničaje. Za apošni hod jana vykładała ŭ svaim instahramie zdymki z Aŭstryi, Armienii, Ispanii, Japonii… Pryčym heta nie plažny adpačynak ci pachody pa načnych kłubach, a ekskursijnyja pajezdki. Naprykład, u Łondan dziaŭčyna pajechała, kab padciahnuć movu.
Cikava, što jaje tatu Alehu Rumo anhlijskaja dajecca ciažej: «Voś na anhlijskuju vydatkoŭvaju varjackuju kolkaść času i hrošaj, niahledziačy na toje, što ŭ mianie vielmi dobraja pamiać. Čamu? Dy tamu što zamiežnyja movy — heta čystaje zavučvańnie, tam niama łahičnych suviaziaŭ, a ŭ mianie zusim inšy typ myśleńnia».
«Dla mianie najlepšy nabytak — heta kniha. Zusim nie abaviazkova tut ža čytać jaje, dastatkova prosta trymać u rukach, hartać, udychać vodar staronki», — pierakananaja jaho dačka.
Pierad pajezdkaj u Tokia Alena abkłałasia padručnikami japonskaj movy. Hetaja kraina — centr pryciahnieńnia amataraŭ kaspleja. Tak nazyvajuć pieraapranańnie ŭ kaściumy viadomych piersanažaŭ, najčaściej hierojaŭ japonskich multfilmaŭ. U partfolia dziaŭčyny mnostva fotasiesij u adpaviednym adzieńni.
Transpłantołah nie maje prava na ryzyku
Ciapier u RNPC prafiesara Rumo pierasadžvajuć nyrki, piečań i padstraŭnikavuju załozu. Pa kolkaści transpłantacyj na kolkaść nasielnictva Biełaruś abhaniaje ŭsich susiedziaŭ, naprykład, Rasiju — bolš čym u 4 razy.
Sam Rumo ciapier apieruje niekalki razoŭ na tydzień, abirajučy samyja składanyja vypadki. Astatni čas zajmaje mieniedžarskaja praca. Doktar skončyŭ Akademiju kiravańnia, tamu moža być pryznačany na kirujučuju pasadu luboha ŭzroŭniu.
«Ja bajusia ryzykavać — heta praŭda. U transpłantacyi ŭvohule nie maju prava ryzykavać. A da niebiaśpiečnych situacyjaŭ staranna rychtujusia, kožnaje dziejańnie davodžu da aŭtamatyzmu», — pryznajecca jon.
Nasupierak kamunistyčnamu minułamu siamji, Rumo maje patrebu ŭ relihii. «U maim kabiniecie jość nievialiki ikanastas. Ja źviartajusia pa dapamohu da śviatych, kali mnie ciažka, — raskazvaje doktar. — Pryčym nie tolki ŭ prafiesijnych pytańniach, ale i ŭ mnohich inšych žyćciovych situacyjach. Što tyčycca pohladaŭ carkvy na transpłantałohiju, to naš centr aśviačony, u nas tut šmat abrazoŭ». «Liču, što biez dapamohi Boha ździajśniać takija spravy ŭvohule niemahčyma», — kaža Rumo pra transpłantałohiju.
***
Aleh Rumo. Naradziŭsia ŭ 1970 u Słucku. Skončyŭ Biełaruski dziaržaŭny miedycynski ŭniviersitet (1993) i Akademiju kiravańnia (2010). Zasłužany doktar Biełarusi. Doktar miedycynskich navuk.
Pracavaŭ u 9-j kliničnaj balnicy Minska, Mieduniviersitecie.
Kiraŭnik Respublikanskaha navukova-praktyčnaha centra «Transpłantacyi orhanaŭ i tkanak», namieśnik hałoŭnaha doktara 9-j kliničnaj balnicy Minska.
Žanaty, maje dačku.
