Pra nastupstvy Kosava dla prastory SND piša palitolah Andrej Lachovič.
22 sakavika Dziaržduma Rasiei pryniała zajavu adnosna Abchazii i Paŭdniovaj Asetyi ŭ śviatle abviaščeńnia niezaležnaści Kosava. Z adnaho boku, zajava pra toje, što «Abchazija i Paŭdniovaja Asetyja majuć bolš pravoŭ na niezaležnaść, čym Kosava», stvaraje dla rasiejskaha kiraŭnictva farmalnuju padstavu dla pryznańnia niezaležnaści adpaviednych rehijonaŭ Hruzii.
Ź inšaha boku, kanstatacyja Dziarždumaj faktu, što «kala 90% nasielnictva Abchazii i Paŭdniovaj Asetyi źjaŭlajucca hramadzianami Rasiei», śviedčyć pra toje, što ŭ Maskvie dumajuć i pra nieabchodnaść inkarparacyi Abchazii i Paŭdniovaj Asetyi. Uvohule, praha Rasiei pryciahnuć da siabie Suchumi i Cchinvali śviedčyć, što imperskaja ideja vielmi žyvaja ŭ Rasiei, u takoj ža stupieni, jak i abureńnie tym, što biełarusy i ŭkraincy razmaŭlajuć nie pa-rasiejsku.
Kiraŭniki Rasiei časta havorać, što precedent Kosava vykliča ŭzmacnieńnie separatysckich nastrojaŭ u šerahu krainaŭ śvietu i razbureńnie stvoranaj paśla druhoj usiaśvietnaj vajny mižnarodnaj systemy. Na ich dumku, precedent Kosava stvaraje nieabchodnaść vyrašyć pytańnie statusu «niavyznačanych» častak postsavieckaj prastory. Adnak bolšaść rasiejskich palitykaŭ i, adpaviedna, medyjaŭ kažuć pra nieabchodnaść vyrašeńnia pytańnia statusu tolki Abchazii i Paŭdniovaj Asetyi. Pakazalna, što zajava Dziarždumy nia tyčyłasia, naprykład, Prydniastroŭja. To bok hrupa Pucina-Miadźviedzieva prahmatyčna aceńvaje mahčymaści Rasiei. Jany razumiejuć, što Rasieja maje resursy padšturchnuć da «samavyznačeńnia» tolki Abchaziju i Paŭdniovuju Asetyju — rehijony, jakija miažujuć z Rasiejaj.
Ale ŭ składzie rasiejskaj elity jość hrupy, jakija zajaŭlajuć, što kosaŭski precedent stvaraje mahčymaści dla realizacyi i inšych apetytaŭ: ad Krymu i ŭschodniaj Ukrainy da paŭnočnaha i zachodniaha Kazachstanu i inšych «rasiejskich» ziemlaŭ.
Pakrokavaja inkarparacyja
Razvažajučy pra mižnarodnaje prava i «padvojnyja standarty» Zachadu, pahrozu separatyzmu ŭ inšych krainach, aficyjnaja Maskva vykarystoŭvaje zusim inšyja katehoryi, kali havorka idzie pra Abchaziju i Paŭdniovuju Asetyju. Ale ciažka ŭzhadać prykłady bolš paśladoŭnaj padtrymki separatystaŭ i bolšych vynikaŭ palityki padtrymki separatyzmu.
Havoračy pra precedent Kosava, u Rasiei «zabyvajuć», što niama havorki pra ŭklučeńnie Kosava ŭ skład ZŠA, niejkaj eŭrapiejskaj krainy ci navat Albanii. Tym časam kala 90% žycharoŭ Abchazii i Paŭdniovaj Asetyi nadali rasiejskaje hramadzianstva. Pensijanery atrymlivajuć rasiejskija pensii. Na Abchaziju i Paŭdniovuju Asetyju nie raspaŭsiudžvajecca vizavy režym, jaki z 1999 h. isnuje dla hramadzianaŭ Hruzii. 7 sakavika 2008 h. Rasieja spyniła dziejańnie navat tolki farmalna isnujučych abmiežavańniaŭ na handlova-ekanamičnaje supracoŭnictva z Abchazijaj i Paŭdniovaj Asetyjaj. Siłavyja struktury Abchazii ŭznačalvaje ćviordy prychilnik uvachodu ŭ skład Rasiei Raul Chadžynba, a siłavyja struktury Paŭdniovaj Asetyi ŭznačalvajuć etničnyja rasiejcy, de-fakta kamandziravanyja Hieneralnym štabam Rasiei.
Miažu rehijonaŭ Hruzii achoŭvajuć rasiejskija vojski.
Prezydent Paŭdniovaj Asetyi Eduard Kakojty zajaviŭ pra namiery źviarnucca ŭ Kanstytucyjny sud Rasiei, kab dakazać, što Paŭdniovaja Asetyja nikoli nie vychodziła sa składu Rasiei…
Zadoŭha da aktualizacyi kosaŭskaha pytańnia Rasieja pačała rabić kroki, kab izalavać Abchaziju i Paŭdniovuju Asetyju ad Hruzii i zrabić častkaj rasiejskaj ekanamičnaj, vajennaj, humanitarnaj prastory. Toje samaje jana sprabavała zrabić z Adžaryjaj i Džavachiecijaj, ale biespaśpiachova.
Paśla abviaščeńnia niezaležnaści Kosava Rasiei zastajecca zrabić troški, kab padvieści rysu pad faktyčnaj inkarparacyjaj Abchazii i Paŭdniovaj Asetyi.
23 lutaha U.Pucin skazaŭ, što ŭ Rasiei byli «chatnija zahatoŭki» na vypadak abviaščeńnia niezaležnaści Kosava. Sa svajho boku rasiejskija eksperty nazvali hetyja «zahatoŭki». Budzie ŭzmocnienaja achova miežaŭ Abchazii i Paŭdniovaj Asetyi rasiejskimi vojskami. Rasieja pavialičyć investycyi ŭ raźvićcio sacyjalnaj, transpartnaj, turystyčnaj infrastruktury. Budzie značna pavialičanaja i rasiejskaja ekanamičnaja prysutnaść u hetych rehijonach.
Sutyčka za poŭdzień SND
Uzmacniajučy pazycyi ŭ paŭnočnych rehijonach Hruzii, Rasieja u samaj mienšaj stupieni dbaje pra intaresy abchazaŭ, etnična blizkich pražyvajučym u Rasiei adyhiejcam, ci pra intaresy asiecinaŭ. Abchazija i Paŭdniovaja Asetyja cikaviać Rasieju pierš za ŭsio jak kropki cisku na Hruziju, źjaŭlajucca važnaj častkaj hieapalityčnaj hulni Kramlu, skiravanaj na pierarazańnie alternatyŭnych šlachoŭ pastavak nafty j hazu z Centralnaj Azii ŭ Eŭropu.
Upłyvajučy na palityčny praces u Abchazii i Paŭdniovaj Asiecii, Rasieja maje mahčymaść vykarystoŭvać palityčnuju aktyŭnaść socień tysiač hruzinaŭ-uciekačoŭ jak cisk na palityku aficyjnaha Tbilisi. Destabilizacyja palityčnaj sytuacyi ŭ Hruzii patrebnaja Rasiei dla taho, kab stvaryć pieraškody dla intehracyi Hruzii ŭ NATO i ŭ eŭrapiejskuju palityčnuju i ekanamičnuju prastoru.
Ź inšaha boku, Abchazija i Paŭdniovaja Asetyja patrebnyja Rasiei jak placdarmy, vykarystoŭvajučy jakija Maskva maje bolšyja mahčymaści dla padmacavańnia resursami, akazańnia inšaj dapamohi prarasiejskaj častcy apazycyi ŭ Hruzii.
Rasieja admaŭlajecca vydać Hruzii lidera prarasiejskaj partyi «Spraviadlivaść», byłoha hienerała KDB SSSR Ihara Hiearhadze, jakoha hruzinskija ŭłady vinavaciać ŭ sprobach ažyćciaŭleńnia palityčnaha pieravarotu. Hruzinskija ŭłady fiksavali i fakty pastaŭki zbroi pradstaŭnikam prarasiejskaj častki hruzinskaj apazycyi.
Pavodle hieapalityčnaha značeńnia Hruziju paraŭnoŭvajuć ź Biełarusiaj, bo hetaja terytoryja na movie ekspertaŭ paznačajecca jak «harłavina kaśpijskaj naftahazavaj pasudziny». Jak druhi paśla Saudaŭskaj Arabii pastaŭnik nafty na ŭsiaśvietny rynak, Rasieja zacikaŭlenaja ŭ tym, kab kantralavać tranzyt vialikaj kaśpijskaj nafty Kazachstanu (kala 15% usich usiaśvietnych zapasaŭ) i nafty Azerbajdžanu. Kali Rasieja atrymaje mahčymaści vyznačać kamu, kolki, pa jakich cenach pojdzie kaśpijskaja nafta, jana vielmi istotna pavialičyć svoj hieapalityčny patencyjał, atrymaje dadatkovyja mahčymaści realizavać svaje ekanamičnyja i palityčnyja intaresy na abšarach SND i ryčahi ŭpłyvu na pazycyju krainaŭ Eŭrasajuzu.
Razam z tym, Hruzija cikavić Rasieju jak stratehičnaja častka maršrutu ŭ Centralnuju Aziju. Praz supracoŭnictva ź Iranam Rasieja imkniecca stvaryć pieraškody dla raźvićcia supracoŭnictva Zachadu z centralnaazijackimi krainami SND. U Kramli dobra pamiatajuć, što u vieraśni 2001 h. prapanavaŭ ZŠA raźmiaścić vajennyja bazy na terytoryi svajoj krainy «najlepšy siabar» Rasiei ŭ rehijonie prezydent Kazachstanu N.Nazarbajeŭ.
Chatnija zahatoŭki
Nastupnym u šerahu hieapalityčnych zruchaŭ na abšarach SND, šturšok jakim byŭ dadzieny niezaležnaściu Kosava, padajecca toje, što Rasieja abmiažujecca «chatnimi zahatoŭkami» adnosna Abchazii i Paŭdniovaj Asetyi. To bok praciahnie palityku ŭzmacnieńnia svaich pazycyjaŭ u hetych rehijonach, ale nia pojdzie na farmalnaje pryznańnie ich niezaležnaha statusu ci, tym bolš, na ŭklučeńnie ŭ svoj skład.
Važnym abmiežavańniem dla Rasiei jość toje, što sens jaje padtrymki separatystam, jak i sens jaje palityki ŭ Hruzii, Zakaŭkaźzi, Centralnaj Azii, moža być, paŭsiul na abšarach SND, akramia, u peŭnaj stupieni, Biełarusi, zrazumieły Zachadu. I jość centar pryniaćcia i realizacyi rašeńniaŭ, skiravanych na strymlivańnie Rasiei — heta, hałoŭnym čynam, ZŠA.
Apošnim časam Zachad źmienšyŭ chutkaść (ale, naturalna, nie spyniŭ) intehracyi Ŭkrainy ŭ NATO i ES. U značnaj stupieni z pryčyny taho, što va ŭkra¬inskim hramadztvie niama krytyčnaj masy padtrymki idei ŭstupleńnia ŭ NATO.
Ale ŭ adroźnieńnie ad Ukrainy, Hruzija maje dastatkova ŭnutranych i źniešnich čyńnikaŭ, jakija spryjajuć eŭraatlantyčnaj intehracyi. Padtrymka Rasiejaj separatystaŭ, bambardavańnie rasiejskaj avijacyjaj Pankiskaj ciaśniny, uviadzieńnie adnosna Hruzii (jak vyklučeńnie z krainaŭ SND) vizavaha režymu, spynieńnie pastavak elektraenerhii ŭ źviazku z palityčnymi patrabavańniami na fonie pašyreńnia dapamohi i raźvićcia supracoŭnictva z Zachadam mieła zakanamiernyja nastupstvy. 72,2 % z tych hramadzianaŭ Hruzii, chto ŭziaŭ udzieł u plebiscycie 5 studzienia, vykazalisia za dałučeńnie da NATO.
Hruzinskaja palityčnaja elita i hramadztva dastatkova kansalidavanyja ŭ pytańni eŭraatlantyčnaj intehracyi.
Padčas prezydenckich vybaraŭ Maskva aktyŭna pijaryła supraciŭnikaŭ M.Saakašvili, nia chočučy kazać rasiejskaj aŭdytoryi niepryjemnuju praŭdu: u značnaj častcy apazycyja ŭ Hruzii pradstaŭlenaja hrupami, jakija taksama, jak i Saakašvili, rašuča vystupajuć za eŭraatlantyčnuju intehracyju i navat bolš aktyŭna za Saakašvili padymajuć pytańnie adnaŭleńnia terytaryjalnaha adzinstva Hruzii.
Uśviedamlajučy stratehičnuju važnaść Hruzii, u tym liku i toje, što jana ciapier źjaŭlajecca piarednim krajem strymlivańnia Rasiei, ZŠA paśladoŭna vystupajuć za dałučeńnie Hruzii da NATO. Važnaje značeńnie maje pazycyja vielmi ŭpłyvovaha i aktyŭnaha hruzinskaha łobi ŭ składzie palityčnaj i vajskovaj elity ZŠA. U 1990-ch druhuju pa značeńni paśla ministra abarony pasadu va Ŭzbrojenych siłach ZŠA — načalnika Abjadnanaha Kamitetu načalnikaŭ štaboŭ — zajmaŭ čatyrochzorkavy hienerał Džon Šalikašvili. Jaho brat, Atar Šalikašvili — druhaja zorka amerykanskaha hieneralitetu, doŭhi čas zajmaŭ pasadu daradcy ministra abarony ZŠA ŭ pytańniach amerykanska-hruzinskaha vajskovaha supracoŭnictva.
Hruzija — najbolš prasunutaja kraina SND u aspekcie madernizacyi armii ŭ adpaviednaści sa standartami NATO. U adpaviednaści z prahramaj «Navučy i abstaluj» tolki ŭ raźvićcio specyjalnych častak hruzinskaj armii ZŠA štohod układajuć kala 30 młn dalaraŭ. Značnuju dapamohu madernizacyi Ŭzbrojenych siłaŭ Hruzii, taksama i na daručeńnie ZŠA, akazvaje druhaja kraina NATO — Turcyja.
Jak i ŭ pytańni Kosava, pradstaŭnictva krainaŭ «staroj Eŭropy» zajmaje aściarožnuju pazycyju ŭ pytańni vyznačeńnia času dałučeńnia Hruzii da NATO. Ale čakajecca, što pad upłyvam ZŠA ŭžo padčas bucharesckaha samitu NATO 4—6 krasavika budzie vyznačany termin dałučeńnia Hruzii da hetaj arhanizacyi.
Taksama z pryčyny istotnych zamiežnych abmiežavańniaŭ Rasieja nia budzie vykarystoŭvać precedent Kosava, kab padniać pytańnie Prydniastroŭja, Krymu i ŭschodniaj Ukrainy. Prydniastroŭje nia maje supolnaj miažy z Rasiejaj i navat vychadu da mora. U Krymie rasiejcy składajuć kala 59 % ad nasielnictva, ale lubaja inicyjatyva dałučeńnia da Rasiei sutykniecca z rašučym supracivam krymskich tatar. Tatar 300 tysiačaŭ u ahulnaj kolkaści nasielnictva Krymu, i ich pradstaŭnictva imkliva raście ŭ suviazi z demahrafičnym vybucham. Na ŭschodzie «daniecki» kłan na čale z R.Achmetavym zusim nia choča dzialicca statusam i pazycyjami z rasiejskimi palitykami-aliharchami i ŭsio bolšyja hrošy zarablaje ad pracy na rynku Eŭrasajuzu.
Unutranyja abmiežavańni
Niahledziačy na vyklučna spryjalnuju sytuacyju dla rasiejskaha ekspartu, Rasieja zastajecca «ekanamičnym karlikam z atamnaj dubinkaj». Z pavieličeńniem abjomu ekanomiki zaležnaść Rasiei ad Zachadu nie źmianšajecca, a pavialičvajecca. Siłkavany prytokam naftadalaraŭ rost VUP Rasiei całkam zaležyć ad palityki krainaŭ Zachadu, što padtrymlivajuć vysokija ceny na enerhanośbity, stymulujučy raźvićcio niemateryjałajomistych, nieenerhajomistych, navukajomistych, pieradavych vytvorčaściaŭ i ad hatoŭnaści Zachadu kuplać rasiejskuju naftu.
U Kramli dobra viedajuć, što ŭ druhoj pałovie 1980-ch pavieličeńnie spažyvańnia Zachadam nafty z krainaŭ Persydzkaj zatoki mieła vynikam adpaviednaje skaračeńnie prytoku naftadalaraŭ u skarbonku Savieckaha Sajuzu i, u vyniku, hłyboki systemny kryzis. Ciapier prytok irackaj nafty na ŭsiaśvietny rynak užo nie abmiežavany mižnarodnymi sankcyjami, jak było za Chusejnam. Usio bolšuju častku nafty krainy Zachadu atrymlivajuć ź Nihieryi. Na padychodzie i vialikaja kaśpijskaja nafta.
Vialikaja unutranaja prablema, jakuju Kreml nia moža vyrašyć, — demahrafičny kryzis, chutkaje pavieličeńnie častki musulmanskaha, niesłavianskaha nasielnictva Rasiei. Paharšeńnie jakaści ludzkich resursaŭ u vyniku alkahalizacyi, narkamanii ŭ sielskahaspadarčych rehijonach Rasiei maje vynikam pavieličeńnie zaležnaści Rasiei ad impartu amerykanskaha i eŭrapiejskaha charčavańnia. Ułasnaj pradukcyjaj Rasieja tolki na 65% zadavalniaje svaje patreby ŭ charčavańni. U centralnych rehijonach Rasiei spažyvańnie impartnych praduktaŭ charčavańnia składaje 80% i bolš.
Rasieja Pucina-Miadźviedzieva — zakładnica sfarmavanaj u pieršaj pałovie 1990-ch madeli aliharchičnaha kapitalizmu. Prytok naftadalaraŭ stymuluje sacyjalnuju dyferencyjacyju, usio bolšy, biesprecedentny dla inšych krainaŭ razryŭ miž biednymi i bahatymi, centram i rehijonami.
Vyjście na druhuju pazycyju pa kolkaści miljarderaŭ da 100 (u Amerycy — 160) abmiažoŭvaje mahčymaści Rasiei sfarmavać sučasnuju ekanamičnuju i sacyjalnuju madel. 500 rasiejcaŭ, jakija majuć majomaść na 700 młrd dalaraŭ (kala pałovy VUP), jak i pieravažnaja kolkaść biznes-elity, majuć zusim inšuju subkulturu, u paraŭnańni z evalucyjna sfarmavanaj zachodniaj biznes-elitaj. Resursy, jakija atrymlivaje Rasieja, iduć nie na madernizacyju, a na pavieličeńnie majomaści hrupy palitykaŭ-aliharchaŭ.
Hetyja pryčyny istotna abmiažoŭvajuć mahčymaści Rasiei pravodzić aktyŭnuju zamiežnuju palityku, samastojna dziejničać u tym liku i na abšarach SND. Rasieja zastajecca krainaj ź vialikimi ŭnutranymi prablemami, dla chacia b častkovaha rašeńnia jakich patrebnyja dobryja dačynieńni z Zachadam.
