U 2019 hodzie ŭ Biełarusi projdzie pierapis nasielnictva. Važna, kab na im jak maha bolš hramadzianaŭ skazała, što ich mova ŭ pobycie — biełaruskaja.
Vynik pierapisu budzie mieć važnaje značeńnie ŭ farmulavańni dziaržaŭnaj palityki na nastupnyja hady.
Dzie zaraz realna mahčymy taki ŭpłyŭ? Naprykład, u śfiery adukacyjnaj i kulturnaj palityki.
Siońnia ceły šerah rašeńniaŭ nie prymajecca tamu, što na dumku viertykali, na ich niama hramadskaha popytu. Nahadaju choć by ideju vykładać hieahrafiju i historyju na biełaruskaj movie. Vykazali i… ničoha. Toje samaje z prapanovaj adkryć u kožnym rajonnym centry biełaruskamoŭnuju himnaziju abo stvaryć Nacyjanalny univiersitet ź biełaruskaj movaj vykładańnia i pracy.
My šmat kazali pra heta ŭ prezidenckuju kampaniju Taćciany Karatkievič, toje było častkaj jaje prahramy, i nikoli nie sustrakali niehatyŭnaj reakcyi z boku hramadzian. Ale jaje adsutnaść adno, a hramadski zapyt — zusim inšaje. Tym bolš, sfarmulavany praz aficyjny kanał ŭłady, jaki jana sama ihnaravać nie zmoža.
Kali padčas ahulnanacyjanalnaha pierapisu 50% hramadzianaŭ skažuć, što ichnaja mova karystańnia ŭ pobycie – biełaruskaja, to atrymajem jurydyčnaje paćvierdžańnie tamu, što Kanstytucyjnaje prava na adukacyju na rodnaj movie ŭščamlajecca.
Adpaviedna, treba vypraŭlać situacyju, a heta značyć – pavialičvać kolkaść biełaruskich škoł, dziciačych sadkoŭ, navučać vykładčykaŭ, vychavalnikaŭ rabić svaju pracu na movie tytulnaj nacyi.
Viadoma, usio ŭ adnu chvilinu nie atrymajecca, ale admachnucca ad hetych ličbaŭ užo nie ŭdasca. Da taho ž, uličvajučy apošnija padziei, u takich ličbach moža być zacikaŭlenaja i sama ŭłada.
Hladzicie, što ŭžo adbyvajecca: BRSM sprabuje pierachapić temu vyšyvanak, na dziaržaŭnym uzroŭni śviatkujecca «Dzień piśmienstva», źjaŭlajucca biłbordy z papularyzacyjaj movy na vulicach haradoŭ… Voś jany, realnyja prykmiety impulsaŭ całkam mahčymaj miakkaj biełarusizacyi.
Da pierapisu zastajecca dva hady. Času jašče dastatkova, kab arhanizavacca i pravieści hodnuju hramadskuju kampaniju. Tut hałoŭnaje — tałkova rastłumačyć hramadzianam Biełarusi važnaść ich adkazaŭ. Jak jany buduć upłyvać na palityku dziaržavy.
Hetaja infarmacyjnaja kampanija moža abjadnać i palitykaŭ, i hramadzianskuju supolnaść. Jana nie maje patreby ŭ adzinym centry kiravańnia – važny tolki kansensus pa pryncypovych pytańniach.
Adnym z kaardynataraŭ mahła b vystupić Nacyjanalnaja płatforma hramadzianskaj supolnaści sumiesna z demakratyčnymi siłami.
Padrychtoŭka da takoj kampanii vidavočna pasadziejničała b taksama aktyŭnaści i papularyzacyi Tavarystvaŭ biełaruskaj movy i biełaruskaj škoły, biełaruskamoŭnych ŚMI, piśmieńnickich supołak, kursaŭ nakštałt «Mova nanova»…
Z čaho pačać? U hetym hodzie ŭsie demakratyčnyja siły i šmat chto z hramadzianskaj supolnaści, jak, naprykład, pradstaŭniki Tavarystva biełaruskaj movy, źbirajucca bałatavacca ŭ Pałatu pradstaŭnikoŭ. Voś i treba skarystacca kampanijaj, kab u tym liku davieści da biełarusaŭ važnaść biełaruščyny.
Biełaruskaja chvala ŭ aznačanym rečyščy całkam mahčymaja. I my prosta abaviazanyja jaje padtrymać.
