Papiaredni pierapis nasielnictva Biełarusi prajšoŭ u 2009 hodzie. Pavodle tych źviestak, na terytoryi krainy žyli 9 503 807 čałaviek. Biełstat ličyć, što za minułyja hady hetaja ličba pamienšała tolki na 4 tysiačy čałaviek.
Adno z pytańniaŭ taho pierapisu datyčyła nacyjanalnaści. Vyjaviłasia, što dola biełarusaŭ praciahvaje raści i pieravysiła 83,7% nasielnictva. Čaściakom dzieci pradstaŭnikoŭ etničnych mienšaściaŭ nazyvali siabie biełarusami.
Padčas pierapisu nie abyšłosia i biez «zbojaŭ». Niechta nasupierak praviłam nazyvaŭ adrazu dźvie svaje nacyjalnaści, niechta nie nazyvaŭ nivodnaj. Takim čynam «vypali» 2,4% apytanych — kala 230 tysiač čałaviek.
Statystyka była apublikavanaja pa rajonach, adnak biez padrabiaznaha padziełu pa sielsavietach. Ciapier ža ŭkrainski błohier Cim Biaśpiataŭ apracavaŭ masiŭ źviestak i apublikavaŭ tablicu z padrabiaznymi vynikami pierapisu-2009.
Jakija cikavyja nazirańni možna zrabić?
Ruskaja bolšaść pad Kiraŭskam
Pavodle pierapisu, dola ruskich składała 8,26% — kožny dvanaccaty žychar Biełarusi ličyć siabie ruskim. Heta najbolšaja etničnaja mienšaść u krainie.
Tut i dalej — foty ź fiestyvalaŭ nacyjanalnych kulturaŭ u Hrodnie.
Adnak tolki na terytoryi adnoj administratyŭnaj adzinki ruskija składajuć bolšaść. Heta Skryplicki sielsaviet u Kiraŭskim rajonie. Admietna, što hety sielsaviet nie prymiežny, a znachodzicca pasiarod Mahiloŭščyny. Pavodle pierapisu, u im pražyvała 1465 čałaviek, 56% ź jakich nazvali siabie ruskimi. Cikava, što na terytoryi sielsavieta pracuje kałhas «Biełarusija».
Reč u tym, što ŭ Kiraŭskim rajonie ŭžo treciaje stahodździe žyvie šmat staraabradcaŭ, što byli ŭciakali ad relihijnaj nieciarpimaści z Rasijskaj impieryi ŭ Reč Paspalituju.
Dzie jašče šmat ruskich?
U Kleckim rajonie jość miastečka Aziarečča (raniej Kleck-2), jakoje ŭvachodzić u Hałynkavicki sielsaviet. U im pražyvajuć rasijskija vajskoŭcy, a taksama biełarusy, jakija pracujuć na radyjołakacyjnaj stancyi «Vołha». Za košt hetaha padčas pierapisu dola ruskich dasiahała 34%.
Takaja ž ličba zafiksavanaja ŭ Harbacevickim sielsaviecie Babrujskaha rajona, amal stolki ž — 33% ruskich — žyvuć u Mačuliščach pad Minskam. Tut pryčyna prostaja — najaŭnaść avijacyjnaj bazy.
Vialikaja dola ruskich taksama ŭ pasiołkach, jakija znachodziacca vakoł Połacka i Navapołacka. U vajskovaj Baravusie 29% ruskich, u elitnym Mižreččy — 26%.
Siarod haradoŭ najbolš ruskich u śpiecnazaŭskaj Marjinaj Horcy — 17%, Navapołacku — 16% i Połacku — 15%.
Palaki daminujuć u Voranavie
Palaki składajuć 3,1% nasielnictva krainy — kožny tryccać druhi. Heta druhaja pa vieličyni etničnaja mienšaść.
Na absalutnaj bolšaści terytoryi Biełarusi palakaŭ — ličanyja dziasiatki i sotni. Adnak pry hetym jość administratyŭnyja adzinki, dzie žyvuć spres palaki.
Naprykład, u Voranaŭskim rajonie 81% nasielnictva nazvaŭsia palakami. Padčas pierapisu tam žyli kala 30 tysiač čałaviek, ciapier zastalisia kala 26 tysiač.
Tamtejšyja sielsaviety bili rekord za rekordam: Palackiski sielsaviet — 90% palakaŭ, Hirkaŭski i Paharodzienski sielsaviety — pa 89%, Žyrmunski i Dociski — pa 88%, Radunski — 87%, Zabałacki i Misiavicki — 85%, Bieniakonski i Pierahancaŭski — 84%, Voranaŭski — 83%, Bastunski — 80%, Kanvieliski — 73%, Bolciski — 63%. U samim Voranavie 71% žycharoŭ adnosiać siabie da palakaŭ.
Jakija jašče astraŭki palakaŭ jość u Biełarusi?
U Sapockinie nazvali siabie palakami 84% apytanych. Taksama vysokaja dola ŭ Vasiliškaŭskim sielsaviecie Ščučynskaha rajona (78%), Šyłavickim sielsaviecie Vaŭkavyskaha rajona (77%) i Vavierskim sielsaviecie Lidskaha rajona (75%).
Z haradoŭ najbolšuju dolu palakaŭ majuć Ščučyn (39%), Lida (35%) i Vaŭkavysk (23%). Siarod abłasnych centraŭ varta ŭzhadać Hrodna — 20% palakaŭ.
Najbolš ukraincaŭ pad Kamarynam
Treciaja etničnaja mienšaść — ukraincy. Ich naličyłasia 1,67% — kožny šaścidziasiaty.
Najbolšaja dola ŭkraincaŭ naličyłasia pad Kamarynam — 22%. Heta Brahinski rajon, paŭdniova-ŭschodni kraj Biełarusi.
Astatnija ŭkrainskija astraŭki taksama raskidanyja ŭzdoŭž paŭdniovaj miažy. Naprykład, u Biełaviežskim sielsaviecie Kamianieckaha rajona i Chacisłaŭskim sielsaviecie Małaryckaha rajona pa 17% ukraincaŭ. Apošni miažuje z Ukrainaj, a ŭ pieršym žyvuć rabotniki ahrakompleksu, kudy ŭ saviecki čas najmali ludziej z Vałyni.
Siarod rajonaŭ najbolšuju dolu ŭkraincaŭ majuć Kamianiecki, Małarycki i Brescki rajony (pa 7%). Z haradoŭ — Małaryta (6%), Brest, Vasilevičy i Marjina Horka (pa 4%).
Drobnyja mienšaści raskidanyja pa krainie
Astatnija etničnyja mienšaści nadzvyčaj małalikija — mienš za 13 tysiač čałaviek, dyj i tyja časta rastvarajucca ŭ bujnych haradach.
Jakija asnoŭnyja «zony asiedłaści» majuć astatnija nacyi?
Litoŭcy ŭtvarajuć zaŭvažnuju hrupu ŭ Bolciskim sielsaviecie Voranaŭskaha rajona (27%) i ŭ Hierviackim sielsaviecie Astravieckaha rajona (22%).
Najbolšaja kancentracyja cyhanoŭ — u vioskach vakoł Žytkavič. U vakolicach horada jany składajuć 15,5% nasielnictva. Taksama davoli vialikija ličby ŭ Prybarskim sielsaviecie (heta vakolicy Homiela) — 9,9%, Majskim sielsaviecie (vakolicy Žłobina) — 6,4%.
U Iŭi tataraŭ — 6,4%, u Navapolskim sielsaviecie Puchavickaha rajona — 2,2%, u Śmiłavičach — 2,1%, u Vidzach — 1,2%.
Armianie žyvuć u Prudkoŭskim sielsaviecie Mazyrskaha rajona — 1,9%, ale heta ŭsiaho tolki adna ci dźvie siamji — 11 čałaviek.
Azierbajdžancy adznačylisia ŭ Zubaŭskim sielsaviecie Aršanskaha rajona — 1,6%, heta 12 čałaviek. Taksama adna ci dźvie siamji.
Siarod administratyŭnych adzinak najbolšaja dola habrejaŭ u Kapacevickim sielsaviecie Pietrykaŭskaha rajona (0,6%; 10 čałaviek).
99,9% biełarusaŭ
Naprykancy pra samuju šmatlikuju nacyju na terytoryi Biełarusi — niepasredna pra biełarusaŭ (84% padčas pierapisu).
Najmienšaja dola biełarusaŭ zafiksavanaja va ŭžo nazvanych sielsavietach Voranaŭskaha rajona, dzie ličba apuskałasia da 6%. Z haradoŭ mienš za pałovu nasielnictva biełarusy składajuć tolki ŭ Ščučynie (44%) i Lidzie (49%).
A voś najbolšaja ličba była zafiksavanaja ŭ Mchinickim sielsaviecie Krasnapolskaha rajona, na ŭschodzie krainy — 99,9% biełarusaŭ! Na terytoryi sielsavieta žyli 1022 čałavieki, ź ich tolki pa adnym ukraincy i ruskim. Astatnija — biełarusy.
Siarod rajonaŭ napieradzie Stolinski i Lelčycki (pa 97% biełarusaŭ), siarod haradoŭ — Lubań, Janava, Kličaŭ i Davyd-Haradok (pa 96%).
