Aŭtar «supraćparadnaj» pietycyi Anton Matolka tłumačyć, čamu hetaje militaryzavanaje šoŭ – nie tolki vykidańnie hrošaŭ, ale i škodnaja tradycyja.
Repietycyi adhrukali, napieradzie – maštabnaje šou. Nieabchodnaje dla dziejnaj ułady i jaje elektaratu, biezumoŭna nie tannaje i źniščalnaje dla darožnaj infrastruktury. Sioleta praciŭniki praviadzieńnia ŭ horadzie paradaŭ z vykarystańniem miechanizavanaj vajskovaj techniki ŭpieršyniu aformili svaje pretenzii. Kolkaść padpisantaŭ pietycyi raście, na momant publikacyi ich było bolš za 1800.
Biełsat parazmaŭlaŭ z aŭtaram pietycyi, błohieram i fatohrafam Antonam Matolkam.
– Z hoda na hod paŭtarajucca narakańni minčukoŭ: niemahčyma pierasoŭvacca pa horadzie, niama čym dychać, škada darožnaha pałatna… Čamu mienavita sioleta aformili pietycyju?
– Nadakučyła, što achvočych panarakać šmat, a samaja ideja stvareńnia skarhi, kalektyŭnaha zvarotu ci pietycyi hadami visić u pavietry. Ale nichto nie biarecca heta aformić. Było b łahična, kali hetuju spravu zrabili b palityki, naprykład, ci ekśpierty, jakija vystupajuć vostrymi krytykami paradaŭ. Nie robiać, to stvaryŭ sam. Moža nie zusim prafiesijna, ale vybačajcie!
– Čym najbolš zaminajuć repietycyi i sami vajennyja śviaty ŭ stalicy?
– Najhoršaje chiba toje, što z-za tankaŭ nie mohuć svabodna pierasoŭvacca mašyny «chutkaj dapamohi». Učora byŭ niaščasny vypadak – naviednica karaokie-kłuba ŭpała ŭ padvał razhruzačnaj rampy budynka i paškodziła hałavu. Praz zatory, stvoranyja padčas hienieralnaj repietycyi parada, «chutkaja» dabirałasia da miesca zdareńnia 40 chvilin. Na ščaście, dziaŭčyna dačakałasia. Ale siońniašnija zahałoŭki mahli być inšyja, kštałtu «Jana pamierła, bo pa horadzie išli tanki»…
– Na vaš pohlad, ci varta ahułam praciahvać tradycyju vajenizavanych šou?
– Pavodle roznych padlikaŭ, tolki vajennyja vydatki na arhanizacyju i praviadzieńnie paradu vahajucca ad $1 młn da $2 młn. Heta niemetazhodnyja vydatki. Heta biesturbotnaje vykidvańnie ŭ nikudy hrošaj, jakija b mahli pajści na budaŭnictva špitala, u navuku, adukacyju. Bo heta nie pakazucha, a realny plon. Kali ž abstrahavacca ad ekanamičnych pryčyn, to kali łaska – majem raźbitaje husienicami techniki darožnaje pałatno, majem zatory ŭ stalicy i źviazany ź imi kałaps. Niehatyŭ jość, i jon niemały navat z boku tych, chto pojdzie na śviatkavańnie.
– Ci vy sam byvali na hetych šeściach, demanstracyi techniki, a potym tancach dy salutach?
– Vielmi časta davodzicca pracavać tam u jakaści fatohrafa. Parad na Dzień Respubliki časta adbyvajecca ŭ śpioku, šmat chto nie vielmi dobra siabie adčuvaje ŭ natoŭpie. Ale ludzi tudy prychodziać, pryvodziać dziaciej. Bo dla ich nie arhanizoŭvajuć inšych śviataŭ, jakija b nie byli źviazanyja z vajskovym žyćciom. Žyviom ža ŭ mirny čas, to čamu nie zładzić inšy farmat śviatkavańnia navat na 3 lipienia? Ci kali tak užo pryčapilisia da nieabchodnaści lazhać zbrojaj, čamu nie rabić heta na palihonie za Minskam, arhanizavaŭšy datul biaspłatny prajezd.
– Anton, u pietycyi vy zbolšaha danieśli, što nie pasuje haradžanam. Kolki podpisaŭ treba sabrać, kab pietycyja mieła plon?
– Niama takoj normy ŭ Biełarusi, što naprykład paśla 30 tysiač podpisaŭ ułada musić da nas prysłuchacca! Hetaja pietycyja budzie kalektyŭnym zvarotam biełarusaŭ da Ministerstva Abarony, Administracyi prezidenta i Minharvykankama. Čym bolš proźviščaŭ budzie ŭ pieraliku, tym lepš. Tamu ja źviartajusia da ŭsich, chto ŭ hetymi dniami ŭzhadvaje ŭ sacyjalnych sietkach parad ci źviazanyja ź im ciažkaści: pad svaim tekstam ci fota źmiaścicie, kali łaska, i spasyłku na pietycyju. Kali sami nie zdahadalisia ci palenavalisia jaje stvaryć, to dapamažycie sabrać podpisy.
