Staršynia Biełaruskaha dobraachvotnaha tavarystva achovy pomnikaŭ historyi i kultury Anton Astapovič bje ŭ zvany: Mienharvykankam daŭ dazvoł na ziemlanyja i budaŭničyja pracy na terytoryi Łošyckaha parka. Čynoŭnicki zahad raspaŭsiudžvajecca na 10 hiektaraŭ terytoryi. Landšaft źmienicca całkam. Ad vialikaha pładovaha sadu zastaniecca tolki kavałačak.
U Łošyckim parku la Doma kultury Mienskaha tonkasukonnaha kambinatu buldozery ŭžo valać drevy i vyrazajuć uradlivy hrunt. Na supraćlehłym baku ziemlaryjnaja technika zasypaje były staŭ — zaprudu na rečcy dla vadzianoha młyna…
Biełaruskija historyki i krajaznaŭcy nazyvajuć šmatpakutnym Łošycki park. Znaŭcy spasyłajucca, što jašče ŭ 1863 hodzie, paśla zadušeńnia paŭstańnia Kastusia Kalinoŭskaha, byli zabaronienyja nabaženstvy ŭ filijalnym kaściole Karališčavickaj katalickaj parafii. Kolišnija pryhažość hetaha budynku zachavałasia tolki na akvareli mastaka Juzafa Pieški. Napačatku XIX stahodździa jon pabačyŭ vaśmihrańnik z šatrovym dacham, zavieršany šlemapadobnym kupałam. Zabudoŭščyki bažnicy — spadkajemcy rodu pamieščykaŭ Prušynskich — zrabili tut familny sklep dla pachavańnia haspadaroŭ Łošycy.
U 1930‑ia hady savieckija biazbožniki parušyli śviatoje miesca. Zachavalisia piśmovyja śviedčańni, što śvincovyja sarkafahi pierapłavili dla akumulataraŭ miascovaj MTS, a ŭ samim pamiaškańni stali zachoŭvać sielskahaspadarčyja pryłady biełaruskaha adździaleńnia Ŭsiesajuznaha instytuta raślinavodstva. Savieckija selekcyjanery ŭ toj čas zajmali park i sad, u jakich na panskaj spadčynie pravodzili svaje navukovyja eksperymenty.
U peryjad stalinskich represij la Łošycy ŭ Čornym Jary čulisia vystrały i stohny ludziej. Pra pachavańni nahadvaje draŭlany kryž z nadpisam «Pakutnikam za Biełaruś». Prasačylisia taksama źviestki, što za šyldaj sielhasustanovy ŭ siadzibie prachodziła abučeńnie dyversijnaja hrupa čekistaŭ dla padpolnaj dziejnaści na terytoryi Zachodniaj Biełarusi.
U 1941 hodzie, kali Miensk zachapili fašysty, Łošyckuju siadzibu akupiravała viarchuška niamieckich uładaŭ na čale ź mienskim abłasnym kamisaram Frajtaha. I znoŭ pad šatrami dreŭ uźniaŭsia deman śmierci. Jak śviedčyli miascovyja staražyły, fašysty zvozili na aŭtamašynach u park pa 20‑30 čałaviek, pieravažna habrejaŭ. A biełarusak — maci i dačku Čyžeŭskich, a taksama Nadziu Majsiejevu paviesili paśla dvuch miesiacaŭ katavańniaŭ. Hetyja žančyny sa štatu prysłuhi padazravalisia jak vykanaŭcy partyzanskaha zadańnia padkłaści minuŭ adnu ź piečaŭ dla terarystyčnaha aktu.
Paśla vajny šmatpakutny Łošyci park jašče bolš pakryvaŭsia pavucińniem zapuścieńnia. Va ŭcalełych pabudovach žyli pracaŭniki saŭhasa. Pry ich tut adbyvalisia ŭzharańni, narod raśpiłoŭvaŭ dla kačaharak navat pładovyja drevy.
Tolki naprykancy 1980‑ch hadoŭ na chvali nacyjanalnaha adradžeńnia byłaja siadziba atrymała status pomnika siadziba‑parkavaj kultury. Biaspamiatstva pavoli pačało adstupać. Dobraŭparadkavany pasadki nad Śvisłačču, azdaroŭlenaja lipavaja aleja, ačyščanaja sietka parkavych ściažynak.
Najbolš kaštoŭnym architekturnym abjektam u Łošyckim parku źŭlajecca siadzibny dom. Ale jon ciapier — u avaryjnym stanie. Na ŭvachodzie — zamok i šylda z nadpisam ab zabaronie na ŭvachod. Raniej isnavała šmat prapanoŭ ab restaŭracyi pakojaŭ, kafelnych piečak i kaminoŭ, leśvičak, ažurnych voknaŭ. Va ŭłady Mienska na hety nie chapała hrošaj. Ciapier ža abjaŭlena, što histaryčny siadzibny dom budzie razabrany, a na jaho miescy zbudujuć mulaž…
 Fota z sajtu Miensk novy stary |
