Minuły tydzień staŭ znakavym dla biełaruskaj muzyki. I navat nie tamu, što Siarhieju Michałku hruknuła 45. Adbyłosia niešta novaje. Duet Navi z «Historyjaj majho žyćcia» adpraŭlajuć na «Jeŭrabačańnie».
Adnačasova ź pieramohaj u finale biełaruskaha adboru hurt vykinuŭ u sieciva albom «Iluminacyja». Mnohich słuchačoŭ i admysłoŭcaŭ uraziła novaje hučańnie i śmiełyja aranžyroŭki ŭ zapisach Arcioma Łukjanienki i Ksienii Žuk.
Duet zapisaŭ «Iluminacyju» na studyi Tone Twins. Ustanovu ŭ vieraśni 2016-ha adkryli ŭ Minsku dva maładziony — Uładzisłaŭ Paškievič i Andrej Kacikaŭ.
Andrej Kacikaŭ skončyŭ słavuty muzyčny kaledž Berkli ŭ ZŠA.
Kacikaŭ źjaŭlajecca vypusknikom słavutaha muzyčnaha koledža Berklee. Jon nie tolki pryniaŭ rašeńnie pakinuć dosyć prybytkovy biznes u ZŠA, ale i adkryć muzyčnuju studyju dy razvarušyć muzyčny śviet Biełarusi.
— Jak uspryniali navinu pra pieramohu «Historyi majho žyćcia»? Išli na adbor z peŭnaściu, što pieramohuć mienavita Navi?
— Prosta hanarusia tym, što daviałosia papracavać z Navi. Heta vielmi soniečnyja i śvietłyja ludzi, ź jakimi lohka i prosta. Navat kali pracavali nad «Historyjaj majho žyćcia» i dadavali pierkusiju, skrypki, zapisvali «cho-chej-chej» na bekach — nie było prablem z parazumieńniem. Napačatku my chacieli zrabić sinhł, ale stali rabić, rabić, i vyjšła bolšaje. Muzyčny konkurs patrabavaŭ dadatkovych sił. My, viadoma, spadziavalisia, što Navi pieramohuć, ale ŭ nas zaŭždy ciažka pavieryć u pieramohu da taho jak abvieściać aficyjnyja ličby.
Uładzisłaŭ Paškievič (sprava) i Andrej Kacikaŭ (u centry) u svajoj studyi Tone Twins.
— Paśla pieramohi na adbory ci dakaciłasia chvala papularnaści Navi i da vas?
— Chm, užo pačali pisać roznyja ludzi, byłyja adnakłaśniki, jakija nikoli nie pisali raniej. Pabačyli mianie z Uładam padčas tranślacyi, i pačałosia. Ale na kamunikacyju zaraz času asabliva niama. My adkryli studyju ź vieraśnia i za hety čas zapisali ŭžo bolš za 30 trekaŭ, u tym liku zapisali i źviali «Iluminacyju». Pracavali praktyčna 24*7. Moj kaleha Uład navat dakumienty z univiersiteta zabraŭ z-za napružanaj pracy.
— Nie strašna było ŭkłaścisia ŭ taki tonki biznes — muzyku?
— Ja zrazumieŭ, što vakoł mianie šmat talenavitych ludziej. Ja šmat zajmaŭsia hitaraj, i adnojčy mnie trapiŭsia vykładčyk, jaki spytaŭ, ci ja chaču rabić «prosta» muzyku, ci iści svajoj darohaj. Ja zrazumieŭ, što treba stvarać muzyku i raźvivacca, pakazvać, chto ty jość, i nie bajacca. Jak tolki ty pačynaješ bajacca i trymacca farmatu, ty hublaješ svajo abličča. Mabyć, ja kahości pakryŭdžu, ale rabić svaju muzyku nahadvaje pieramohu ŭ Kubku Devisa. Heta asablivaje pačućcio, dziela jakoha varta žyć i nie bajacca pakazać niešta novaje. Pahladzicie navat na Ukrainu, u ich jość Dorn, Džamała i inšyja, a čym my horšyja?
— Inšy mientalitet?
— Kažuć, što ŭ ich bolš zručnyja abstaviny, ludzi bolš prasunutyja ci klimat… Ale heta prosta adhavorki, my žyviom u taki čas, kali ty navat u lesie pad Žłobinam, majučy internet i hałavu na plačach, možaš rabić jakasnyja rečy. Prosta treba pierastać bajacca dobra avałodać svajoj spravaj. Kali ja vučyŭsia ŭ Štatach, tam kožny dzień naradžajecca niešta novaje! Prosta hałava idzie kruham. Ludzi prosta varjaciejuć! A ŭ nas takoha nie adbyvajecca. Pahladzicie, źjaŭlajucca «Hryby», «Mazhi»… A ŭ Biełarusi źjaŭlajucca kaviery na staryja hurty, žarty pra bulbu… Takoje ŭražańnie, što ludzi prosta dahulvajuć. Mnie zdajecca, usie prosta stamilisia ad taho, što adbyvajecca na našaj scenie. Jaje navat nie chočacca abmiarkoŭvać. Možna prosta zajści na «Soundcloud» i paraŭnać. Aj…
Kalekcyja minijaciur muzyčnych instrumientaŭ u studyi Tone Twins.
— U čym ža tady asnoŭnaja pryčyna biełaruskaha muzyčnaha zastoju?
— U nas jość adna prablema, jakaja navat hłybiejšaja za muzyku, jana ŭ mnohim. Nichto nie choča stvarać i nichto nie choča ničoha źmianiać. Ludzi prosta chočuć mieć svoj stabilny zarobak i bajacca prahareć. Kultura i adukacyja… Ahułam, my bačym, što daŭno niešta pajšło nie tak. My mahli b pierajści na asoby, ale ja nie nadta kampietentny ŭ hetym. Što tyčycca muzyčnych placovak, to ŭ krainie zastałasia tolki adna vialikaja placoŭka dla taho, kab vykazacca — «Jeŭrabačańnie». Kali ty jedzieš u mašynie ŭ Štatach i ŭklučaješ radyjo, całkam vierahodna, što ty možaš pačuć Oliviera Džejmsa, Chejło. U nas takich vykanaŭcaŭ prosta nie padpuskajuć da sceny. Niejk my z Uładam prynieśli trek dla ratacyi, i nam adkazali: «Vybačajcie, ale heta zanadta modna i kruta»… I što my musili adkazać? Vybačajcie, my zaraz pierarobim i zrobim horš?
Uładzisłaŭ Paškievič pracuje ŭ studyi z Andrejem.
— A kali pryjšła cikaŭnaść da muzyki? Mary pra muzyčnuju karjeru byli ŭ siamji ź dziacinstva?
— Ja skončyŭ muzyčnuju škołu pa kłasie fartepijana, zajmaŭsia choram, himnastykaj, baćki prosta nie davali mnie volnaha času, a chaciełasia iści na vulicu i hulać. Tamu ŭ adziny volny dzień ja jšoŭ i hulaŭ ceły dzień. Kali ja pačynaŭ dumać, to maryŭ, što ŭ mianie budzie biznes, a ja budu biznesoŭcam. Hrošy, hrošy, hrošy. Pakul ja nie zrazumieŭ, što ŭ mianie mazhoŭ niama dla biznesu. Ja ž nie pajdu budavać impieryju «Apple», nie stanu Vaładarom Kamaroŭki. U mianie niama praŭdzivaha žadańnia zajmacca hetym. Ja nie chaču być Vaładarom Kavunoŭ, bo prosta nie viedaju, što ź imi rabić.
— I vyrašyli znoŭ zajmacca muzykaj?
— Tak. Ja znoŭ zachapiŭsia muzykaj, u pryvatnaści, hitaraj. I tak praz paŭtara hoda pastupiŭ u ISV (Instytut sučasnych viedaŭ). Ale navučańnie tam chutka nadakučyła. Zaniatki prachodzili sumna, navučańnie ničym nie zacikaviła. Ja zrazumieŭ, što mnie padabajecca muzyka jak sprava, ale nie padabajecca, jak heta tut vyhladaje.
— U hety momant pryjšła dumka pastupić u ZŠA? Ci lohka było biełarusu trapić u samy prestyžny pryvatny muzyčny kaledž Złučanych Štataŭ?
— U toj momant niezrazumiełym čynam mnie ŭ ruki papaŭ buklet Nju-jorkskaj škoły muzyki. Jon byŭ taki jaskravy, chłopcy z rovarami i hitarami… Ja pahutaryŭ z tatam, i jon prapanavaŭ pasprabavać Berkli. Maje baćki, darečy, taksama muzyki. Baćka byŭ bas-hitarystam u pieršym składzie «Pieśniaroŭ», dobra viedaŭ Mulavina. Ja pačaŭ zajmacca tak, što zastavałasia času tolki paspać. Ja pračynaŭsia a 7-j ranicy, zajmaŭsia da abiedu salfiedžya, paśla na navučańnie jechaŭ na druhuju źmienu, chadziŭ da baptystaŭ u carkvu na Rajnisa vyvučać anhielskuju, viartaŭsia dadomu tolki paspać.
— I vas zaprasili na prasłuchoŭvańnie?
— Tak. Spačatku musiŭ jechać u Bielhiju, ale ŭ apošni momant prasłuchoŭvańnie pieranieśli ŭ Turcyju. Heta było maim pieršym padarožžam samastojnym. Tam mianie, viadoma, hetyja turki padmanuli na hrošy, ale vyprabavańnie ja prajšoŭ vydatna i praz hod pajechaŭ. Adčuŭ, što ŭstupiŭ na sapraŭdnaje bajavoje pole.
— Ad źmieny krainy i ładu žyćcia nie išła kruham hałava?
— U Berkli byli muzyki takoha vialikaha ŭzroŭniu, ab jakich ja navat nie ŭjaŭlaŭ. Tam byli ludzi maładziejšyja i starejšyja. Sprava moh siadzieć čałaviek, jakomu mahło być 17, a źleva — 52! I nie było takoj subardynacyi, jak u nas. Ja moh padyści da vykładčyka i skazać: «Chaj, Bob!» Možna padyści i spytacca, jak vyrašyć svaje prablemy. Sama atmaśfiera takaja, što praz hod navat baćki zaŭvažyli, jak u mianie źmianilisia mazhi. Jašče mianie ŭraziła toje, jak lohka tam było znajści muzykaŭ. Zachodziš u choł i kryčyš: «Mnie patrebny bubnač!» i adrazu maješ niekalki prapanoŭ, a ŭ nas — hety nie moža, u druhoha — hiemaroj… Zusim inšaja mientalnaść.
— Što vam adkryła Berkli, u adroźnieńnie ad ISV?
— Heta prosta nieparaŭnalnyja katehoryi. Tam jość mahčymaść pamacać prafiesijnaje abstalavańnie, papracavać z vydatnymi muzykami, navučycca pracavać z muzyčnymi prahramami. Raźvivacca i zrazumieć, što heta tabie prynosić u žyćci najbolšuju asałodu. Sistema adukacyi roźnicca ŭ tym, što našyja mietodyki prosta niepaŭnavartasnyja i nie dapamahajuć čałavieku dumać i stvarać pa-za miežami padručnika. Prychodzić momant, kali ty musiš dumać samastojna. Takoje ŭražańnie, što my žyviom u starym žarcie, dzie Džejms Chetfiłd źviartajecca da Kirka Chemita i kaža: «Zamiani tut tercyju na małuju tercyju i zajhraj inakš». Praź niekalki imhnieńniaŭ toj adkazvaje, što sapraŭdy lepš zahučała. Tak prosta nichto nie razmaŭlaje i nie dumaje.
— Ci nie pačuvalisia hierojami stužki «Whiplash», pazbaŭlenymi ježy, spakoju i snu? Kali jechali, nie maryli ab słavie karejca PSY, jaki pabiŭ rekordy prahladaŭ na Youtube z šedeŭralnym «Gangam Style» u 2012, ale tak i nie skončyŭ navučańnie ŭ Berklee?
— Navučańnie było realna nasyčanym, ale, kaniečnie, nie takim spustašajučym, jak u filmie. Niekalki razoŭ ja prosta zasynaŭ u repietycyjnych aŭdytoryjach. Prapuskaŭ apošni ciahnik dadomu i pieški ci, kali byli hrošy, taksoŭkaj viartaŭsia dadomu. Asabliva ŭ Berkli ŭražvali azijaty — svajoj kulturaj pracavitaści. Na pieršy pohlad — ničoha asablivaha, ludzi z maleńkimi ručkami, a potym vyśviatlałasia, što pierad taboj ledźvie nie novy Šastakovič. Niekalki razoŭ tam zaprašali ŭ vialikija bendy, ale ja admaŭlaŭsia. A što tyčycca PSY, to vykładčyki časta pra jaho ŭspaminali. Ja, vidać, takoj słavy nie zdabudu, bo, u adroźnieńnie ad karejca, davučyŭsia (śmiajecca).
— Darečy, muzyčny Berklee mieścicca ŭ Bostanie, u adroźnieńnie ad znakamitaha ŭniviersiteta Berklee ŭ Kalifornii. Kali ja pravilna padličyŭ, pačatak vašaha navučańnia jakraz prypaŭ na sumnaviadomy terakt padčas marafona ŭ krasaviku 2013-ha?
— Ja tady navučaŭsia jašče na pieršym kursie. Ja žyŭ u internacie i tolki niadaŭna pryjechaŭ u horad. Pobač išła budoŭla, tamu zvyksia da šumu. Kaledž u toj čas vykupiŭ susiedni budynak u «MakDonalds» i budavaŭ 20-paviarchovy korpus z krutymi studyjami i pakojami dla repietycyj. Darečy, za paŭhadziny da terakta my z chłapcami chacieli pajści na marafon, bo chtości pryjazdžaŭ vystupić. Ja apranaŭsia, kali pačuŭ mocny huł. Padumaŭ spačatku, što kranaŭščyk niešta ŭpuściŭ ciažkaje, ale raptam praź niekalki imhnieńniaŭ niechta zabieh u pakoj i skazaŭ, što ŭ horadzie adbyŭsia terakt i lepš nie vychodzić z budynka. Trahiedyja adbyłasia za 200 mietraŭ ad miesca, dzie ja žyŭ. Budynak jašče 2 tydni paśla achoŭvali vajskoŭcy i FBR. Pa horadzie pastajanna chadzili sapiory.
— Ci zajmaŭsia ŭ Bostanie čymści aproč muzyki?
— Paralelna z navučańniem jašče hraŭ u Gospel-hurcie ŭ miascovaj carkvie, dy-džeiŭ troški, zavioŭ nievialikuju spravu «NoiseCraft» sa znajomym, stvarali rekłamu dla radyjostancyj i internetu. U 2015-m navat vyjhrali tendar dla rekłamy samaha staroha ŭ Štatach cyrka, jakuju pakazvali pa ŭsioj krainie. My abyšli bolš za 400 kankursantaŭ. Sprabavaŭ niešta padobnaje i tut rabić, ale ŭ Biełarusi z rekłamaj, skažam tak, składana.
— Čamu ž vyrašyŭ viarnucca z ZŠA ŭ Biełaruś?
— Ščyra kažučy, mianie biantežyć samo pytańnie «čaho viarnuŭsia?». Niekatoryja skroź zuby cedziać: «Darmaaa». Ludzi, jakija tak kažuć, ja prosta nie taki jak vy! My kažam «Dzie naradziŭsia, tam i pryhadziŭsia». Ja zrazumieŭ, što mnie niama ad čaho biehčy ŭ žyćci, što Biełarusi žyvuć maje baćki i siabry. Ščyra, dva pieršyja hady ŭ Berkli ŭ mianie było žadańnie tam puścić karani. Hetaje žadańnie było spakuślivym. Kinuć usio, kab atrymlivać dobryja hrošy. Kinuć siamju i rodnych. Ale potym niejk uśviadomiŭ, što maje baćki ŭžo nie dzieci, a darosłyja ludzi. Pierajazdžać, kab jany movu z nula pačali vyvučać? Ja viedaŭ, što ja pažyvu tam niekalki hadoŭ, ale heta nadta vialiki košt. Novych siabroŭ, bratoŭ pa duchu pryjšłosia b šukać. A tut u mianie jość kłasnyja baćki, siabry, ludzi, na jakija mahu pakłaścisia. Ja dobra vyvučaŭ rynak va Uschodniaj Jeŭropie i dumaju, što i tut usio mahčyma. U dadatak, ja apantany dačnik i prosta nie mahu ŭjavić žyćcio bieź leta na leciščy.
— Viarnulisia ŭ Biełaruś z dumkaj adčynić studyju? U Biełarusi heta nie samy prybytkovy i raźvity biznes.
— U apošni hod navučańnia ŭsie spravy abmiarkoŭvali z maim siabram Uładam pa skajpie. Pryniali rašeńnie, što adkryjem studyju zapisu.
My, kaniečnie, chłopcy rezkija i ambitnyja, i razumiejem, što ŭ hetaj halinie tut nie zrobim niejkaj revalucyi, ale chočam troški razvarušyć muzyčnaje asiarodździe. My chočam adkryvać novyja imiony.
My časta čujem, jak niechta pabačyŭ jazyki połymia na soncy, i pačynajuć kazać, što nieŭzabavie mnohim budzie baleć hałava. Tak ciapier i z muzykaj adbyvajecca. Niešta naradžajecca ŭ Štatach, idzie ŭ Brytaniju, dalataje da Zachodniaj Jeŭropy, a my ŭžo čujem tolki lohki vodhuk. Razryŭ składaje prykładna 2 hady.
Raniej była adhavorka ŭ ludziej, čamu tak adbyvajecca. «Oj, ja nie viedaŭ», «u mianie nie było mahčymaściej». Hrošaj nie było, kampjutara nie było. A ciapier my žyviom u XXI st., dzie jość internet i dostup da ŭsich partałaŭ. Kali ty zalezieš na sajt ci Ukantakcie, dzie 200 tysiač padpisčykaŭ, ty možaš zaleźci ŭ supołku, što abnaŭlajecca dva razy na dzień, i pasłuchać jakasnuju muzyku. Prasiakacca joju. Toje, z čaho tabie moža spadabacca 15—20 adsotkaŭ. U našych baćkoŭ takoj mahčymaści nie było. Im davodziłasia pierapisvać vinił na renthienaŭski zdymak. Ujaŭlajecie?! Jany rabili «Queen», rabili kopii, heta było zabaroniena, jak i džynsy. Ale ŭsie nasili. Tak bačyš lohkija, pałamanyja nohi, a hučyć Can Anybody Help. Siońnia ty možaš nabyć chatniuju studyju za 300 dalaraŭ, i hetaha dastatkova dla startu, kali jość hałava. Dobraja aparatura — heta prosta bonus. Jaho treba vykarystoŭvać.
— U studyi ŭžo jość kankretnyja płany pa razvarušvańni i niejkija prajekty?
— Najpierš z Uładam ciapier rychtujem albom. Nie mahu pakul skazać, što heta kankretna budzie, ale spadziajusia, što budzie jon ŭdałym. Elektronnaja muzyka, chaŭs, džaz, rychtujciesia! A taksama viadziom asobny prajekt džazavaha choru. Pakul u im 9 vykanaŭcaŭ, ale ŭsie ŭdzielniki nadzvyčaj surjoznyja. Arciom Krasnabajeŭ z «Apple Tea», Roma Vałaśnioŭ, jaki pracuje ź Iharam Krutym, łaŭreat «Akademii Talentaŭ» Ania Raj i inšyja. Prajekt maje być ambitnym i spadziajusia, uletku vy pra jaho pačujecie bolš.
Uładzisłaŭ Paškievič i Andrej Kacikaŭ (źleva) u svajoj studyi Tone Twins.
* * *
Letaś ułady Biełarusi zadumalisia ab stvareńni admysłovaj prahramy pa dapamozie biełaruskim studentam, jakija navučajucca za miežami krainy, kab jany viartalisia.
Chočacca spadziavacca, što heta adbitak tendencyi — što ŭsio bolš junakoŭ i dziaŭčat buduć ažyćciaŭlać «kambek». Najlepšym prykładam moža być toj samy Skaryna, jaki 500 hadoŭ tamu ŭ Prazie nadrukavaŭ Bibliju… kab viarnucca.
