Jany pryjšli ŭ śfieru IT jašče tady, kali pierfakarty tolki-tolki źmianialisia dyskietami, zastalisia ŭ prahramavańni ŭ zmročnyja 90-ja, kali supracoŭniki NDI masava sychodzili ŭ kudy bolš «pierśpiektyŭnyja» prafiesii: «čaŭnaki», pradaŭcy na rynku. RABOTA.TUT.BY adšukała niekalki siemjaŭ, jakija, niahledziačy na maładość biełaruskaj IT-industryi, užo možna nazvać dynastyjami prahramistaŭ.
Z čaho ŭsio pačynałasia: pierfakarty i adsutnaść prestyžu
Baćka i syn Mijusavy pracujuć razam na JERAM.
«Ja pastupiŭ na fakultet prykładnoj matematyki i infarmatyki ŭ taki čas, kali praca prahramista była nieprestyžnaj. Siabry mianie škadavali: navošta ty, chłopiec razumny, tudy pajšoŭ? Voś juryst, tavaraznaŭca — dobryja śpiecyjalnaści!» — raspaviadaje Siarhiej Mijusaŭ, inžynier EPAM. — My pisali kod na błankach, žančyny pieranosili jaho na pierfakarty, a pierfakarty my ŭžo «skormlivali» vializnamu kampjutaru. Ja z pakaleńnia, kali kampjutary byli vialikimi, a kod — maleńkim».
Baćka Siarhieja ŭsio žyćcio prapracavaŭ na vahonaramontnym zavodzie, jaho starejšy brat taksama papracavaŭ tam niekalki hadoŭ, a voś jaho samoha nastaŭnica matematyki, lubimaha školnaha pradmieta, uhavaryła pastupać na miechmat. Znoŭ ža, usio mahło skłaścisia inakš: jon nie prajšoŭ pa konkursie, taksama pajšoŭ na zavod — praŭda, užo «značna bližejšy da IT» — na «Elektroniku» PA «Intehrał», papracavaŭ tam da armii. «U vojsku vyrašyŭ: chaču pastupać na fakultet prykładnoj matematyki. Vučyli pa šyrokim profili: ty i matematyk, ty i prahramist», — uspaminaje Siarhiej Mijusaŭ.
U jaho syna Alaksieja, jaki pracuje ŭ adnoj kampanii z baćkam, na prajekcie, źviazanym z štučnym intelektam, pry vybary prafiesii ŭžo byŭ prykład: «Baćka ŭ lubym vypadku paŭpłyvaŭ. Ja chadziŭ da jaho na pracu, było vielmi cikava. Heta pierśpiektyŭny kirunak — plus, sumna mnie nie budzie ŭ lubym vypadku».
Novaje pakaleńnie ajcišnikaŭ bačyć pierśpiektyvy hetaj industryi — i prafiesijnyja, i finansavyja. Ich baćkam, jakija prychodzili ŭ śfieru, jakaja jašče tolki-tolki naradžałasia, razhledzieć heta było značna składaniej.
«Kali ja pryjšoŭ u IT, prahramisty byli dzieści na ŭzroŭni dvornika pa zarobku, a «prasunutaja» moładź stajała ŭ čarhach u pierśpiektyŭnyja jurysty i ekanamisty», — uspaminaje pradstaŭnik jašče adnoj dynastyi, jakaja pracuje ŭ EPAM, Alaksiej Bradzichin.
Siamja prahramistaŭ Bradzichinych ź JERAM.
Syn vajskoŭca, advučyŭšysia ŭ 90-ja na fakultecie prykładnoj matematyki i infarmatyki BDU, užo nie zaśpieŭ kampjutary na pierfakartach: «Da mianie na fakultecie ŭ asnoŭnym navučalisia žančyny, ale ja pryjšoŭ u pierałomny momant, kali na jaho prychodziła ŭsio bolš chłopcaŭ. Kampjutary stali bolš dastupnyja, miechaničnaja praca pierajšła ŭ tvorčuju».
Alaksiej, jaki ažyćciaŭlaje supiervajzinh niekalkich mižnarodnych prajektaŭ, pryvodziŭ syna Juru na dziciačyja śviaty ŭ EPAM i prosta na pracu, usadžvaŭ pobač, i toj z rańniaha dziacinstva natchniaŭsia pracaj baćki. Zdolnaści da matematyki ŭ ich siamji «pa spadčynie pieradajucca», i, skončyŭšy matematyčnuju himnaziju, chłopiec pastupiŭ na toj ža fakultet, jaki skončyŭ baćka.
«Univiersitet davaŭ viedy pavolniej, čym mnie chaciełasia b. I ja zrazumieŭ, kab raści, treba niedzie pracavać, atrymlivać praktyčnyja viedy. EPAM, u jakim pracavaŭ baćka, daje mahčymaść studentam navat biez dośviedu raboty pravieryć i pasprabavać siabie na realnych prajektach. Kali ŭ ciabie jość viedy i žadańni — «dźviery adčynienyja», — raspaviadaje Juryj, jaki pracuje z Big Data.
Nie złamanyja dzievianostymi
Vialikaja siamja Bartaš — supracoŭniki IVA.
U IBA my vyjavili, mahčyma, samuju vialikuju siamju prahramistaŭ: u kampanii pracujuć dva braty, žonka adnaho ź ich i dźvie dački.
Starejšy Uładzimir i małodšy Vasil, pryjšli ŭ kampaniju z NDI EVM, kalektyŭ jakoha kaliści staŭ kaściakom IBA. Pierad ich vačyma byŭ prykład kalehaŭ, mnohija ź jakich u pačatku 90-ch syšli ź instytuta, adnak siamja Bartaš zrabiła inačaj.
«Było składana vielmi. Praca była nakiravana na sajuznyja prajekty, i kali SSSR raspaŭsia, jaje praktyčna nie stała. Mnohija znajomyja syšli, u asnoŭnym u handal. Nam ža było škada kidać svaju prafiesiju», — uspaminaje Vasil. «Smutny čas» skončyŭsia adnosna chutka, kampanija IBA ŭźnikła, pajšli pieršyja zamiežnyja zamovy. Uładzimiru, u pryvatnaści, pašancavała vyrašać takija cikavyja zadačy, jak «prablema 2000» i pieravod PA na jeŭra, kali Jeŭropa pierachodziła na ahulnuju valutu.
Darečy, dynastyja pačałasia navat nie z bratoŭ: ich mama była vykładčykam matematyki, a paźniej i infarmatyki, kali hety pradmiet staŭ u škole abaviazkovym. Pieršaje znajomstva bratoŭ ź infarmatykaj adbyłosia pa knizie, znojdzienaj u maminaj biblijatečcy. U joj raspaviadałasia ab mietodykach vykładańnia matematyki: «Tam było pra łaharyfmičnyja liniejki, kalkulatary, a ŭ kancy knihi — što samaje cikavaje — byŭ pierakładny amierykanski artykuł pra asnovy prahramavańnia. I navat byli prykłady prahram na niejkaj movie, moža Bejsiku, nie pamiataju, — raspaviadaje spadar Uładzimier. — Było niezrazumieła, ale vielmi cikava. Aŭtar pisaŭ, što za hetym budučynia — i mieŭ racyju amierykaniec».
Prafiesijnuju adukacyju braty Bartaš atrymali ŭ BDU na miechmacie. Tam ža vučyłasia žonka Uładzimira Zoja: «Prahramavańnie ŭ tyja hady ŭžo vykładali, ale mała. Krychu bolš pra jaho ŭdałosia daviedacca, kali na druhim kursie amal usioj hrupaj my abrali kafiedru ličbavych mietadaŭ i prahramavańnia, realnyja viedy, dośvied i razumieńnie byli atrymanyja ŭžo niepasredna na pracy».
Nastupnaje pakaleńnie siamji, siostry Natalla i Taćciana (dočki Uładzimira i Zoi), abiedźvie skončyli himnaziju z załatym miedalom, pa prykładzie baćkoŭ i dziadźki taksama abrali miechmat BDU, a dla pracy — IBA. Natalla, sistemny prahramist, kaža: «Nichto z darosłych nie nastojvaŭ na vybary prafiesii, ale školnaja infarmatyka i praca baćkoŭ i dziadźki natchnili stać mienavita prahramistam. I pra heta ja nikolki nie škaduju».
U Taćciany byli dumki stać nastaŭnikam matematyki, jak jaje babula. U dziacinstvie baćki niekalki razoŭ brali jaje i siastru da siabie na pracu: «U toj čas mnie było nie zusim zrazumieła, što robiać ludzi za manitorami. Było viadoma tolki, što «prahramujuć». A naohuł mnie zaŭsiody było cikava raźbiracca z kampjutaram, ličbavaj technikaj, padklučać, naładžvać niešta, raźbiracca, jak pracuje. U školnyja hady ja samastojna vyvučała stvareńnie animacyi i pracu ŭ hrafičnych redaktarach. Doma zaŭsiody byli śviežyja vypuski kampjutarnych haziet i časopisaŭ».
Taćciana ŭdzielničała ŭ alimpijadach pa matematycy i prahramavańni, a zatym pastupiła ŭ BDU na miechmat. Na novuju śpiecyjalnaść «veb-prahramavańnie i internet-technałohii». Pra vybar kampanii dla pracy Taćciana žartuje: «Ci to pamiać ab štohadovych navahodnich cukierkach ad IBA, ci to prosta davier da kampanii spracavaŭ».
«Rabota prahramistam — heta zaŭsiody biaskoncaje vyvučeńnie čahości novaha i raźvićcio. Pa-mojmu, heta nielha nie lubić», — ličyć Taćciana. Ź joj biezumoŭna zhadžajecca nie tolki siastra, ale i starejšaje pakaleńnie, jakoje prychodziła ŭ IT, jašče kali kampjutary byli vielizarnymi, kod karotkim, a pierśpiektyvy — vielmi tumannymi.
