Voś užo bolš za 20 hadoŭ u Rasii isnuje niedziaržaŭnaja ŭstanova «Akademija vajennych navuk Rasii». Jana abjadnoŭvaje vajskovych tearetykaŭ. Ustanova maje svoj časopis, kudy dasyłajuć svaje raboty supracoŭniki vajskovych VNU, u tym liku, i biełaruskich.
U «Našu Nivu» trapiŭ adzin z asobnikaŭ «Vieśnika AVN» za 2016 hod.
Prahartaŭšy jaho, my źviarnuli ŭvahu na artykuł prafiesara kafiedry ideałahičnaj raboty Instytuta pahraničnaj słužby Biełarusi, doktara vajennych navuk Mikałaja Karpileni.
Artykuł nazyvajecca «Ab uzajemasuviazi palityčnych, vajenna-stratehičnych i sacyjakulturnych prablem i prapanovach pa ich raźviazvańni».
Prapanujem vam asobnyja cytaty prafiesara.
Najpierš, artykuł pačynajecca sa škadavańnia pra razvał SSSR, abvinavačańniaŭ na adras «zdradnikaŭ u vyšejšych kołach BSSR, RSFSR i USSR», a taksama kanstatacyi, što pierad abjadnańniem dziaržaŭ «ad Lisabona da Uładzivastoka» maje zavieršycca intehracyja Biełarusi i Rasii.
«Hieahrafičnaje raźmiaščeńnie Hrodna i Bresta, jak i Biełarusi, jość dadzienaść pravasłaŭnaj (jeŭrazijskaj, ruskaj) cyvilizacyi, miaža raździaleńnia jakoj z zachodniaj cyvilizacyjaj zafiksavana Bresckaj carkoŭnaj unijaj 1596 hoda», — vykazvajecca prafiesar.
Varta adznačyć, što ŭ tekście Bresckaj unii nie viadziecca havorka pra hranicy cyvilizacyj. Tuju samuju hranicu daśledčyki vyznačajuć pa najaŭnaści mahdeburhskaha prava i ratuš — asnoŭnym markiery zachodniaj cyvilizacyi ŭ Jeŭropie.
Ad razvah pra «pravasłaŭnuju cyvilizacyju» prafiesar pierachodzić niepasredna da vajskovych składnikaŭ hieapalityki.
Karpilenia naŭprost abvinavačvaje biełaruskija ŭłady za niejtralitet u kanflikcie pamiž Zachadam i Rasijaj, karystajecca leksikaj XX stahodździa u apisańni ŭjaŭnych pahroz dla Biełarusi.
«Nam, biełarusam, treba razumieć, što pašyreńnie NATA na Uschod niasie ŭ sabie jašče i hiehiemoniju hłabalnaha kapitalizmu. Pašyreńnie NATA na ŭschod, a taksama naroščvańnie vajskovaj infrastruktury z žadańniem uklučyć u siabie i Biełaruś šlacham roznych prahram partniorstva, niasie ŭ sabie nie tolki cyvilizacyjnuju, ale i vajennuju kałanizacyju z mahčymaj u budučyni vajnoj Rasii i Zachada na terytoryi samoj Biełarusi. Padobnaha scenara možna paźbiehnuć tolki dalejšym zbližeńniem z Rasijaj. Moža być nieabchodna raźmiaščeńnie vajennaha kantynhienta Rasii dla papiaredžvańnia pahrozy prymianieńnia vajennaj siły suprać Biełarusi», — prafiesar pałochaje biełarusaŭ vajnoj i pierakonvaje ŭ nieabchodnaści raźmiaščeńnia rasijskich vojskaŭ.
«Varta ŭśviedamlać, što z ulikam situacyi, jakaja skłałasia ni pa vinie Biełarusi, ni pa vinie Rasii, «niejtralnaje» stanovišča Biełarusi nie zadavalniaje Rasiju. Niejtralitet ahułam, u isnaj vajenna-palityčnaj situacyi, nie moža spryjać farmiravańniu šmatpalarnaha śvieta. Hieastratehičny analiz pakazvaje, što takaja situacyja vyhadnaja tolki Zachadu i NATA. Bolš ščylnaje vajskovaje supracoŭnictva z Rasijaj z prysutnaściu asobnaha kantynhienta pa zhodzie bakoŭ, mahło b kardynalna paŭpłyvać na płany NATA pa pašyreńni, pastaviła b u niazručnaje stanovišča prybałtyjskija dziaržavy i nacyjanalistyčny režym va Ukrainie, a hałoŭnaje, spryjała b umacavańniu sacyjalna-psichałahičnaha imunitetu biełaruskaj nacyi ad zamiežnych pahroz», — praciahvaje taksama Karpilenia i abaznačaje svaju «zadaču» — «spynić viekavy tryumf ZŠA na kryvi inšych narodaŭ».
«Aficyjnaje nieŭklučeńnie Biełarusi ŭ lik krain-vorahaŭ Zachadu (NATA) i padtrymka jaje niejtralitetu varta rasceńvać jak fakt padmanu, adciahvańnia ŭvahi, kab spačatku stvaryć niespryjalnyja vajskova-stratehičnyja ŭmovy dla Kalininhradskaj vobłaści, maksimalna adciahnuŭšy rasijskija suchaputnyja vojski», — reziumuje prafiesar.
My taksama źviarnuli ŭvahu na śpis publikacyj pry kancy tekstu, na jakija spasyłaŭsia Karpilenia pry padrychtoŭcy svajho materyjała — siarod ich byli raniejšyja publikacyi samoha prafiesara.
Adna ź ich jość u adkrytym dostupie ŭ internecie. U joj prafiesar śćviardžaje, što demakratyja, pravy čałavieka, vierchavienstva zakona, roŭnaść — heta ŭsio čužoje biełarusam. U «čužyja» ideały Karpilenia dadaje taksama indyvidualizm.
Zrešty, kožny sam moža pračytać hety artykuł, a my pracytujem tolki jašče adzin tezis prafiesara, jaki padazrona nahadvaje idei inšaha ramantyka stvareńnia zvyšludziej:
«My pavinny pravieści ŭ elicie paŭnavartasny «jeŭrazijski adbor» najlepšych i samych vartych pa kryterach prafiesijnaści, vysokaj maralnaści i adukavanaści ź jakaściami vajara, navukoŭca i arhanizatara ŭ adnoj asobie», — piša prafiesar.
Staronka hetaha čałavieka ŭ adnakłaśnikach, darečy, śviedčyć što pra jahonuju padtrymku Pucina i idej h.zv. «Navarosii».
