Lider Partyi BNF Lavon Barščeŭski dzielicca svaimi dumkami nakont nastupnaj prezydenckaj kampanii.
«Naša Niva»: Što musić rabić apazycyja padčas nastupnych prezydenckich vybaraŭ? Udzielničać ci bajkatavać?
Lavon Barščeŭski: Prezydenckija vybary — heta sytuacyja realnaj źmieny ŭłady. Treba, biezumoŭna, da hetaj kampanii rychtavacca paŭnavartasna. Ale, jak na moj pohlad,
bieź minimalnych źmienaŭ u zakanadaŭstvie sens udziełu takich vybarach moža prapaści.Parlamenckija vybary heta čarhovy raz paćvierdzili. Pryčym, źmieny patrebnyja nia tolki ŭ praktycy, ale i ŭ zakanadaŭstvie — admiena daterminovaha hałasavańnia i dapuščeńnie pradstaŭnikoŭ usich kandydataŭ u vybarčyja kamisii ŭsich uzroŭniaŭ. Kaniečnie, było b dobra i prazrystyja skrynki, ale heta nia tak važna. Pry nievyrašeńni dvuch pieršych punktaŭ sapraŭdy možna zadumacca pra bajkot.
«NN»: Što budzie novaha ŭ taktycy apazycyi padčas hetych vybaraŭ?
ŁB: Ja ŭžo siońnia baču, što adnaho kandydatu dakładna nia budzie. Budzie najmieniej dva — umoŭna kažučy, ad pravaha flanhu i ad levaha. Treba mabilizoŭvać nia tolki svoj elektarat na vybary.
U nas 25 % hramadzian pastajanna hałasuje za apazycyju, chto b ad jaje nie išoŭ. Ale 25 % nie vyjhrajucca vybary.Treba pastaracca sabrać ludziej ź levaha flanhu (mahčyma, adkałoć častku pensijaneraŭ), a z druhoha boku — kansalidavać dosyć razroźnieny pravy flanh. U sumie možna było b nanieści parazu siońniašniamu kiraŭniku, što hałoŭnaje, a nie vyjhrać u pieršym tury. Zrešty, heta tak bačycca siońnia, jak budzie składvacca praz dva hady ciažka skazać.
«NN»: Dyk Vy asprečvajecie mahčymaść, što apazycyja moža pajści na vybary z adzinym kandydatam?
ŁB: Heta nia tolki niemahčyma, ale i nie metazhodna.
Z adzinym kandydatam my nia zmožam vyjści za miežy antyłukašenkaŭskaha elektaratu.Treba ž prapanoŭvać niešta stanoŭčaje. Kali ŭ miežach ADS sprabujuć napisać ahulnuju prahramu, to heta vychodzić absalutna nievyrazna i niajasna. Jana pišacca, kab nie pakryŭdzić kamunistaŭ, kab nie pakryŭdzić BNF. I vychodzić nieviadoma što. Klasyčny prykład — pasłańnie ADS narodu padčas parlamenckich vybaraŭ. Jano dobra napisanaje, ale nie čaplaje. Prapanoŭvajuć kantrol za ŭładaj, a ludzi nia vierać, što možna ažyćciavić kantrol za hetaj uładaj, bo niama mechanizmu. I heta prablema.
«NN»: A ź jakim pasłańnie treba iści da ludziej?
ŁB: Treba źviarnucca da kankretnaha čałavieka. Heta moža być niešta kštałtu «Biełarus, pavier u svaje siły». Siońnia ahramadnyja vahańni siarod ludziej. Sacyjolahi pakazvajuć, što za apošnija paŭtara miesiaca raptam vyrasła kolkaść prychilnikaŭ intehracyi z Rasiejaj. Pryčym, vyrasła pracentaŭ na 15. Praz paru miesiacaŭ možna čakać čarhovy hazavy kanflikt, i ličba hetaja ŭpadzie. Ad čaho heta? Bo mnohija biełarusy tołkam jašče nie ŭśviedamlajuć, čaho jany chočuć. I ličać, što ad ich ničoha nie zaležyć. Nam treba pierakonvać, što ad ich niešta zaležyć, što jany nie pavinny bajacca być samimi saboj. Nu heta ŭsio jašče treba sfarmulavać u bolš pryvabnym vyhladzie.
«NN»: Vy kažacie bolš pra niejkija abstraktnyja rečy. A jak skarystoŭvać sacyjalnyja, ekanamičnyja čyńniki?
ŁB: Biezumoŭna, biez peŭnaha ekanamičnaha spadu vybary ŭ siońniašniaj ułady vyjhrać niemahčyma. U zaležnaści ad maštabaŭ i krynicy hetaha spadu možna budzie farmulavać kankretnyja lozunhi. Tut moža być šerah pryčyn — i hlabalny finansavy kryzys, i nierefarmavańnie biełaruskaj ekanomiki. Heta zaležyć ad taho, što najbolš udaryć pa ludziach. A budzie bić, i prablemy ekanamičnyja buduć abvastracca. Ja nie liberał pa natury, ale liču, što
ŭ nas tolki ekanamičnyja stresy mohuć mabilizavać ludziej.
«NN»: Ci nie padajecca Vam, što apošnim časam adbyvajecca pierafarmavańnie elektaralnaj bazy apazycyi? Jak možna skarystoŭvać hetuju sytuacyju?
ŁB: Viedajecie, usio heta vielmi chistka. My źbirali podpisy za kandydataŭ u kancy lipienia — pačatku žniŭnia. Mnohija pensijanery nasamreč raśpisvalisia za kandydataŭ ad BNF. Potym ža vyśvietliłasia, što ŭładzie ŭ značnaj stupieni atrymałasia mabilizavać hetych ludziej znoŭ za siabie. Čamu? Bo pensii byli padniatyja faktyčna ŭ žniŭni, ale ludzi realna ich atrymali tolki ŭ vieraśni. Pakul my nie pierakanajem bolš aktyŭnuju častku nasielnictva, što ad ich niešta zaležyć, źmienaŭ nia budzie.
«NN»: Što možna supraćstavić zvyčcy ludziej iści na daterminovaje hałasavańnie?
ŁB: Pa maich vizualnych nazirańniach takaja zvyčka prysutničaje tolki ŭ najbolš stałych vybarcaŭ, ale jany nia bolšaść. U nas lubiać havaryć, što apazycyja ŭ krainie nikčemnaja. Taki tezis, na žal, prapahandujecca i prymajecca na Zachadzie. Kali navat uziać aficyjnyja vyniki za kandydataŭ ad BNF na hetych vybarach, to siaredniaja ličba ŭ rajonie 12—13 %. To bok, kali b vybary byli pa partyjnych śpisach, to Partyja BNF samastojna b prachodziła ŭ parlament. Čaho nia moža damahčysia SPS u Rasiei. Navat u takich antydemakratyčnych umovach u nas jość svaja elektaralnaja baza.
Ja absalutna pierakanany, što Ivan Šeha ŭ Słonimie vyjhraŭ vybary, heta žalezna. I jašče niekalki čałaviek byli blizkija da vyjhryšu.
«NN»: Kali Vy kažacie pra dvuch kandydataŭ, to jakim čynam moža być vyznačany kandydat ad pravaha flanhu?
ŁB: Ja dumaju, što heta pavinna być sprava biełarusaŭ, a nia niejkich dziadziaŭ u analityčnych centrach u zamiežžy. Heta musić być toj, chto najlepš prajavić svaje kansalidacyjnyja jakaści. Pačynajučy ad 2001 hodu, na žal, vyrašalnym akazvaŭsia hołas nie biełarusaŭ znutry, a zamiežnikaŭ. Nia chočacca, kab heta čarhovy raz paŭtaryłasia.
«NN»: Jak iduć spravy z vyłučeńniem frontaŭskaha kandydatu?
ŁB: Praces idzie. Ale, vidać, budzie padoŭžana jašče na miesiac. Nakolki viedaju, to tolki
mienskaja arhanizacyja paśpieła pravieści schod, dzie byli nazvanyja čatyry proźviščy — Barščeŭski, Sadoŭski, Viačorka i Zabłocki.Pierakanany, što buduć novyja proźviščy.
«NN»: Dyk Vy hatovyja iści na vybary?
ŁB: Ja pa svajoj sutnaści zmahar. Kali ŭdasca znajści adpaviednyja resursy, to ja pakažu, jak treba zmahacca na vybarach.
