U minułym hodzie na našym sajcie my napisali pra viasielle ŭ nacyjanalnym styli, jakoje zładzili Viktoryja i Michaś Pietrusievičy z Hrodna. Historyja kachańnia i atmaśfiernyja fotazdymki ź viasiella nastaŭnicy biełaruskaj movy i prahramista pryjšlisia čytačam daspadoby: para vielmi charyzmatyčnaja i vielmi adkazna padyšła da afarmleńnia svajho śviata. Spadabałasia para i minskim ideołaham, jakija vyrašyli vykarystać fotazdymak u pradukcyi da 3 Lipienia.
Adzin z fotazdymkaŭ toj samaj viasielnaj sieryi, zroblenaj fatohrafam Siarhiejem Marozavym.
Voś tak fotazdymak zajhraŭ na stendzie.
Praŭda, vyśvietliłasia, što ni Viktoryja, ni Michaś navat nie ŭ kursie, što ich fotazdymak «hulaje» pa Minsku dy jašče i ŭ takich pamierach.
Akramia hetaha, fota pramilhnuła ŭ siužecie Biełteleradyjokampanii, u jakim karespandenty zrabili spravazdaču pra toje, jak Minsk rychtujecca da 3 Lipienia. U videaroliku adznačajecca, što «Minsk patanaje ŭ jarkich farbach: biłbordy, art-instalacyi, pano sa ściažkoŭ pastupova ŭpryhožać ŭsie rajony horada. U hetym siezonie dyzajniery zrabili staŭku na pryrodnyja matyvy: załatyja kałasy, vasilki». Alaksiej Martynaŭ, hałoŭny mastak i namieśnik dyrektara HP «Minskrekłama» dadaje, što «ŭsim znajomyja elemienty na Dzień Niezaležnaści ŭ hetym hodzie pasprabavali razbavić liryčnymi siužetami». Kałasy i liryčnyja siužety — heta było jakraz pra fotazdymak Viktoryi i Michasia.
Daviedaŭšysia pra situacyju, Viktoryja aburałasia: «Jak heta ŭziać i biez dazvołu ŭ takich maštabach vykarystać asabistaje fota? Tym bolš my z mužam suprać taho, kab stajać na fonie nie (!) našaha, nie bieł-čyrvona-biełaha ściaha».
Dziaŭčyna vykazała mierkavańnie, što dazvoł moh dać fatohraf Siarhiej Marozaŭ, jaki zdymaŭ ich viasielle. Ale Siarhiej taksama ździviŭsia navinie.
«Z adnaho boku, jak fatohraf ja rady, što horad abraŭ moj fotazdymak. Kali cytujuć, a tym bolš kraduć pradukt tvajoj tvorčaj abo intelektualnaj pracy — heta faktyčna pryznańnie, što ty dasiahnuŭ viadomaści i vysokaha ŭzroŭniu majsterstva. Ź inšaha boku, kryŭdna, što navat nie zapytalisia, nie papiaredzili. Hety fotazdymak dakładna nie padpadaje pad vyznačeńnie «sacyjalnaja źjava». Ja b jašče zrazumieŭ, kali b takoje zrabiła maleńkaja kantora z nulavym biudžetam, a tut dziaržaŭny ŭzrovień», — prakamientavaŭ situacyju Siarhiej.
Supracoŭnik «Minskrekłamy» Andrej Šaruba, mabilny telefon jakoha ja atrymała ŭ pryjomnaj, kab spytać, ci ŭ kursie ich dyzajniery Zakona ab aŭtarskim i sumiežnych pravach, u adkaz tolki paprasiŭ dasłać fotazdymki stenda, maŭlaŭ, treba zrazumieć pra što idzie havorka. Paśla hetaha jon pierastaŭ zdymać słuchaŭku.
U pres-słužbie Minharvykankama doŭha nie mahli atrymać ad mianie fotazdymki, bo ŭ ich pošty «jość limit na abjom fajłaŭ». Ale praź niekalki hadzin usio ž dali piśmovy adkaz:
«Tak, sapraŭdy, dla padrychtoŭki siužetu sacyjalnaj rekłamy «Biełaruś — kraina ščaścia» dyzajnieram dziaržaŭnaha pradpryjemstva «Minskrekłama» dla hetaha siužeta była ŭziataja fatahrafija z ahulnaha dostupu ŭ internecie. Na joj źmiaščajecca para z Hrodna ŭ nacyjanalnych kaściumach. U ciapierašni čas pradpryjemstvam viadziecca praca pa likvidacyi parušeńniaŭ, źviazanych z aŭtarskimi pravami».
Jak vyśvietliłasia, «praca pa likvidacyi parušeńniaŭ, źviazanych z aŭtarskimi pravami» źviałasia da telefonnych zvankoŭ dyrektara rekłamnaha ahienctva z prośbami zaklučyć ź imi damovu zadniaj dataj i atrymać za heta hrošy.
Viktoryja raskazvaje: «My admovilisia, skazali, što jość sprava pryncypu, jość aŭtarskija pravy. I my nie zhodnyja z tym nadpisam, što źmiaščajecca na stendzie, my nie prymajem toj fon. Pradstaŭnik ahienctva pačaŭ cisnuć na žal, maŭlaŭ, pryjdziecca praz heta zvolnić prostaha čałavieka. My z mužam paprasili prosta dać jamu vymovu, navošta zvalniać. I my tolki za toje, kab źniać heta ŭsio i zabycca».
Ciapier dziaŭčyna pieražyvaje, što na jaje praciahnuć cisnuć inšymi sposabami, ale kaža, što nie baicca.
Heta ŭžo nie pieršy epikfejł dziaržaŭnych struktur, źviazany z parušeńniami aŭtarskich pravoŭ. Tak, nie tak daŭno Biełteleradyjokampanija vykarystała ŭ svaim siužecie fotazdymak paŭnočnaha źziańnia, zrobleny błohieram Antonam Matolkam. Anton padaŭ na BT u sud, ale na žal, prajhraŭ. Sud vyrašyŭ, što zdymki fatohrafa nie źjaŭlajucca vynikam tvorčaj dziejnaści, a značyć aŭtarskija pravy na jaho nie raspaŭsiudžvajucca.
