Prakat biełaruskaj dramy «Chrustal» skončyŭsia. Ciapier možna padvodzić vyniki i rabić vysnovy. Kamuści jany mohuć nie spadabajecca, ale praŭda i nie musić zaŭsiody padabajecca. Hety kiejs dazvalaje praanalizavać situacyju ŭ biełaruskim prakacie.
Čytajcie taksama: Biełaruski film «Kryštal» — kino pra skažonuju, byccam praz kryštal, rečaisnaść FOTY
«Chrustal», vidavočna, chedłajnier biełaruskaha kino apošniaha hoda i ŭzorny technałahičny lidar. Mižnarodny prajekt z zachodnim i rasijskim finansavańniem. Vielizarny pa mierkach niezaležnaha biełaruskaha kino biudžet — 400 tysiač jeŭra. Udzieł «Biełaruśfilma». Padtrymka Ministerstva kultury. Zasłužanyja fiestyvalnyja ŭznaharody. Płanavanaje vyłučeńnie na «Oskar», dziela čaho byŭ navat uznoŭleny oskaraŭski kamitet. Samy šyroki prakat z mahčymych. Amal tatalnaja poŭnaja padtrymka presy i krytyki. Vysokaja adznaka na Kinapošuku — 7.2 (što praŭda, mienšaja, čym u taho ž «Vyšej za nieba» — 7.7, ale ŭsio roŭna siarod biełaruskich karcin heta vielmi vysoki pakazčyk). Karaciej kažučy, heta pa ŭsich paramietrach vydatna zroblenaje prezientavanaje kino.
Čytajcie taksama: Z prakatnaj viersii ŭ Biełarusi ź filma «Kryštal» vyrazali «palityku»
Sukupny boks-ofis kala 50 tysiač rubloŭ, prykładna 25 tysiač dalaraŭ. Heta niadrenny boks-ofis (nie ŭ apošniuju čarhu tut adyhrała i pramaja padtrymka minkultu svaimi listami i miascovych administracyj školnikami). Choć jon u šmat razoŭ mienšy za rasijskija i zamiežnyja karciny, jakija vychodzili ŭ paralel (taho ž «Hohala»).
Pry hetym voś fakt: film «Haraš», jaki nie mieŭ ničoha ź pieraličanaha vyšej, sabraŭ ŭ 2016 hodzie ŭ biełaruskim prakacie ŭ dalarach amal stolki ž — 20 ź nievialikim tysiač dalaraŭ. I heta pry ŭtraja mienšaj kolkaści ekranaŭ, choć i pry značna bolš doŭhim prakacie.
Zrazumieła, što «Haraš» z Kulinkovičam, źniaty za 5 tysiač dalaraŭ, i «Chrustal» za 400 tysiač — heta filmy z roznych śvietaŭ, roznych vahavych katehoryj.
Paraŭnoŭvać ich pamiž saboj niama nijakaha sensu, dy i heta paraŭnańnie ničoha nie daść u analizie hetych ličbaŭ. Prykładna adnolkavy boks-ofis pry takich roznych startavych i markietynhavych pakazčykach kaža pra inšaje: aŭdytoryja biełaruskaha kino praktyčna nie raście. Heta abjektyŭny abjom rynku prodažaŭ kvitkoŭ na biełaruskaje niezaležnaje kino na dadzienym etapie našaha histaryčnaha raźvićcia.
Čamu jon taki maleńki? Čamu jon u šmat razoŭ mienšy za rynak prodažaŭ kvitkoŭ na rasijskija i zachodnija karciny? Pry sukupnym vale pradadzienych u kinateatrach kvitkoŭ u hod u bolš čym 10 miljonaŭ dalaraŭ lepšy i samy raskručany biełaruski film zarablaje tolki 25 tysiač? Čverć pracenta?
Ciapier, viadoma, padymiecca chaj, ale ja skažu, jak dumaju: vina za heta ŭ roŭnaj stupieni lažyć na biełaruskich kinavytvorcach, jakija jašče nie mohuć pachvalicca stabilnaściu ŭ vytvorčaści dobrych karcin, tamu što jany jašče dzieci ŭ hetym pracesie, i na biełaruskaj presie, jakaja stvaryła ŭ asnoŭnaj (nie premjernaj i fiestyvalnaj), a mienavita asnoŭnaj, jakaja prynosić 9 z 10 rubloŭ u kasu kinateatra, aŭdytoryi ŭstojlivy patern «soramu za biełaruskaje kino i jaho ŭbohaści».
Čytajcie taksama: Andrej Kurejčyk pra «Kryštal»: 90-ja — heta pieradusim nacyjanalnaje adradžeńnie, a hetaha ŭ filmie niama. Jon emihrancki
Toje, što ja naziraŭ u apošnija hady, było voś tak: biełaruskaja krytyka mačyła ŭsio žyvoje, što sprabavała choć niejak vybracca ŭ prakat, kali heta nie adpaviadała vysokim fiestyvalnym standartam. Rabiła heta jašče da samoha vychadu karcin abo ŭ dzień premjery, zrazajučy tłustyja kavałki aŭdytoryi. U vyniku kinateatry niedaatrymlivali hledača i zhortvajuć prakat. Zamiežnaje kino navat drennaj jakaści pry hetym spakojna vychodziła na hetyja ekrany i atrymlivała hetuju aŭdytoryju. Biełaruskija filmy ŭ prakacie, nie majučy inšych instrumientaŭ markietynhu, hinuli ŭ prakacie adzin za adnym. Faktyčna na bolšaści filmaŭ staviŭsia kryž jašče da ich vychadu ŭ prakat. U aŭdytoryi stvarałasia praduziataść da biełaruskaha kino, i jana prosta pierastała na jaho chadzić.
Pryncyp byŭ prosty: vakoł adno pustazielle, jakoje treba hadami vytoptvać, bo jano nie adpaviadaje jakaści łondanskich aranžarej, usich nieparodzistych ščaniukoŭ i dvarniakoŭ — tapić, tapić, tapić, umoŭna kažučy, ale voś źjavicca voś taja samaja vysakarodnaja ruža ci parodzistyja špicy — i voś jamu my addamo ŭsiu luboŭ, i da jaho noh prybiažyć usia aŭdytoryja, jakuju my ad biełaruskaha kino adachvocili.
Nie prybiehła.
I heta fakt. Niahledziačy na «Oskar», pryzy, vylivańni usich krytykaŭ-žurnalistaŭ, rekłamu i EPAM, Minkult, — nie prybiehła. Aŭdytoryja zastałasia prykładna taja ž, što i była ŭ «Haraša» biez usiaho hetaha. Tamu što «paterny», jakija vypracoŭvalisia presaj u publiki hadami, nie mianiajucca adnym kiejsam nijak. Pajšli roŭna tyja ludzi, jakija zaŭsiody i tak chadzili na dobraje kino: intelihiencyja, chipstary, intelektuały, ludzi z vyšejšymi adukacyjami. Ale asnoŭnaja aŭdytoryja papierłasia na prydurkavataha «Hohala» i nie mienš idyjockaha «Drapiežnika».
Asabista ja budu ličyć pracu biełaruskaj presy zdavalniajučaj tady, kali čałaviek u kasie kinateatra, pamiž dvuma sieansami (a abodva filma jon jašče nie bačyŭ): ź biełaruskim filmam i z zamiežnymi filmam — na aŭtamacie, na ŭzroŭni padśviadomaści, paterna pavodzin — budzie ciahnucca da biełaruskaha sieansa. Tak ciapier pracuje presa ŭ Rasii, u Prybałtycy, u Francyi, u Polščy i Skandynaŭskich krainach, tamu dola ajčynnaha kino i jaho zarobki tam pastajanna rastuć, niahledziačy na toje, što i tam kolkaść dobrych karcin nievialikaja.
Taktyka «zamočym (abo zamaŭčym, što raŭnaznačna) usio da vychadu filmaŭ u prakat, akramia fiestyvalnych pieramožcaŭ» była, jość i budzie pahibielnaja dla industryi ŭ cełym. Heta majo mierkavańnie. Jość aŭdytoryja, jakaja ŭ pryncypie nie hladzić, nie choča i nie lubić fiestyvalnaje kino. Jakaja lubić, naprykład, tupyja kamiedyi, idyjockija komiksy, debilnyja žachi. Ščyra ich lubić i spraŭna kuplaje na ich kvitki ŭ kinateatrach. I dla takoj aŭdytoryi taksama pavinien być płast biełaruskaha kino, i jaho taksama, jak heta ni dziŭna hučyć, treba maksimalna padtrymlivać. Tamu što meta — rost doli biełaruskaha kino va ŭsich žanrach i siehmientach, a nie tolki ŭ fiestyvalnych dramach.
Jość takaja fraza ŭ čałaviečych adnosinach: «Treba dapamahać». Kali žančyna haduje dzicia baćka pavinien dapamahać. Kryvoje dzicia, kasoje, nie viedaju, durnoje ci, naadvarot, vielmi talenavitaje, pakul jano jašče dzicia — treba dapamahać. I ŭsio. Tak i ź biełaruskim kino ŭ cełym. Nie vybaračna, a ŭ cełym. Tady dola biełaruskaha kino budzie raści. Z čverci pracenta — stanie try pracenty, potym piać, potym dziesiać. Tam, dzie miaža boks-ofisa była piaćdziasiat tysiač rubloŭ, stanie dźvieście tysiač rubloŭ.
Karaciej, voś taki moj analiz. Vinšuju Dašu Žuk z dobrym prakatam i žadaju ŭdałaha vyłučeńnia na «Oskar».
