Art-menedžarka i žonka śpievaka Lavona Volskaha ŭpieršyniu dała interviju radyjo «Svaboda». My chacia b niešta daviedalisia pra Janu ad jaje samoj. Zaadno pierakanalisia, što muzyčny darobak Lavona ŭ mocnych prafesijnych rukach.
Dyk chto hetaja žančyna pobač z samym paznavalnym biełaruskamoŭnym muzykam?
«Volski — heta bieskampramisny rok»
— Jana, vy stali dyrektarkaj prajektaŭ, u jakich muzyki ŭžo majuć šmathadovy dośvied i reputacyju. Što vy pamianiali ŭ pramocyi Volski / «Krambambula»?
— Akcent na bolš ščylnaj pramoŭšn-pracy ciapier, biezumoŭna, maje prajekt Volski. Letaś my źjeździli ŭ tur pa Biełarusi. Heta byŭ pieršy za 10 hadoŭ tur Lavona z hurtom, jaki pakazaŭ, što ŭ rehijonach jość vysoki ŭzrovień zapatrabavanaści takoj muzyki.
Da ŭsiaho, prajekt Volski maksymalna mabilny i askietyčny — heta 4 čałavieki na scenie. Čym bolšy štat, tym bolš składanaściaŭ pry planavańni turaŭ i vystupaŭ. Naprykład, zrabić tur «Narodnaha albomu» ź nievierahodnaj kolkaściu muzykaŭ, rekvizytu, techničnych patrabavańniaŭ vyhladaje na kalasalnuju i zadumaj, i vydatkami pracu.
Biezumoŭna, Volski — heta bieskampramisny rok. Paraŭnalna niadaŭni prajekt z tryma hruntoŭnymi albomami, z zaradam enerhii. Tak jon i pazycyjanujecca.
A «Krambambula» istotnych źmienaŭ z času svajoj reinkarnacyi ŭ partyzanski atrad nie zajmieła. Heta viadomyja braty-partyzany ź lesu, hatovyja zrabić vysadku na cikavaj imprezie ci festyvali i zadać roku, fanku, panku dy džazu.
— Z čym u vas najbolšyja ciažkaści jak u dyrektarki?
— Menedžment muzyčnych prajektaŭ u Biełarusi maje svaju specyfiku. Pačać chacia b ź nieabchodnaści atrymańnia hastrolnych paśviedčańniaŭ dla praviadzieńnia kancertaŭ. Jość asablivaści pijar-stratehij, bo vielmi mała specyjalistaŭ u sfery pijaru. Niama samoha instytutu pijar-planavańnia, jaki moža adyhryvać vielmi značnuju rolu ŭ prasoŭvańni prajektu.
Što datyčycca prajektaŭ «Krambambula» i Volski, to jany ŭžo peŭny čas znachodziacca na vysokim uzroŭni dziakujučy šmathadovaj menedžerskaj pracy. Z takimi prajektami pracavać praściej, čym z nula raźvivać małady hurt. Z druhoha boku, ciapier źjaŭlajecca šmat perspektyŭnych hurtoŭ, jakija majuć pieravažna internet-raspaŭsiud i mienavita ŭ internecie nabirajuć nievierahodnuju papularnaść. Heta dobraja i cikavaja tendencyja.
— U vas byŭ dosyć emacyjny post pra amal niemahčymaść pryjezdu Snore Berhruda, narveskaha muzyčnaha partnera Lavona, u Biełaruś. Jak vy ŭličvajecie palityčnyja abstaviny ŭ svajoj pracy?
— Moj post u «Fejsbuku» sapraŭdy byŭ pra ideju prezentacyi albomu «Hravitacyja» ŭ druhoj častcy kancertu z narveskim składam muzykaŭ. Jany patłumačyli niemahčymaść svajho pryjezdu adsutnaściu z boku ŭradu Narvehii harantyi biaśpieki na terytoryi Biełarusi.
Chaciełasia dać biełarusam u Miensku mahčymaść acanić albom u tym hučańni, jakoje jany čujuć u zapisie. Bo tyja biełarusy, jakija pryjaždžajuć na kancerty ŭ Vilni, takuju mahčymaść majuć.
Atrymlivajecca, što nam treba ŭličvać specyfiku nia tolki arhanizacyi vystupu z techničnaha boku, ale j ahulnaha stanu hramadztva, bo dla inšaziemcaŭ heta taksama vielmi istotna. Kab pryjechać u Biełaruś, im treba razumieć, jakoje tut hramadztva, jaki ŭzrovień biaśpieki, mieć harantyi. A jak siudy pajeduć muzyki, kali ŭłasna tych, chto ich zaprašaje, samich zatrymlivajuć za sprobu zajhrać na hitary paru piesień u centry horadu, na piešachodnaj vulicy? Tamu, biezumoŭna, takija faktary treba ŭličvać pry planavańni.
— Kaliści «Krambambula» była paśpiachovym kamercyjnym prajektam. Ci bačycie mahčymaści viarnuć hetyja časy?
— «Krambambula» — heta taki razmaity, roznastylovy i šmatbakovy zabaŭlalny prajekt, što ja baču ŭ im vialiki patencyjał. Mnie impanuje, što prajekt nia maje stabilnaha składu muzykaŭ (jak u vypadku z N.R.M., dzie z hurtom asacyjujucca kankretnyja muzyki). Tamu možna pačuvacca volna ŭ vybary ŭdzielnikaŭ.
U toj ža čas prajekt byŭ śviadoma pastaŭleny na paŭzu ŭ 2015 hodzie, kali było abvieščana, što novych albomaŭ «Krambambula» vypuskać nia budzie. Možna było b paśla hetaj prahramnaj zajavy praciahvać vypusk albomaŭ, jak ciapier salist hurtu «Leninhrad» Siarhiej Šnuraŭ paśla raźvitalnaha turu zaplanavaŭ nastupny na vosień. Ale Lavon bolš pryncypovy čałaviek, i tamu adzinaje, što moža vypuskać «Krambambula» — heta asobnyja pieśni. My tak, naprykład, zrabili napiaredadni kancertu ŭ 2017 hodzie, vydaŭšy klip «Partyzany kaladnaha lesu».
Na siońnia ŭ «Krambambuli» staje albomaŭ na paŭnavartasnuju pracu i biaz vychadu novych. Ja baču budučyniu prajektu nia tolki na terytoryi Biełarusi, ale i tut jon dahetul papularny. Pra heta śviedčać pastajannyja zaprašeńni vystupić, u tym liku na šmatlikich ciapier biełaruskich letnich festyvalach.
«Składana pavieryć, ale ideja z dredami całkam naležyć Lavonu»
— Vidać, što publičny imidž Lavona staŭ bolš raźličanym na pośpiech u sacsietkach. Heta vašaja zasłuha? Ci treba vam u čymści Lavona pierakonvać, ci styl pramocyi — vašaje indyvidualnaje rašeńnie?
— Za apošni čas istotna ŭzmacniłasia rola sacyjalnych medyja i, biezumoŭna, heta toj instrument, z dapamohaj jakoha adkryvajecca dostup da šyrokaj aŭdytoryi.
U dačynieńni da prajektaŭ Lavona — heta cyvilizacyjnaja pieramoha. Užo možna nie karystacca techničnymi srodkami, jakija stvarali vychad da słuchača i jakija paźniej, sa źjaŭleńniem čornych śpisaŭ, byli štučna abmiežavanyja. Tady radyjo, televizija nie tranślavali piesień dy klipaŭ prajektaŭ. A kali ŭ asobnych dydžejaŭ źjaŭlalisia partyzanskija chady dla tranślacyi słavutych piesień u efiry, dyk jany tady vychodzili biez paznaki aŭtarstva. Na radyjo i TV nie prachodziła reklama dziejnaści prajektaŭ ci kancertaŭ.
Ciapier hety efirny vakuŭm nie aktualny, bo možna zapampavać videa ŭ «Instahram» i jaho pabačać tysiačy prychilnikaŭ.
Što datyčycca imidžu Lavona ŭ sacsietkach — my prosta žyviom u svaim časie i nia hrebujem mahčymaściami, jakija jon daje. Lavonu vielmi padabajecca kantaktavać sa svaimi prychilnikami ŭ sacyjalnych sietkach.
— Dredy Lavona — heta była vašaja ideja?
— Razumieju, što składana pavieryć, ale ŭsio ž ideja z dredami całkam naležyć Lavonu. U jaho naohuł jość schilnaść da eksperymentaŭ z vonkavym vyhladam. Tamu i možna było bačyć uvasableńni roznych vobrazaŭ — ad stylu Uda Dyrkšnajdera (zasnavalnika rok-hurtu Accept. — RS) z vybielenymi vałasami, ramantyčnaha kare ŭ spałučeńni z kapielušom, nabytym u Vilni ŭ maleńkaj kramie na vulicy Zamkavaj (Pilies), doŭhich vałasoŭ, karotkaj čupryny i, narešcie, dredaŭ.
Tady, pierad festyvalem Lidbeer, akurat prahučała hetaja ideja, maŭlaŭ, daŭno ŭžo śpieje zaduma zrabić dredy. Mnie zastałosia tolki znajści prafesijnaha majstra, jaki zdoleŭ jakasna ŭvasobić hetuju zadumu.
— Ludzi na kancertach dahetul prosiać «Try čarapachi» i «Pavietrany šar». Ci majecie ŭłasny hajd, jak stvarać chity ŭ časy internetu?
— Ludzi nia tolki prosiać, ale j časta sami vykonvajuć hetyja pieśni pad hitaru ŭ horadzie albo ŭ kole siamji ci siabroŭ. Niadaŭna my supolna z kampanijaj Gismart praz raspracavanuju imi prahramu dla mabilnych pryładaŭ zapuścili karaokie-versiju hetych chitoŭ, kab karystalniki mahli praśpiavać dy padzialicca videa ŭ svaich instahram-akaŭntach.
Chity ŭ časy internetu stvarajucca hetak sama, jak i chity ŭ dainterneckija časy. Tyja ž «Try čarapachi» byli napisanyja jašče na zołku sieciva. Viadoma, roźniacca stratehii prasoŭvańnia artystaŭ, piesień dy albomaŭ, ale źmiest, zarad pieśni na chitovaść zastajecca tym ža.
— Jaki z prajektaŭ Lavona vam najbolš padabaŭsia i padabajecca — «Mroja», N.R.M., Zet, «Krambambula»?
— Kožny z hetych prajektaŭ svojeasablivy i admietny. Jak kulturolahu mnie cikavaja rola hetych prajektaŭ u hramadzkim žyćci i adlustravańnie ŭ im prahramnych idejaŭ, što ŭ kožnym ź ich pa-roznamu ŭvasablalisia. Jak menedžeru cikavy praces farmavańnia kańjunktury i taktyki realizacyi.
Naprykład, ja liču absalutna hienijalnym menedžarskim chodam pieranos kancertaŭ ź Miensku ŭ Vilniu padčas zabarony «Krambambuli».
Pa-pieršaje, heta adkryła dostup da vystupaŭ dla muzykaŭ i dostup da kancertaŭ dla słuchačoŭ, niemahčymy na hetaj terytoryi. Pa-druhoje, takaja mahčymaść spryjała raźvićciu turystyčnaj kultury padčas vandrovak, dałučyła mnohich ludziej da eŭrapiejskich kaštoŭnaściaŭ, eŭrapiejskaj prastory, u tyja časy ŭžo abmiežavanaj dla Biełarusi šenhienam i adkrytaj praź biaspłatnuju vydaču vizaŭ z nahody kancertaŭ.
N.R.M., biezumoŭna, kultavy prajekt, a Zet vielmi apiaredziŭ niestandartnaściu padačy svoj čas.
— A što dumajecie pra Saŭku dy Hryšku?
— «Saŭka dy Hryška» — prajekt, jaki, na maju dumku, vielmi pasuje Lavonu, bo jamu časta ŭłaścivy taki satyryčna-iraničny pohlad na padziei. A ŭ hetym hramadzka-palityčnym «kabare» akurat i ŭvasablajecca ironija razam z dualnaściu persanažaŭ. Mnie ščyra padabajecca «Saŭka dy Hryška», bo najaŭnaść satyry — vielmi zdarovaja prykmieta ŭ hramadztvie, a aktualnych analahaŭ hetaj prahramy ŭ Biełarusi ja nia viedaju. Moža, «Saša i Siroža», ale heta prajekt 2000-ch hadoŭ i chutčej nahadvaje kamedyjny stendap.
«Paznajomilisia, kali Lavon paraiŭ źviarnucca da nietradycyjnaha lekara»
— Pra vas amal ničoha nie viadoma, a kraina vam davieryła lubimaha śpievaka. Raskažycie, kali łaska, što vy za čałaviek i jakuju majecie bijahrafiju?
— Ja nia ŭpeŭnienaja, što heta mienavita kraina mnie davieryła jejnaha ŭlubionaha śpievaka, ale, biezumoŭna, padzialaju dumku, što kraina moža hanarycca tym, što ŭ jaje jość taki śpiavak. Liču, što pra mianie j nieabaviazkova šmat viedać. Niadaŭna ja čytała interviju z zasnavalnicaj Belarus Fashion Week Janinaj Hančarovaj i adznačyła dla siabie jejnyja słovy pra toje, što zadača menedžaraŭ nie ŭ medyjnaści, a ŭ tym, kab medyjnymi byli tyja dyzajnery, jakich prasoŭvajuć menedžary. A ŭ maim vypadku dla mianie istotna, kab hety status zachoŭvaŭsia za Lavonam.
— Jak vy ŭrešcie paznajomilisia?
— U toj čas Lavon naviedvaŭ adnaho nietradycyjnaha lekara, jaki, nakolki ja razumieju, dapamahaŭ jamu z vychadam z posttraŭmatyčnaha stanu. Ja taksama mieła peŭnyja prablemy sa zdaroŭjem, jakija nie vyrašalisia tradycyjnaj medycynaj. Tamu ŭ Lavona ŭźnikła dumka prapanavać mnie źviarnucca da hetaha lekara, i, faktyčna, tak my j sustrelisia.
— Što vy pieražyvali, kali ŭsie vakoł abmiarkoŭvali Lavona i jahony chutki paśla śmierci žonki šlub (Hanna Volskaja, žonka i pradusarka muzyčnych prajektaŭ Lavona Volskaha, pamierła ad ankalahičnaj chvaroby ŭ 2016 hodzie. — RS)?
— Ja razumieła, što ludzi pieražyvali vielizarny šok ad straty i taho, što jana stała takoj raptoŭnaj. Tamu jany nie mahli być padrychtavanymi da takich chutkich źmienaŭ, što abumoviła peŭny nastroj niekatoraj častki kamentaroŭ.
Z druhoha boku, prysutničała i mocnaja padtrymka z boku blizkich siabroŭ i znajomych. U tych, chto šmat hadoŭ siabravaŭ ź Lavonam i Hannaj i chto taksama baluča pieražyvaŭ jejny adychod, chapiła siłaŭ i taktoŭnaści, kab pryniać novuju rečaisnaść. Šmat z kim ź ich my ciapier siabrujem razam.
— Lavonu pa-raniejšamu zadajuć šmat pytańniaŭ pra Hannu. Vy faktyčna całkam zaniali jaje miesca — stali i žonkaj, i dyrektarkaj hurtu. Nakolki vam utulna pobač ź jaje vobrazam, pamiaćciu pra jaje i vypracavanymi joju padychodami da pracy?
— Žyćcio tak skłałasia, što ja ciapier pobač ź Lavonam, ale, miarkuju, nie zusim karektna ličyć, što ja zaniała niečaje miesca. Dumaju, što ŭ kožnaha čałavieka svajo miesca.
Miesca Hanny zaŭsiody budzie ŭ žyćci jejnych blizkich ludziej, siabroŭ, znajomych. Asabista ja ŭdziačnaja za tyja prajekty, jakija byli stvoranyja dziakujučy jejnaj asobie i talentu, za toje, što Lavon źjaŭlajecca tym čałaviekam, jakoha ja viedaju, bo ja padzialaju dumku pra toje, što atačeńnie, a najpierš najbližejšaje, farmuje asobu. Dy i za toje, što jość Adela.
— A jak naładzili stasunki z Adelaj?
— Lavon mieŭ z Adelaj razmovu, padčas jakoj ščyra, jak heta jość pamiž blizkimi ludźmi, raskazaŭ pra źmieny. Paśla čaho Adela sama vykazała žadańnie paznajomicca sa mnoj. Praź niejki čas my ŭpieršyniu sustrelisia ŭ starych siabroŭ Lavona i paznajomilisia. Ciapier pastajanna bačymsia padčas vakacyjaŭ, kali Adela pryjaždžaje z Polščy ŭ Biełaruś. A kali jana ŭ Polščy, stelefanoŭvajemsia.
Adela tvorčy, vielmi ščyry i śvietły čałaviek, ź joj cikava i adnačasova možna paraicca, davieryć svaje dumki, a jana abaviazkova vykaža svaje.
— Chodziać čutki, što vy majecie dzicia. Kali heta tak, to heta vašaje dzicia ci supolnaje ź Lavonam?
— U mianie jość brat. U peŭnym sensie jon dla mianie sapraŭdy jak dzicia, bo my majem roźnicu 14 hadoŭ. Ź jahonym źjaŭleńniem ja z achvotaj uziała na siabie častku kłopatu pra jaho, tamu, kali jon užo krychu padhadavaŭsia, było kamu čytać biełaruskija kazki, vieršy dy padzialać zachapleńnie ad tvoraŭ Karatkieviča.
— Jaki svoj vierš vy pieršym pračytali Lavonu? Jak jon stavicca da taho, što vy pišacie vieršy i prozu?
— Pieršaje, što ja pračytała Lavonu, byŭ uryvak ź jahonaj knihi «Miłaruś», z apovieści «Pakul sabačka žyvy». Darečy, dumaju, z hetaj apovieści atrymaŭsia by cikavy scenar dla ŭvasableńnia ŭ spektakli: jość tam i kalarytnyja, zapaminalnyja vobrazy, i podych času. Ja ciapier i sama bolš źviarnułasia da prozy, letaś u «Dziejasłovie» vyjšła iraničnaja apovieść «Vy že sami ŭsio prekrasna panimajecie». Ciapier pracuju nad nastupnaj.
Što da vieršaŭ, to jość zaduma zrabić knihu dla dziaciej.
Lavon da litaraturnaj tvorčaści zvykły ź dziacinstva, bo jahonyja dzied i baćka plonna pracavali ŭ hetaj halinie, a maci daŭno spraŭdziłasia jak paetka i praciahvaje pisać.
— Jakija minusy i plusy ŭ tym, što vaš partner nastolki starejšy za vas (roźnica ŭ pary bolš za 20 hadoŭ. — RS)?
— Razmova viadziecca ŭsio ž nie pra abstraktnych partneraŭ z roźnicaj va ŭzroście, a pra kankretnych ludziej ź ichnymi admietnaściami i z žyćciovym dośviedam. Kali tabie vypadaje być z čałaviekam, to, jakaja b roźnica pamiž vami nie była (a roźnica pamiž ludźmi moža być nia tolki ŭzrostavaja), vy ŭsio adno vučyciesia być razam i vystrojvać uzajemny kampramis.
