Pierapachavańnie paŭstancaŭ 1863—64 hadoŭ maje vialikaje značeńnie dla Biełarusi, a adzin ź lidaraŭ paŭstańnia Kanstancin Kalinoŭski ŭśviedamlaŭ biełarusaŭ jak asobnuju nacyju, jakaja maje prava na samavyznačeńnie, — skazaŭ arcybiskup Tadevuš Kandrusievič, mitrapalit Minska-Mahiloŭski, u svaim vystupie paśla imšy ŭ Vilenskaj katedry, piša Radyjo Svaboda.
«Paŭstancy byli pradstaŭnikami roznych narodaŭ i vieravyznańniaŭ. Ale ŭsie jany zmahalisia z caryzmam za svabodu svaich narodaŭ i za ich ahulnuju svabodu — zmahalisia za «našu i vašu svabodu». Siarod ich — Kanstancin Kalinoŭski, syn biełaruskaha naroda, lidar nacyjanalnaha vyzvalenčaha ruchu, publicyst i paet, vysakarodny čałaviek, jaki vyznačaŭsia niezvyčajnaju siłaju duchu i źjaŭlaŭsia adnym z kiraŭnikoŭ paŭstańnia. Tamu siońniašniaja padzieja maje vialikaje značeńnie taksama i dla Biełarusi», — skazaŭ arcybiskup Kandrusievič.
Pavodle kiraŭnika biełaruskaj katalickaj carkvy, Kalinoŭski «naležyć našaj historyi jak toj, chto ŭśviedamlaŭ biełarusaŭ jak asobnuju nacyju, jakaja maje prava na samavyznačeńnie», a paŭstańnie 1863—64 hadoŭ «pakinuła svoj śled u historyi», choć i «nie pryniesła žadanaha plonu».
«Uzhadvajučy tyja dalokija histaryčnyja padziei, my nie imkniomsia raździrać zahojenyja rany i pasypać ich sollu. Naadvarot, my chočam jašče raz asensavać, da čaho moža pryvieści adsutnaść lubovi da bližniaha i pavahi da jahonych pravoŭ, jakija jon atrymaŭ ad Boha, kab padobnaje bolš nikoli nie paŭtaryłasia», — skazaŭ arcybiskup Kandrusievič.
Jon zaklikaŭ malicca «za paŭstancaŭ-mučanikaŭ, mahiły jakich jašče zusim niadaŭna nie byli viadomyja, i adnavić braterskija adnosiny z susiednimi narodami i viernikami roznych vieravyznańniaŭ».
«Ništo tak nie abjadnoŭvaje, jak pralitaja za ahulnyja ideały kroŭ», — zajaviŭ kiraŭnik katalickaj carkvy Biełarusi. Jon nazvaŭ «simvaličnym» pierapachavańnie pareštkaŭ paŭstancaŭ mienavita ŭ Vilni — «horadzie Božaj miłasernaści».
Tysiačy biełarusaŭ sabralisia ŭ Vilni na pachavańnie Kalinoŭskaha VIDEAANŁAJN, FOTY
