Pavieł Ananič.
«Samy zachaplalny pieryjad u historyi — Siaredniaviečča»
Paŭłu 18 hod, jon z Mahilova.
«Ja žyvu ŭ centry, i bolš za ŭsio mnie padabajecca heta častka horada, bo tam zachavałasia krychu histaryčnaj architektury, adnoŭlena Ratuša. Pryhoža — kali b jašče papracavać, možna było b zrabić druhuju Harodniu», — uśmichajecca chłopiec.
Mahiloŭskaja moładź zvyčajna tusujecca na piešachodnaj Leninskaj. Ale Pavieł čaściej abiraje inšyja spravy — naprykład, pakatacca na rovary. Jeździć u les ci ŭ inšyja harady. Niejak dabraŭsia da Bychava, da jakoha ad Mahilova kala 50 kiłamietraŭ. Daroha tudy-nazad zaniała piać hadzin. Aproč špacyraŭ na rovary chłopiec lubić płavańnie — dvojčy na tydzień chodzić u basiejn.
Sa škoły Pavieł — amatar historyi.
«Napeŭna, cikavaść źjaviłasia paśla taho, jak ja pačaŭ hladzieć kanał «Biełsat historyja» — pieradačy «Zahadki biełaruskaj historyi», «Historyja pad znakam Pahoni». Samy zachaplalny dla mianie pieryjad — Siaredniaviečča. I potym užo Novy čas.
Mnie zdajecca, što historyju varta viedać, bo tady źjaŭlajecca cikavaść da svajoj krainy, heta robić čałavieka patryjotam. Jaje treba viedać jak hramadzianinu.
Dziakujučy historyi my možam praanalizavać pamyłki minułaha i zrabić vysnovy, adsačyć suviazi pamiž minułym i sučasnymi pracesami. My navat možam pradkazać budučyniu i padrychtavacca da źmienaŭ u žyćci hramadstva, krainy i cełaha śvietu, tamu što historyja maje ŭłaścivaść paŭtaracca», — razvažaje chłopiec.
U Paŭła jość ideja, jak zrabić biełaruskija harady bolš pryvabnymi dla turystaŭ.
«U nas šmat čaho zrujnavana — i paśla kamunistyčnaha ładu, i paśla suśvietnych vojnaŭ. Vielmi ciažka adnavić usiu histaryčnuju architekturu — heta doŭha i zusim nie tanna. Tym bolš na miescy mnohich starych budynkaŭ zaraz stajać inšyja, viadoma, ich nie razburyš, kab zrabić kopiju stračanaha. Tamu ideja ŭ tym, kab adnavić heta ŭsio ŭ AR (technałohii dapoŭnienaj realnaści). Kab praz kamieru na telefonie možna było pahladzieć, jak vyhladała toje ci inšaje miesca raniej», — dzielicca jon.
Z hetaj idej chłopiec padaŭsia na konkurs «Pieršyja» ad A1, staŭ finalistam i vystupiŭ na kanfierencyi dla moładzi TEDxYouth@Minsk.
Akurat ciapier idzie nabor udzielnikaŭ u novy siezon adukacyjnaha prajekta ad A1 «Pieršyja». Heta konkurs idej, jak zrabić śviet vakoł siabie lepšym. Sioleta dziesiać pieramožcaŭ atrymajuć novyja iPhone 12. Vučni 9, 10 i 11-ch kłasaŭ mohuć padać zajaŭku praz sajt www.generation.a1.by i zajmieć mahčymaść prakačać siabie i jak vystupoŭcaŭ, i jak pieršaadkryvalnikaŭ, a taksama pašyryć viedy pra ekałohiju, technałohii, inkluziju, kulturu i ŭrbanistyku. Dy i prosta heta vydatnaja mahčymaść apynucca ŭ kreatyŭnym asiarodździ siarod talenavitych ravieśnikaŭ.
Pieršy anłajn majstar-kłas prajekta «Pieršyja» adbudziecca ŭ bližejšuju subotu — 20 lutaha — i budzie pryśviečany napramkam «Technałohii» i «Ekałohija». Pačatak a 11-j hadzinie. Dałučycca da jaho možna budzie na sajcie prajekta.
Pavieł zhadvaje, jak rychtavaŭsia da publičnaha vystupu:
«U kožnaha finalista byŭ mientar, jaki dapamahaŭ składać tekst tak, kab jon hučaŭ lepš, nie byŭ sumny, stała bolš zrazumiełaj ideja. Pracavali taksama nad intanacyjaj.
Dla ŭdałaha vystupu treba nie bajacca taho, što budzie šmat hledačoŭ, i volna vałodać tekstam. Nie zavučyć i raspavieści jak vierš, a dobra aryjentavacca ŭ im. Važna nie paŭtarać adnu i tuju ž infarmacyju šmat razoŭ i raspaviadać pra ideju.
Heta karysny dośvied. Mnie zdajecca, takija navyki patrebny navat pry zvyčajnaj razmovie ź siabrami, a taksama na pracy, tym bolš kali jana źviazana z kamunikacyjami».
«Błohiera A4 nie hladžu — mianie cikaviać dakumientalnyja filmy»
U budučaj prafiesii Paŭłu dakładna spatrebicca ŭdała vieści pieramovy. Chłopiec zaraz vučycca na pieršym kursie fakulteta mižnarodnych adnosin BDU. Kaža, jon spačatku vyznačyŭsia z pradmietami, jakija budzie zdavać, a paśla ŭžo abiraŭ śpiecyjalnaść.
«Być jurystam mnie dakładna nie cikava. Ja moh u MDŁU pajści vučycca na pierakładčyka, ale paśla fakulteta mižnarodnych adnosin ja taksama budu pierakładčykam, akramia inšych śpiecyjalnaściaŭ. Pastupić na histfak… Ja, kaniečnie, lublu historyju, ale mnie bolš padabajecca vyvučać jaje dla siabie, pahladzieć pieradaču ci pačytać časopis. A tam vučyŭ by, kab zdać ispyt na dobruju adznaku».
Va ŭniviersitet chłopiec pastupiŭ z 336 bałami. 94 byŭ atestat, pa 79 nabraŭ pa hramadaznaŭstvie i biełaruskaj movie, 84 — pa anhielskaj.
«Pa anhielskaj movie ja chadziŭ na kursy, pa hramadaznaŭstvie sam rychtavaŭsia, pa biełaruskaj movie raz na tydzień fakultatyŭ naviedvaŭ. U 11 kłasie mnie było lanota tracić čas na heta, ja nie vielmi surjozna staviŭsia da padrychtoŭki. Na biudžet FMA tak šmat bałaŭ treba, što možna hod pracavać i ŭsio adno nie chopić (letaś prachadny na biaspłatnaje na Paŭłavu śpiecyjalnaść byŭ 382. — «NN»). Dyk navošta tak ščyravać, kali možna krychu bolš adpačyć i ŭsio adno pastupić?» — tłumačyć jon svoj padychod.
Vučycca va ŭniviersitecie chłopcu cikava. U jaho raskładzie adrazu dźvie zamiežnyja movy — anhielskaja i šviedskaja. A voś padychod da školnaj prahramy jon by krychu źmianiŭ. Naprykład, u profilnych kłasach pakidaŭ by jašče mienš času na niaprofilnyja pradmiety — kab skancentravać siły na tym, što abraŭ dla budučaj prafiesii.
U volny čas Pavieł hladzić jutub. Nie ličyć heta marnavańniem času.
«Błohiera A4 ja nie hladžu, — uśmichajecca. — Možna tracić čas na zabaŭlalnyja videa, a možna vybrać štości aktualnaje, pasłuchać mierkavańnie jakoha-niebudź dziejača, kab novaje daviedacca. Mnie cikavyja dakumientalnyja filmy — dla mianie heta častka adpačynku».
«Było b dobra pracavać u Ministerstvie zamiežnych spraŭ»
Płany na prafiesiju ŭ Paŭła ambicyjnyja.
«Było b dobra, kali b atrymałasia pracavać u Ministerstvie zamiežnych spraŭ, choć šaniec, što ja stanu pasłom, nievialiki. Heta maja mara — pracavać na karyść svajoj krainy.
Mianie cikaviać dziaržaŭnaje kiravańnie, dziaržaŭnyja pasady. Ź biurakratyjaj chaciełasia b zmahacca. Źmianiŭ by ja šmat čaho: ad haradskoj struktury da padychodaŭ da našaj kultury. Mnie zdajecca, što dziaržava pavinna być bolš nacyjanalna aryjentavanaj, bolš padtrymlivać biełaruskuju kulturu, pašyrać užyvańnie rodnaj movy», — dzielicca student.
Svajo viedańnie movy Pavieł palepšyŭ dziakujučy jutubu. Škoła, na jaho dumku, bolš dapamahaje zasvoić hramatyku, a nie pavialičyć słoŭnikavy zapas.
«Biełaruskamoŭnaha kantentu na jutubie stała našmat bolš. Ale ŭsio ž taki heta ŭ asnoŭnym surjoznyja pieradačy: pra palityku, historyju. Toje, što nie zacikavić bolšaść moładzi. Mabyć, nie chapaje błohieraŭ. Raspakoŭka padarunkaŭ, tolki pa-biełarusku, — dla padletkaŭ, jakim pa 12 hod, było b akurat toje. Heta važny krok da biełarusizacyi».
Z tym, što «moładź užo nie taja», chłopiec zhodny. I nie bačyć u hetym ničoha kiepskaha, naadvarot.
«Mnie zdajecca, naša pakaleńnie kłapocicca nie tolki pra siabie, ale i pra hłabalnyja prablemy — toj ža konkurs «Pieršyja», dzie vučni 9—11 kłasaŭ raspaviadajuć, jak źmianić śviet. Čamu tak? Mahčyma tamu, što ŭzrovień žyćcia staŭ lepšy i ŭ ludziej źjaviłasia bolš času, kab dumać nie tolki pra svoj zarobak, ale i pra ŭvieś śviet».
Čytać bolš pra konkurs idej «Pieršyja» ad A1
