Prajšli časy, kali azijatčyna vyjaŭlałasia ŭ kino ZŠA kitajskimi kvartałami z karykaturnymi vuzkavokimi bandytami dy ekspłuatacyjaj bajavych mastactvaŭ u jakaści pryvabnaj ekzotyki. Ciapier heta modny i pavažany fason: paru hadoŭ tamu karcina «Šalona bahatyja azijaty» stała lidaram amierykanskaha prakatu, letaś adrazu čatyry «Oskary», u tym liku jak najlepšy film, uziali paŭdniovakarejskija «Parazity» režysiora Pon Džun-cho, ciapier ZŠA siarod naminantaŭ na statuetku maje svajo karejskaje kino.
Usio heta pakazalna tym bolš, što kiniematahrafija Paŭdniovaj Karei na siońniašni momant źjaŭlajecca adnym z vyklučnych i samastojnych fienomienaŭ, tamu jaje mimavolnaja «paŭzučaja akupacyja» nie moža nie pryciahvać uvahu.
Nie važna, voźmie «Minary» statuetku ci nie, — film tak ci inakš źjaŭlajecca pakazčykam taho, jak karejski matyŭ moža na raŭnapraŭnych umovach intehravacca ŭ samuju mahutnuju kiniematahrafiju i samuju viadomuju kinapremiju śvietu.
Styvien Jan u hałoŭnaj roli tut darečy: akcior viadomy pa filmach važkich aŭtaraŭ Paŭdniovaj Karei Pona Džun-cho i Li Čchan-dona, chacia mnohija viedajuć jaho pa amierykanskim sieryjale «Chadziačyja mierćviaki». Ciapier jon taksama pretenduje na «Oskar» za najlepšuju mužčynskuju rolu.
U «Minary» režysior raspaviadaje častkova aŭtabijahrafičnuju historyju pra toje, jak u 1980-ch maładaja siamja karejcaŭ z dvuma dziećmi pierajazdžaje ŭ dom na kołach na niekalkich hiektarach amierykanskaj hłybinki i sprabuje naładzić tut žyćcio — asabistaje i sacyjalnaje. Baćka maryć arhanizavać fiermu i dasiahnuć praz heta finansavaha pośpiechu. A pakolki maci ad pačatku choča inšaha žyćcia i ŭ inšym miescy, stasunki sužencaŭ prachodziać praz pastajannyja vyprabavańni.
Biznes-prajekt i siamiejnaje ščaście takim čynam stanoviacca ŭzajemavyklučalnymi rečami, a vyrašajecca ŭsio ŭ vyniku davoli radykalnym sposabam.
Aŭtar tut uvasablajecca ŭ roli małodšaha syna Devida, tamu mnohaje my bačym jak by jaho vačyma. I Amieryku, i Arkanzas, i stasunki baćkoŭ, i babulu z Karei, i samoha chłopčyka. Li Ajziek Čun staranna i ź piaščotaju vypisaŭ i adasobiŭ śviet svajoj karejskaj siamji ad atačeńnia dziŭnavataj Amieryki ź jaje dziŭnavatymi piersanažami.
Štaty ŭ filmie vyjaŭlajucca praz supiarečlivaje dziciačaje ŭražańnie. Z adnaho boku, heta ŭzvyšanyja piejzažy pad nakolki heta mahčyma łahodnym soncam. Pryroda, vidać, nie mahła nie zaniać u karcinie naležnaha miesca. Taksama i nazva pavodle pustaziella minary, što prystasoŭvajecca da jakich zaŭhodna ŭmoŭ i niazhrabna apiavajecca piersanažami stužki, svajoj mietafaraj prajaŭlaje karejskuju častku filma. Ź inšaha boku, Štaty — heta marhinalnaha vyhladu amierykancy ź niaroŭnymi tvarami, hniłymi zubami albo siektanckaj apantanaściu. Piersanažy vartyja bratoŭ Koen, tolki Li Ajziek Čun pakazvaje ich ledź nie karykaturami ščyra i biez anijakaha sarkazmu.
Zatoje hałoŭnyja hieroi vydzialajucca śvietłymi, hładkimi, pryhožymi tvarami, i ŭ hetym kantraście, možna padumać, režysior addaje daninu rodnym albo prajaŭlaje miechanizm dziciačaha padśviadomaha supraćpastaŭleńnia svajho čužomu, albo pa pamiaci pieradaje vobraz hłuchamani 1980-ch, jakoj jon jaje zaśpieŭ.
Tym nie mienš siamja ŭ «Minary» źjaŭlajecca hałoŭnym nośbitam kałabaracyi dźviuch kultur — u ich karejskaje pachodžańnie, ale amierykanskija imiony i amierykanskaja mara. A absalutna karejskim bokam u filmie vystupaje tolki babula Sundža, što pryjazdžaje z Karei, pryvozić karejskija pradukty i niejak pa-karejsku — fatalna i mudra — vyrašaje kanflikt historyi.
Amierykanskaja mara takim čynam stanovicca nievidavočnym, ale jabłykam razładu, praź jakoje marudna pakazvajecca razdražnialny siamiejny kanflikt. Zatoje, kali zdajecca, što zaviedzieny chod padziej pradkazalny i ŭsio idzie ŭ tupik, režysior robić karejski varyjant kłasičnaha dla amierykanskaha kino «vyratavańnia ŭ apošni momant».
Zrešty, hałoŭnym chepi-endam historyi stanovicca ŭžo toje, što adbyłosia pa-za miežami siužeta: syn baćkoŭ, što ŭ 1980-ch pryjechali ŭ ZŠA pa pośpiech, sa svaim filmam atrymaŭ šeść naminacyj na «Oskar».
Pieramožcy premii Amierykanskaj kinaakademii buduć nazvanyja ŭ noč z 25 na 26 krasavika.
Čytajcie taksama:
Viestiern, v kotorom ziemlu nie osvaivajut, a pokidajut. O filmie «Ziemla kočievnikov», kotoryj užie sčitajut favoritom «Oskara»
