Prajekt Zvodnaha płanu ŭstanoŭki miemaryjalnych zbudavańniaŭ u Respublicy Biełaruś na 2009—2012 hady praduhledžvaje ŭźviadzieńnie ŭ Minsku pomnikaŭ Vasilu Bykavu i Uładzimiru Karatkieviču.
Pra heta BiełaPAN paviedamiła hałoŭny śpiecyjalist upraŭleńnia mastactvaŭ Ministerstva kultury Ludmiła Nazarava.
Pavodle jaje słoŭ, kancepcyja płana pačała farmiravacca ŭ 2008 hodzie, kali Minkult źviarnuŭsia ŭ abłasnyja ŭpraŭleńni kultury, a taksama ŭ Instytut historyi i Instytut, mastactvaznaŭstva, etnahrafii i falkłoru NANB z prośbaj pradstavić svaje prapanovy pa ŭviekaviečańni pamiaci značnych dla Biełarusi histaryčnych dziejačaŭ, a taksama najvažniejšych padziej minułaha. Paśla hramadskaha abmierkavańnia prajekta płana ŭ biełaruskich ŚMI dakumient byŭ pradstaŭleny 1 lipienia na zaćviardžeńnie kiraŭniku dziaržavy.
Pavodle słoŭ Nazaravaj, kancepcyja naličvaje zbudavańnie kala 200 manumientalnych abjektaŭ roznaha maštabu (miemaryjalnyja kompleksy, pomniki, miemaryjalnyja znaki i doški), achoplivaje najbližejšuju pierśpiektyvu (da 2012 hoda) i bolš addalenuju (da 2018‑ha).
Siarod abjektaŭ, jakija miarkujecca ŭźvieści ŭ Minsku, śpiecyjalist adznačyła pomniki kłasikam biełaruskaj litaratury
Vincentu Duninu‑Marcinkieviču i Uładzimiru Karatkieviču, narodnamu piśmieńniku Biełarusi Vasilu Bykavu, narodnamu artystu SSSR Uładzimiru Mulavinu, zasnavalniku Minska kniaziu Usiasłavu Bračysłavaviču i jaho synu Hlebu Usiasłavaviču, a taksama miemaryjalnuju kampazicyju «Bitva na Niamizie».
Akramia taho, Nazarava paviedamiła, što 25 lipienia ŭ Breście z udziełam prezidenta krainy zapłanavana adkryćcio miemaryjała tysiačahodździu horada. U Viciebsku płanujecca ŭźviadzieńnie miemaryjalnaha znaka ŭ honar 600‑hodździa pieramohi pad Hrunvaldam, u Hrodnie — pomnikaŭ kłasiku biełaruskaj litaratury Francišku Bahuševiču i karalu Litvy Mindoŭhu, u Mahilovie — manumienta hramadska‑palityčnamu dziejaču i piśmieńniku Cišku Hartnamu (Źmicieru Žyłunoviču), a ŭ Homielskaj vobłaści — miemaryjalnych znakaŭ, pryśviečanych kazacka‑sialanskamu paŭstańniu siaredziny XVII stahodździa.
Jak paviedamlałasia raniej, 23 červienia ŭ Minsku adbyłosia pasiadžeńnie kruhłaha stała, na jakim abmiarkoŭvaŭsia prajekt hetaha płana. Pradstaŭniki hramadskaści havaryli ab tym, što zbudavańniu luboha pomnika ŭ krainie pavinny papiaredničać hramadskaje abmierkavańnie i adkryty konkursny adbor.
Udzielniki kruhłaha stała majuć namier prapanavać svaju kancepcyju płana, jakaja praduhledžvaje demantaž pomnikaŭ i miemaryjalnych znakaŭ u honar dziejačaŭ antybiełaruskaha i tatalitarnaha minułaha, dekamunizacyju haradskich i sielskich taponimaŭ, uźviadzieńnie na płoščach stalicy manumientaŭ hierojam i simvałam niezaležnaj Biełarusi i pieraniasieńnie pomnikaŭ jaje praciŭnikam na Liniju Stalina.
Treba taksama adznačyć, što 21 lutaha pradstaŭniki intelihiencyi nakiravali premjer‑ministru Siarhieju Sidorskamu list z prapanovaj pabudavać u Minsku, Breście i Hrodnie miemaryjały ŭ honar 600‑hodździa pieramohi pad Hrunvaldam, adnak adkazu nie atrymali; rychtujecca čarhovy list na imia Sidorskaha i kiraŭnika Administracyi prezidenta Uładzimira Makieja.
