Niekalki tydniaŭ tamu na rynkach Pružanaŭ, Kobryna i Bresta źjavilisia ahurki, pamidory, zvyjčajnaja i piekinskaja kapusta, dyni, vyraščanyja rabotnikami zamiežnaha pradpryjemstva «Šenian», raźmieščanaha ŭ vakolicach vioski Ščerčava Pružanskaha rajona.
Ciapličny kompleks ź niekalkich sotniaŭ ciaplic źjavicca nieŭzabavie na Pružanščynie.
U «Šenian» na siońnia pracujuć kala 100 hramadzian Kitaju. Jany apracoŭvajuć niekalki dziesiatkaŭ hiektaraŭ ziamli. Sadavinu i harodninu vyroščvajuć u adkrytym hruncie i ciaplicach.
Pieršyja partyi harodniny choć i stali demanstracyjaj ahrapramysłovaha sprytu, nie vielmi ŭrazili našych suajčyńnikaŭ. Tak, pružanskaja rajonnaja hazieta paviedamlała, što
žycharoŭ rajcentru na rynku mocna «…źbiantežyŭ źniešni vyhlad aharodniny: daŭžynia ahurkoŭ dasiahała paŭmietra».
I chaj kaštavali ahurki kitajskich hatunkaŭ, vyraščanyja na pružanskaj ziamli, tańniej, čym u inšych handlaroŭ, ludzi ŭsio‑tki bolej nabyvali znajomuju «Kryničku».
Ale nie ŭsio adnaznačna. Na prypynku «Ščerčava» staić handlovaja kropka kitajskich siabroŭ, dzie pradajucca dyni, pamidory, kapusta, hurki. Adna ź piensijanierak pry mnie nabyła ceły pakiet pamidoraŭ. «U kramie pradajuć pa 3 800 rubloŭ, a tut za 2 000, ‑‑ paviedamiła žančyna. — Vyraśli ž jany ŭ našaj ziamli, chaj i hatunki kitajskija «.
Hienieralny dyrektar «Šenian» Van Chajchun, na žal, nie razmaŭlaje pa‑rusku, ale na dapamohu aŭtaruhetych radkoŭ pryjšoŭ pierakładčyk Uchudce, a potym i aharodnik Andrej Šumkoŭ, vajenny piensijanier, były namieśnik kamandzira 7‑j trubapravodnaj bryhady, u kazarmach i na terytoryi jakoj mieściacca kitajskija sielskavytvorcy. Pali haspadarki «Šenian» znachodziacca niepadalok ad prypynku «Ščerčava». Naviedaŭšy pali, karespandent pierakanaŭsia, što z kapustaj — piekinskaj i biełakačannaj — kitajcy ŭhadali: uradžaj dobry. A voś z pamidorami, jak kažuć, poŭny pralot: niazvykła rana startavaŭšy ŭ hetym hodzie fitaftaroz nie paškadavaŭ u adkrytym hruncie i kitajskija hatunki …
‑‑ Hety hod navučyŭ šmat čamu kitajskich siabroŭ, ‑‑ kaža Andrej Šumkoŭ. — Jany ž źbiracca surjozna raźviarnucca. Paźniej buduć vyroščvać tradycyjnyja biełaruskija hatunki.
U ciaplicach na terytoryi častki hości z Padniabiesnaj vyročšvajuć ahurki, pamidory, dyni… U adkrytym hruncie vysadzili kavuny, ale ich pamier na pačatak žniŭnia nie vielmi ŭražvaje, tut ža raście i pierac. Kitajskija žančyny, kala 40 čałaviek, aktyŭna i staranna vyvoziać u tačkach baćvińnie. Ale čamu tak mała słavianskich tvaraŭ? Bo «adpuskalisia» kitajcam ziemli z umovaj, što pytańnie ź biespracoŭjem u Ščerčavie budzie likvidavany?
‑‑ Na pieršy schod, arhanizavany sielsavietam, dzie hutarka viałasia pra pracaŭładkavańnie, pryjšłosia kala 100 miascovych žycharoŭ, ‑‑ praciahvaje Andrej Šumkoŭ. — Ale na rabotu vyjšli 30, ź jakich zastałasia «žmieńka», jak tolki im dali pa rydloŭcy.
U kitajcaŭ, viedajecie, pracavać treba ŭ takim tempie, u jakim jany sami, chacia zarobki nievysokija. A ludzi jany vielmi pracalubivyja. Pryčym hienieralny dyrektar Van Chajchun časta pracuje z matykaj u poli naraŭnie z padnačalenymi …
Darečy, pierad haściami niekalki razoŭ vystupali kiraŭniki rajonu, sielsavietu, RAUS. Raspaviadali pra niekatoryja niuansy biełaruskaha mientalitetu. Sprava ŭ tym, što žychary skardzilisia: to hoły kitajec kupaŭsia ŭ vadajomie, to pach smažanaha sieladca aburaŭ ščerčaŭcaŭ. Vialikich kanfliktaŭ i nieparazumieńniaŭ u miascovych žycharoŭ z kitajcami ciapier nie ŭźnikaje.
Ale sto čałaviek z Padniabiesnaj u Ščerčavie — nie apošniaja ktajskaja chvala. Niekalki dzion tamu u Pružanskim rajvykankamie adbyłasia narada z udziełam kiraŭnictva rajonu, vobłaści. Prysutny na naradzie pasoł Biełarusi ŭ KNR Anatol Tozik paviedamiŭ: u samy bližejšy čas na pružanskaj ziamli budzie realizavany inviestycyjny prajekt. Pobač ź vioskaj Šeni (heta kala piaci kiłamietraŭ ad Pružan) źjavicca ciapličny kompleks ź niekalkich sotniaŭ ciaplic. Pamier adnoj ciaplicy ‑‑ 10ch82 mietra, a ŭ domiku, da jakoha tarcovaj častkaj vychodzić karkas, budzie pražyvać kitajskaja siamja. Vahony ź ciaplicami ŭžo stajać na miažy, uźniataje pytańnie ab ich ilhotnym rastamožvańni.
…U Pružany aŭtara hetych radkoŭ dastaviŭ na «Audzi» vajenny piensijanier z Ščerčava. Karespandent pacikaviŭsia, čamu mužčyna sam nie pracaŭładkavaŭsia ŭ «Šenian»? Toj pacisnuŭ plačyma i adkazaŭ:
«U kamiennym vieku žyć nie žadaju. U palach pavinny pracavać traktary i kambajny, a nie ludzi z matykami. Niachaj i vielmi pracalubivyja. A za hrašy ščerčaŭcy pracavać nie buduć».
