U Biełarusi pracuje 375 urołahaŭ. I patrapić da ich dosyć prosta. U Anhlii na heta spatrebicca čatyry miesiacy. Ale ŭ nas prablema ŭ inšym. Tłumačyć dacent kafiedry niefrałohii BiełMAPO, staršynia Biełaruskaj asacyjacyi ŭrołahaŭ Mikałaj Dosta.
Z 2004 hoda Jeŭrapiejskaja asacyjacyja ŭrołahaŭ štohod pravodzić tydni ŭrałohii. Hetaje mierapryjemstva nakiravana na padvyšeńnie adukacyjnaha ŭzroŭniu nasielnictva. Zdaroŭje zaležyć nie tolki ad kolkaści tamohrafaŭ i adukacyi daktaroŭ. Važna nakolki svoječasova vy pryjdziecie da doktara. Nielha płakać u padušku, dumać, što heta bieznadzioha i nikudy nie źviartajecca.
Na Zachadzie rak prastaty — heta zachvorvańnie numar adzin, jakoje kosić mužčyn. U Biełarusi zachvorvańnie składaje 47,8 čałaviek na 100 tys. nasielnictva. Dla paraŭnańnia ŭ Amierycy — 150, u Šviecyi — 120.Ja dumaju, biełaruskaja ličba inšaja, bo ŭ nas mieniej mahčymaściaŭ vyjavić svoječasova rak i pastavić pravilny dyjahnaz. Asacyjacyja ŭrołahaŭ choča arhanizavać u Biełarusi vyjaŭleńnie raka na rańnich stadyjach. Dziaržava navat hrošy na heta ŭžo vydatkavała. Patrebna, kab kožnaja miedycynskaja ŭstanova mieła mahčymaść pravodzić śpiecyfičnyja dla hetaha zachvorvańnia testy. Kab hetyja analizy byli dastupny i ŭ rajonnych paliklinikach, i ŭ miedycynskich centrach — biaspłatna! U nas u bolšaści miescach hetyja testy płatnyja, bo reaktyvy nabyvajuć sami miedycynskija ŭstanovy za svaje hrošy. Košty, kaniešnie, nie vialikija, 10-15 tysiač bieł. rubloŭ za test. Adnak kali analizy, uzi i kansultacyi buduć biaspłatnyja my budziem vyjaŭlać bolš čym 47,8 zachvorvańniaŭ na tysiaču čałaviek.
U Biełarusi 375 urołahaŭ. Kali brać raźlik na dušu nasielnictva, to my idziem u nahu ź Vienhryjaj, Hałandyjaj, Bałharyjaj.My adroźnivajemsia tym, što naš čałaviek moža pajści napramki da ŭrołaha, nie abaviazkova iści da doktara ahulnaj praktyki. U paliklinikach horada Minska amal va ŭsich jość urołah. Prychodzicie ŭ rehistraturu, bieracie numarok i da ŭrača. Narod skardzicca, što treba nočču ŭstavać i stajać u čerhach za numarkami. A što vy chacieli, biaspłatna i adrazu da śpiecyjalista vuzkaha pakroju? U Anhlii vy b čatyry miesiacy čakali, kab patrapić da ŭrača. Prablem atrymać narmalnuju kansultacyju ŭ Biełarusi niama.
Jość u Biełarusi prablemy z dyjahnazavańniem. Z roznymi prablemami močaspuskańnia maje kalehi staviać cystyt, vielmi raspaŭsiudžany dyjahnaz. Nie kožny raspytaje žančynu i daviedajecca padrabiaznaści zachvorvańnia. Kali na praciahu tydnia antybijotyki nie dapamahli — urołah pamyliŭsia, heta inšaja chvaroba.
Na vialiki žal, kali kazać ščyra, našyja ŭrołahi mała čytajuć. U hetym sistema vinavata. My siońnia patrabujem, kab čałaviek z dypłomam urołaha na praciahu piaci hadoŭ prajšoŭ 150 hadzin udaskanaleńnia. Jon pryjdzie da nas na kafiedru i atrymaje 80 hadzin za tydzień. Pałovu z katorych praśpić, ale papierku atrymaje za ŭsie 80. Na Zachadzie inšaja sistema: treba nabrać 250 bałaŭ, jakija nalivajuć za napisanyja artykuły ci kankretnuju praktyku. Nie nabiareš bałaŭ — nie atrymaješ siertyfikat, u nas heta dypłom. My pavinny taksama pryjści da taho, što miedycynskaja śpiecyjalnaść — heta śfiera, dzie ŭrač musić vučycca ŭsio žyćcio. Siońnia vielmi imkliva idzie raźvićcio technałohij, kali doktar nie ŭ hetym ručyšča, to jon zastaniecca ramieśnikam i budzie ŭsio žyćcio stavić cystyt.
Apošnija 5 hod vielmi intensiŭna ŭ miedycynie, u tym liku i ŭ urałohii, stali vykarystoŭvać łaziernuju chirurhiju. Źjavilisia roznyja vidy łazieraŭ: adzin reža, druhi kaahuluje, treci drobić kamieńni. Isnujuć užo navat aparaty try ŭ adnym, jakija mohuć vykonvać usie hetyja funkcyi. Taki łazier staić u špitali MUS i ŭ čaćviortaj kliničnaj balnicy. Bolš nidzie niama. My ŭ minułym hodzie sprabavali nabyć jašče niekalki łazieraŭ dla Biełarusi. Nie atrymałasia, tamu što
Instytut prykładnoj fiziki raspracavaŭ svoj łazier pad nazvaj «MUŁ», my jaho nazyvajem «łom».Hety łazier nie zusim drenny: jaho dobra vykarystoŭvajuć dla lekavańnia varykozaŭ vien. Nam urołaham nie toje patrebna.
Hetyja ludzi mieli dziaržzamovu, piać hadoŭ prajadali dziaržaŭnyja hrošy – i zrabili svoj łazier. Zrazumieła, što Respublikanskaja tendernaja kamisija, jakaja razhladaje takija zakupy, kaža nam «nie», kali my prosim narmalny zamiežny łazier.Skazali nabyvać «łom», ale lepš ničoha, čym heta. My nie mała byvali za miažoj, kab bačyć adroźnieńnie. Heta pryblizna toje samaje, kali vy jeździcie na «tajocie», a vas pierasadžvajuć na novy «zaparožac» 40-ha hodu. «Zaparožac» taksama jeździć, ale my taki varyjant nie zhodny.
