U dzień, kali ty sadziŭ, ty kałaciŭsia, kab jano rasło, i kab pasiejanaje taboju rana zakrasavała; ale ŭ dzień zboru nie bahataje žnivo budzie, a pakuta vialikaja.
Kniha praroka Isai
Farbujuć usio, što tolki možna
Babrujsk, nasupierak stereatypam, – vielmi pryhožaje miesta. Jaho vyhodna adroźnivaje ad usich haradoŭ i miastečak Biełarusi ŭnikalnaja radyjalnaja planiroŭka, harysty krajavid, paŭnavodnyja reki, bieźlič pomnikaŭ dojlidztva samych roznych kštałtaŭ i epoch.
Uvaha! Nas fatahrafujuć!
Fota Alesia Matafonava
Ale hetymi dniami ŭ Babrujsku nieviasioła.
Horad litaralna kipić i haryć chałodnym połymiem kłopatu. Farbujuć usio, što tolki možna. Prystukvajuć plitku paŭsiul, dzie tolki chodziać. Horad pieraryty tranšejami, zastaŭleny budmateryjałami. I navat na vychodnyja niama tut spakoju. Zhodna ź planam dobraŭparadkavańnia i rekanstrukcyi, da sielskahaspadarčaha śviata pavinny być padrychtavanyja 555 abjektaŭ – na budoŭlach Babrujsku zaniatyja kala 10 tysiačaŭ budaŭnikoŭ z usiaje krainy. Adpaviedna, stolki haściej Babrujsk nia bačyŭ nikoli. Praz heta ŭ horadzie nia toje što pieranačavać, ale padjeści – prablema. Jak sonca nadviačorkam załocić vieršaliny drevaŭ, to źniamožanyja za dzień ludzi cicha zapaŭniajuć redkija punkty hramadzkaha charčavańnia. Jany suvora j zasiarodžana rychtujucca adznačyć kaniec žniva.
Babrujski plac. Pieraddažynki-2006.
Fota Alesia Matafonava
Siońnia Babrujsk nahadvaje vielizarnuju budaŭničuju placoŭku. U rajvykankamie ŭvieś darahi parkiet zakvecany krejdaju j farbami. Ale praca nie spyniajecca! Čynoŭnikaŭ tut, jak zaŭždy, bolej, čym usich rabočych. Haračaja para! Usie mitusiacca, praviarajuć, pieraličvajuć. A pad Leninym na płoščy tužliva soŭhajucca rabaciahi. Nie paśpieli da 15 žniŭnia skončyć. Nie paśpieli! Pastaŭščyki padvodziać! Brakuje plitki! Nie chapaje hranitu! Ale tut užo pačynajecca mantaž 1500 miescaŭ dla budučych pieramožcaŭ. Bo samaje važnaje – kab usio spadabałasia pieradusim samamu hałoŭnamu siejbitu. Navat kali ŭvieś horad nad Biarezinaj zasynaje, u elektryčnym źziańni na hałoŭnaj babrujskaj płoščy jašče zastajucca rabotniki.
Aŭralny ramont rajvykankamu.
Fota Alesia Matafonava
Kurapatki ŭ krepaści
Razam z tym sotni pomnikaŭ babrujskaje staraśvieččyny, siarod jakich jość hetkija ŭnikalnyja zdabytki, jak vielizarnaja krepaść času Napaleona, jezuicki kalehijum z kaściołam XVIII st., pałacy dy tuzin syna-hoh, zastajucca biez dahladu. Niahledziačy na ŭsie rujnavańni, u Babrujsku šmat zachavałasia daŭniny. Kolkaść pomnikaŭ tut uražvaje. Ale vydatny tutejšy muzej ledźvie źmiaščaje ŭsie svaje skarby ŭ schovach, a ladaščaja vystaŭnaja zala horadu vartaja adno skruchi. Toje samaje tyčycca j niekali słynnaha svaim non-kanfarmizmam teatru imia Dunina-Marcinkieviča i tutejšych kinateatraŭ, biblijatek i damoŭ kultury... Ci nia samy jarki symbal staŭleńnia ŭładaŭ da staražytnaściaŭ Babrujsku – heta vialikija čarody kurapatak dy pierapiołak, što ŭźlatajuć z-pad noh... pasiarod vieličnych hmachaŭ krepaści. Poŭnaje ździčeńnie j cyvilizacyjny zaniapad. Varta adyści kolki kvartałaŭ ad centru horadu, dzie šumna imitujuć burnuju dziejnaść čynoŭniki, pahaniajučy tysiačy budaŭnikoŭ. ...I raśsiejaŭsia narod pa ŭsioj ziamli Ehipieckaj źbirać žnivo zamiest sałomy. A prystaŭniki panukvali, kažučy: vykonvajcie... (Biblija. Sychod.)
Interjery babrujskaj krepaści.
Fota Vieraniki Dziadok
Kaściołu, što na terytoryi byłoj vajskovaj častki, niama navat u śpisach acalełych architekturnych pomnikaŭ.
Fota Vieraniki Dziadok
Žnuć usio zapar
Babrujskija tubylcy narakajuć na budoŭlu hmachu hatelu «Turyst», što raśsieŭsia ŭzdoŭž Biareziny. Pavodle normaŭ, termin budaŭnictva nie pavinny pieravyšać 5 hadoŭ, a zakinuty niedabudavany hatel staić užo z 1989 hodu! Dy raptam paśla 15-hadovaj kanservacyi jon musić mieć 5 zorak! A pobač uzvodziać i zabaŭlalny centar. U Babrujsku chodziać čutki, niby toj daŭhabud spavili stalovymi ściažkami, i, peŭna, paśla «Dažynak» tut spatrebicca kapitalny ramont.
Ale biełaruskaje čynavienstva časam demanstruje vybitnyja fokusy palityčnaje ekanomii.
Fota Alesia Matafonava
Padčas sioletniaha festu «Dažynki-2006» usie handlovyja arhanizacyi, što pryjeduć u Babrujsk, buduć vyzvalenyja ad płaty padatkaŭ i zboraŭ. Liberalizm bieź bierahoŭ. Heta nibyta dazvolić źmienšyć vydatki na arhanizacyju handlu, a taksama źmienšyć canu prodažu na ajčynnyja tavary na 5%, a na impartnyja – na 10%! Nalataj!
Až duch zajmaje. Mižvoli pačynaješ nervavacca j chvalavacca za hety sympatyčny horad. Što ž budzie paśla śviata? Jak im tut budzie, jak usie hości raźjeducca?
Miž tym navat u vakolicach Babrujsku pra ŭradžaj havorać ź nieprychavanym skiepsisam. Čaho tolki sioleta ni było: zamarazki, suša, a ciapier, narešcie, zalevy. Pachmurnyja dziadźki, jakim nie dajuć pachmialacca, žorstka krytykujuć kałhasnaje načalstva, što nie daje ludziam prodychu, a ŭradžaju – narmalnaje śpiełaści. Žnuć usio zapar, niaśpiełaje j mokraje. Imknieńnie lubym koštam stavić rekordy vidavočna nie dadaje aptymizmu.
- Płyvie heta pieśnia ka mnie i zavie,
I ŭ sercy źvinić, jak kasa u travie:
«Ty tak ža, brat, sieješ...
dzie tvajo žniva?»
