Polski režyser Mirasłaŭ Dembiński sa studyi «Everest» u supracoŭnictvie ź pieršaj prahramaj Polskaha telebačańnia stvaryŭ hadzinny dakumentalny film «Uroki biełaruskaj movy. Moładź suprać Łukašenki».
Na hety momant prajšło dva kamernyja pakazy filma ŭ Ryzie i Vilni, polskaj premjery jašče nie było. U asnovie filma raspovied pra žyćcio vučniaŭ zakrytaha Biełaruskaha humanitarnaha liceju imia Jakuba Kołasa ciaham apošnich hadoŭ, ich udzieł u palityčnym žyćci, pikam jakoha stanoviacca vybary prezydenta 2006 hoda i paślavybarčyja pratesty.
Aŭtar naŭmysna persanifikavaŭ svoj raspovied, jaki viadziecca ad imia vypusknika liceju Franaka Viačorki. Pierš za ŭsio ja spytaŭ Mirasłava Dembińskaha, u čym była jahonaja meta persanifikacyi biełaruskich padziejaŭ praz asobu Franaka Viačorki:
(Dembiński: ) «Miarkuju, što Franak źjaŭlajecca fantastyčnym hierojem, cikavym čałaviekam, jakoha varta pakazać. A, pa-druhoje, kali my ŭ filmie bačym adnaho hieroja, paznajem jaho z pryvatnaha boku, to nam lahčej siabie atajasamić ź im, čuć toje, što jon čuje. I suviaź hledača z tym, što adbyvajecca, budzie hłybiejšaj. Dla ludziej, jakija nie zaanhažavanyja ŭ biełaruskuju sytuacyju, lepšaj darohaj jaje zrazumieńnia źjaŭlajecca Franak, a nie naprykład, Milinkievič, jaki taksama prezentujecca ŭ filmie. Kali hladač palubić Franaka, a ja takoje zadańnie sabie pastaviŭ, jon budzie pieražyvać jahonyja prablemy hłybiej i emacyjniej».
Prahledzieŭšy emacyjnyja sceny pra masavyja pratesty ŭ Miensku paśla vybaraŭ, pra razhony akcyjaŭ i pra aryšt hramadzian, ja pacikaviŭsia ŭ spadara Dembińskaha pra jahony dośvied pracy ŭ Biełarusi ŭ časie vybaraŭ.
(Dembiński: ) «Ja byŭ čatyry razy ŭ Miensku da vybaraŭ ciaham hodu, majučy turystyčnuju vizu, zdymaŭ biełaruskija padziei znutry, toje, jak moładź da ich rychtujecca. Ale ŭ toj momant, kali adbyvałasia taja hałoŭnaja «bitva», u sakaviku, na miažy mianie i jašče adnaho aperatara zatrymali, vysadzili ź ciahnika i viarnuli ŭ Varšavu. Ale dva čałavieka sa zdymačnaj hrupy zdoleli vyjechać u Miensk. I ŭpieršyniu za 20 hadoŭ pracy ja vymušany byŭ režyseravać film praz mabilny telefon, uvieś čas ź imi byŭ ŭ kantakcie. A adzin raz mieli my telemost ź Milinkievičam praź internet. Heta, darečy, znak času, što ŭžo nie ŭdajecca całkam zablakavać krainu… Nu a paśla ŭsich padziej adzin ź siabraŭ zdymačnaj hrupy Piotr Dudanovič adbyŭ 15 sutak na Akreścina».
Ja paprasiŭ spadara Dembińskaha raskryć hałoŭnuju tvorčuju zadumku ŭ filmie, jaki maje kateharyčny padzahałovak «Moładź suprać Łukašenki»:
(Dembiński: ) «Vidavočna, što sakavickija padziei źjaŭlajucca kulminacyjnym momantam filmu, ale ja mieŭ ambicyi šyrej pakazać Biełaruś z perspektyvy maładych ludziej, u vielmi dramatyčny momant. Pakazać, jak vyhladaje biełaruskaja rečaisnaść. I ja spadziajusia, što mnie ŭdałosia padać bolš čym tolki infarmacyju ab tym, što było ŭ sakaviku, što praz pakaz taho, jak maładyja ludzi dziejničajuć, vučacca ŭ padpolli, jak jany zapisvajuć dyski, razdajuć niezaležnuju presu, jak jany budujuć niezaležnaść i zmahajucca za śviadomaść inšych biełarusaŭ, –rečaisnaść vyjaŭlajecca hłybiej, čym u infarmacyjnaj pieradačy».
U kancy razmovy z aŭtaram filma «Uroki biełaruskaj movy» Mirasłavam Dembińskim ja spytaŭ jaho, čamu siarod šaści moŭnych versijaŭ filmu (biełaruskaj, polskaj, anhielskaj, francuskaj i niamieckaj) niama rasiejskaj?
(Dembiński: ) «Pakul niama… Majoj maraj było b, kab rasiejskaje telebačańnie pakazała hety film. Adnosna taho, što pakazvaje rasiejskaje telebačańnie ab padziejach u Biełarusi, taki film moh by być cikavym, mahčyma, kantraversyjnym… Dy ja b jašče dapłaciŭ, kab rasiejskaje telebačańnie hety film pakazała. Pradajučy film zachodnim telekanałam, ja čakaŭ by ŭvahi i ź taho boku».
Spadar Dembiński paviedamiŭ, što maje ŭžo damovy pra pakaz filmu na telekanałach Polščy, Litvy, Łatvii, Estonii i Charvatyi. Kopii prapanavanyja jašče 74 bujniejšym telekampanijam Eŭropy i Ameryki, viaducca pieramovy z bujnymi dystrybutyŭnymi firmami, jakija pracujuć na roznych festyvalach. Hod tamu spadar Dembinski vypuściŭ film pra Aranžavuju revalucyju va Ŭkrainie, u budučyni źbirajecca źniać jašče adzin film ab Biełarusi pad nazvaj «Muzyčnaja partyzanka» – pra biełaruskuju rok-muzyku.
