Asteaparoz — zachvorvańnie, jakoje paškodžvaje kaściavuju tkanku i pry jakim u joj utvarajuccaNaprykład, spatyknuŭsia čałaviek na roŭnym miescy, niaŭdačna adčyniŭ ciažkija dźviery abo ŭpuściŭ na nahu važkuju knihu. Zdavałasia b, drobiaź. A dla chvoraha z asteaparozam sprava moža zakončycca pierałomam. Čaściej za ŭsio hetaja prablema padpilnoŭvaje pažyłych žančyn. U asablivaj hrupie ryzyki — chudarlavyja błakitnavokija błandzinki, amatarki kavy i cyharet.pustoty-pory . Pry hetaj chvarobie kości našaha škileta stanoviacca nadzvyčaj krochkimi i mohuć złamacca navat pry nievialikich nahruzkach.
Asteaparoz charaktaryzujecca nizkaj minieralnaj ščylnaściu kaściej, źnižeńniem jakaści kaściavoj tkanki, źmianieńniem raboty myšcaŭ. Asnoŭnyja pryčyny hetaha zachvorvańnia — harmanalnyja parušeńni i niedachop kalcyju ŭ arhaniźmie. Niezbałansavanaje charčavańnie pryvodzić da niedachopu kalcyju i vitaminu D, jakija adkazvajuć za budovu i zachavanaść kaściavoj tkanki. Kureńnie i ałkahol uskładniajuć zasvajeńnie kalcyju arhanizmam. Małaruchomy ład žyćcia i niedastatkovaja fizičnaja aktyŭnaść taksama spryjajuć jak krochkaści kaściej, tak i drennaj kaardynacyi ruchaŭ, što pryvodzić da spantannych traŭmaŭ.
Miedyki prazvali asteaparoz «maŭklivym złodziejem». Reč u tym, što heta zachvorvańnie zaŭsiody stanovicca niečakanym dla chvoraha, bo vielmi doŭha praciakaje bieśsimptomna.Moža prajści da dziesiaci hadoŭ z pačatku chvaroby, a čałaviek ab joj i padazravać nie budzie. I tolki atrymaŭšy pierałom, daviedajecca pra svaju chvarobu. Pry narmalnym stanie škileta čałaviek nie pavinien ničoha łamać, padajučy ź niaznačnaj vyšyni — skažam, svajho rostu. Akramia taho, sihnałam tryvohi pry asteaparozie źjaŭlajucca načnyja sutarhi ŭ halonkach i stupniach, bol u kaściach i ŭ śpinie, źmianieńnie postaci, źmianšeńnie rostu na 2–3 sm u hod. Kali ŭ žančyny źjaviłasia harbavataść, jakoj nie było raniej, asabliva ŭ pieryjad mienapaŭzy, — mahčyma, heta značyć, što pazvanočnik defarmavany ŭ vyniku asteaparozu. U vypadku ŭźniknieńnia padobnych simptomaŭ varta abaviazkova źviarnucca da doktara.
Dla dyjahnostyki asteaparozu prymianiajecca densitamietryja — daśledavańnie, jakoje dazvalaje vyznačyć minieralnuju ščylnaść kaściavoj tkanki, vyjavić chvarobu na rańniaj stadyi i takim čynam pradkazać ryzyku ŭźniknieńnia pierałomaŭ. Densitamietryja zdolnaja fiksavać minimalnyja straty masy kości, aceńvać dynamiku ščylnaści kaściavoj tkanki padčas raźvićcia chvaroby abo efiektyŭnaść lačeńnia.
Kali asteaparoz vyjaŭleny, nie treba čakać, pakul zdarycca pierałom šyjki ściahna abo pazvanočnika (heta moža pryvieści da poŭnaj invalidnaści i navat śmiarotnaha zychodu). Treba adrazu lačycca!Tut užo kalcyj nie dapamoža: treba budzie prapić praciahły kurs śpiecyjalnych preparataŭ ad asteaparozu. Hetyja leki «zamuroŭvajuć» tyja samyja łunki, jakija ŭtvarajucca ŭ kaściach pry ich razbureńni. Ale pryznačyć ich moža tolki ŭrač!
Što ž rabić dla prafiłaktyki asteaparozu? Umacoŭvać kości treba ź dziacinstva, uklučajučy ŭ racyjon małako i kisłamałočnyja pradukty, jeści pradukty, bahatyja na kalcyj, bolš ruchacca. Čym mienš ruchomy ład žyćcia viadzie čałaviek, tym bolšaja vierahodnaść zachvareć na asteaparoz. Paśla 30 hadoŭ varta asabliva źviarnuć uvahu na ład žyćcia: admovicca ad praźmiernaha ŭžyvańnia ałkaholu, šypučych napojaŭ i kavy, ad kureńnia, rehularna zajmacca fizkulturaj.
Usim viadoma, što kaściam nieabchodny vitamin D, jaki ŭtvarajecca ŭ arhaniźmie pad dziejańniem ultrafijaletavych pramianioŭ, heta značyć pad soncam. Značyć, sonca — adzin z pamahatych u baraćbie suprać asteaparozu. Akramia taho, vitamin D pastupaje ŭ arhanizm z peŭnymi praduktami, naprykład z tłustaj rybaj. I słužyć jon dla zasvajeńnia kalcyju ŭ arhaniźmie, a značyć, upłyvaje na stan našaj kaściavoj tkanki. Darečy, aktyŭny vitamin D taksama palapšaje kaardynacyju ruchaŭ, myšcavy tonus.
Budaŭničy materyjał dla kaściej, zuboŭ, paznohciaŭ — kalcyj. Jon nadaje im tryvałaść. U arhaniźmie darosłaha čałavieka prysutničaje 1–1,2 kh hetaha elemienta (99% utrymlivajecca ŭ škilecie). Najbolš bahatyja na kalcyj małočnyja pradukty (małako, tvaroh, syr i inš.), suchafrukty, arechi, harodnina (kapusta, sielderej, cybula, aliŭki), ryba. Paŭlitra małaka ŭ dzień — i sutačnaja patreba ŭ kalcyi budzie zadavolenaja na 72%.
Pry niepieranosnaści łaktozy (małočnaha cukru) varta źviarnuć uvahu na inšyja krynicy kalcyju: uzbahačany kalcyjem apielsinavy sok (šklanka) utrymlivaje 500 mh kalcyju; zbožžavyja (try čverci šklanki) — 200–250 mh; varanyja sojevyja baby (paŭšklanki) — 90 mh; varanaja brokali (paŭšklanki) — 35 mh; adzin apielsin — 50 mh.
Dla zabieśpiačeńnia tryvałaści škileta vielmi važnyja suadnosiny kalcyju i mahniju ŭ arhaniźmie. Kali kolkaść mahniju ŭ kryvi padaje, nyrki adnaŭlajuć raŭnavahu, utrymlivajučy mienš kalcyju.Kali kancentracyja mahniju ŭzrastaje, nyrki vyvodziać mienš kalcyju. Pa hetaj pryčynie arhanizmu nieabchodnyja mahnij i vitamin V 6, jaki sadziejničaje ŭtrymańniu mahniju ŭ kletkach. Mahnij prysutničaje ŭ prosie, aŭsianych šmatkach, bananach, kapuście, hrečcy, harbuzovych i słaniečnikavych siemačkach, arachisie, zialonym piercy, syry, fasoli, harochu.
Majuć značeńnie i pravilnyja suadnosiny pastupleńnia kalcyju i fosfaru. Apošni papadaje ŭ arhanizm razam z praduktami charčavańnia, i deficyt hetaha elemienta sustrakajecca vielmi redka (čaściej za ŭsio — u dziaciej). Na fosfar bahatyja: ćviordy syr, jaječny białok, harbuzovyja siemački, aŭsianyja šmatki, śvinaja i jałavičnaja piečań, biełaja fasola, cialacina, miasa ptuški, małako, prosa, arechi.
Pavodle daśledavańniaŭ, na 20% pavialičvajecca krochkaść kaściej u tych, chto ŭžyvaje ŭ vialikaj kolkaści haziroŭku.Što jašče razburaje kalcyjevy bałans arhanizma? Ježa, bahataja na tłuščy (asabliva žyviolnyja), pryhniataje ŭsmoktvańnie kalcyju ŭ kišečniku i pravakuje hipierkalcyjuryju (vysoki ŭzrovień kalcyju ŭ mačy). Źmianieńni orhanaŭ
Ježa, bahataja na tłuščy (asabliva žyviolnyja), pryhniataje ŭsmoktvańnie kalcyju ŭ kišečniku i pravakuje hipierkalcyjuryju (vysoki ŭzrovień kalcyju ŭ mačy). Źmianieńni orhanaŭ
Najlepšy sposab umacavać škilet i praduchilić asteaparoz — rehularnyja fizičnyja praktykavańni. Navat kali ŭ vas užo vyjaŭleny asteaparoz, fizkultura dapamoža padtrymlivać najaŭnuju kaściavuju masu.Chada, piešy turyzm, tancy spryjajuć farmiravańniu zdarovaha škileta. Praktykavańni na supraciŭleńnie (trenažory, płavańnie) umacoŭvajuć muskułaturu i kości. Praktykavańni na hnutkaść (raściažka, joha) taksama vielmi važnyja pry asteaparozie: hnutkaść sustavaŭ praduchilaje traŭmy. Adnak pierad pačatkam vykanańnia prahramy fizičnych praktykavańniaŭ prakansultujciesia z doktaram. Heta asabliva važna, kali vy viedajecie, što ŭ vas užo adbyvajecca strata kaściavoj masy. Siłavyja praktykavańni nie pavinny vykonvacca ź vialikaj nahruzkaj. Bieh truškom i skački mohuć paškodzić pazvanočniku. Praźmiernyja nahruzki mohuć pryvieści da pierałomaŭ asłablenych kaściej, tamu vielmi važna padabrać patrebny ŭzrovień składanaści i intensiŭnaści fizičnaj nahruzki.
Raspracavanyja i aktyŭna vykarystoŭvajucca śpiecyjalnyja prahramy prafiłaktyki padzieńnia, raźličanyja dla pažyłych ludziej. Im rekamiendujecca zamacoŭvać dyvany i pravady, jakija raźmiaščajucca na padłozie; trymać svabodnymi kalidory, prachody i leśvicy; vykarystoŭvać niaślizkija dyvanki i parenčy ŭ vannym pakoi, a taksama parenčy ŭzdoŭž leśvic; nasić ustojlivy abutak na nizkim abcasie.
