U Hrodnie prajšła kanfierencyja «Rekanstrukcyja Kałožy: za i suprać».
U abmierkavańni ŭdzielničali historyki, architektary, byŭ kiraŭnik prajekta restaŭracyi Hienadź Łaŭrecki i kala sta žachyroŭ horada. Zaprašali pradstaŭnikoŭ miascovaj ŭłady i pravasłaŭnaj jeparchii, ale ad ich nichto nie pryjšoŭ.
Prajekt, prapanavany architektaram Hienadziem Łaŭreckim, praduhledžvaje adnačasova i restaŭracyju ścien, i rekanstrukcyju — dabudovu kupała, dachu i prybudovy. Z patrebaj restaŭracyi ŭsie ŭdzielniki dyskusii byli zhodnyja, ale družna vystupali suprać rekanstrukcyi.
«
Nichto nie viedaje, jak Kałoža vyhladała raniej, tamu toje, što pabudujuć, — heta fentezi.Usie buduć viedać, što heta nie naturalnaja Kałoža, a vydumka architektara», — kazaŭ Aleś Kraŭcevič, haradzienski historyk i archieołah, doktar histaryčnych navuk.
Zakazčykam rekanstrukcyi Kałožy źjaŭlajecca «Hramadzianprajekt», chto budzie vykanaŭcam — jašče nie vyrašana. Prysutnyja sumniavalisia, ci budzie rekanstrukcyja jakasnaj. «
U nas užo jość prykłady jak pravodzić rekanstrukcyju „Hramadzianprajekt“ — razburać i zbudujuć ź silikatnych błokaŭ.Prykład — Lidski zamak, dzie zbudavali panelnuju leśvicu. A naša hałoŭnaja zadača — nie naškodzić», — praciahvaŭ A.Kraŭcevič.
Hrodzienski historyk architektury Ihar Trusaŭ adznačyŭ, što siońnia nie chapaje hrošaj navat na toje, kab apłacić składańnie budaŭničaha prajektu. A na rekanstrukcyju i restaŭracyju Kałožy patrebna našmat bolš.
I.Trusaŭ vykazaŭ sumnieŭ, što bieź dziaržaŭnych, biudžetnych srodkaŭ, udasca padnavić Kałožu.
Dabračynny rachunak pa zbory hrošaj na adnaŭleńnia carkvy adkryty, ale hrošy źbirajucca nie na samu rekanstrukcyju, a na stvareńnie budaŭničaha prajektu.
I.Trusaŭ adznačyŭ, što prystupać da rabot rana, pakul nie praviali archieałahičnyja, hieałahičnyja daśledvańni. Taksama nieviadoma, ci zmoža aŭtentyčnaja ściana Kałožy vytrymać novy dach i kupał. Spačatku treba pravodzić raboty pa restaŭracyi, kansiervacyi, a nie stvarać prajekt rekanstrukcyi, ličyć I.Trusaŭ.
Navukoŭcy sumniajucca,
ci ŭvohule možna puskać techniku na ŭzhorak dzie staić Kałoža.Bo jašče nie źnikła prablema apoŭźnia, nieviadoma ci spyniŭsia jon.
Zhodna z prajektam, ścieny, jakija źbirajucca dabudavać, buduć z cehły i silikatnych błokaŭ.
Ci vytrymajuć padmurki ciažkuju kanstrukcyju?Budaŭnik, prysutny na kanfieriencyi, adznačyŭ, što termin vykarystańnia silikatnych błokaŭ składaje ŭsiaho piaćdziasiat hadoŭ. Ci nie daviadziecca praz hety čas znoŭ rabić rekanstrukcyju Kałožy?
Kiraŭnik prajektu Hienadź Łaŭrecki adkazaŭ, što raspracoŭka ścien jašče viadziecca, hetym zajmajeca «Hramadzianprajekt». U kancy abmierkavańnia jon adznačyŭ, što ŭsie rekamiendacyi i prapanovy byli vielmi słušnyja. Tolki ci prysłuchajucca da ich?
