Praviły viadzieńnia palaŭničaj haspadarki i palavańnia, jakimi dahetul karystalisia ŭ krainie, byli zaćvierdžany Ŭkazam Prezidenta Respubliki Biełaruś № 580 ad 8 śniežnia 2005 hoda. Adnak žyćcio nie staić na miescy — minuły čas pakazaŭ, što ŭ ich treba ŭnosić źmianieńni, jakija b adpaviadali ŭžo dniu siońniašniamu.
Tamu z 13 listapada, u adpaviednaści z Ukazam kiraŭnika dziaržavy № 386 ad 23 lipienia, ustupaje ŭ siłu novaja redakcyja Praviłaŭ.
Z asnoŭnymi źmienami dapamoža razabracca daŭni siabar vydańnia — kansultant adździeła palaŭničaj haspadarki Ministerstva lasnoj haspadarki Viktar Karohvič.
Na dzika — kruhły hod
Z ustupleńniem u siłu novaj redakcyi Praviłaŭ viadzieńnia palaŭničaj haspadarki i palavańnia, zdabyvać dzikoŭ možna budzie faktyčna kruhły hod. Taki krok vyklikany tym, što za apošnija hady kolkaść hetaj dzikaj žyvioły prykmietna pavialičyłasia. Siońnia papulacyja naličvaje kala 63,8 tysiačy hałoŭ. Takim čynam, z 1 maja pa 30 vieraśnia na dzikoŭ možna budzie palavać z zasady i z padychodu, z 1 kastryčnika pa 30 śniežnia — zahonam i z sabakami, z 1 studzienia pa 30 krasavika — tolki z zasady i z vyšak. U novaj redakcyi praviłaŭ dziki padzielenyja na dźvie katehoryi: darosłych i maładniak da dvuch hadoŭ. Voś apošni, pryčym, luboha połu, i možna budzie zdabyvać amal na praciahu ŭsiaho hoda.
U hazietu praktyčna kožny hod źviartajucca viaskoŭcy, jakija cierpiać ad patraŭ dzikami svaich sielskahaspadarčych kultur. Jak pakazvała praktyka dahetul, zmahacca z hetaj navałaj na miescach było nie tak i prosta. Uniesienyja źmieny, treba dumać, dapamohuć vyrašyć hetuju aktualnuju dla mnohich miaścin prablemu. Sielskahaspadarčyja i lasnyja kultury ličacca paškodžanymi, kali
I babra «ŭtajmavać»
Inšaja dzikaja žyvioła, ad jakoj za apošnija hady pačali mocna ciarpieć i lasnaja halina, i sielskahaspadarčaja — heta račny babior. Šerah abjektyŭnych faktaraŭ pryvioŭ da istotnaha pavialičeńnia papulacyi. Zaraz, pavodle apošnich statystyčnych źviestak, u krainie naličvajecca 62,3 tysiačy asobinaŭ hetaj žyvioły. Babior aktyŭna raśsialaŭsia, budavaŭ płaciny i jak vynik — z mnohich miescaŭ pačaścilisia sihnały pra padtapleńni, zabałočvańni, parušeńni infrastruktury daroh. Adpaviedna, raśli i straty ad jaho dziejnaści. Z metaj pryvieści papulacyju žyvioły da pamieraŭ aptymalnaj u novuju redakcyju Praviłaŭ «zakładzienyja» inšyja terminy palavańnia na račnoha babra. Kali raniej
Takija ž terminy palavańnia, jak i na babra, buduć dziejničać u dačynieńni zdabyčy račnoj vydry. U krainie, darečy, jaje naličvajecca 5,1 tysiačy asobinaŭ.
Terminy palavańnia źmieniacca, A kolki na praciahu apošnich hadoŭ było «złamana kopjaŭ» vakoł viesnavoha palavańnia na ptušku, pamiatajecie? Jak skončycca zima — paŭsiudna nanoŭ raspačynajucca dyskusii. U novaj redakcyi Praviłaŭ hetyja mierkavańni byli ŭličanyja. Tak, ciapier viesnavoje palavańnie na kačak ciapier budzie dazvolenaje tolki na kačara i kryžanku. Pryčym tolki z zasady, z vykarystańniem padsadnoj kački, čučała abo vabika. Padobnym čynam možna budzie nadalej palavać i na husiej.
Terminy viesnavoha palavańnia na hłušcoŭ i ciecierukoŭ źmienšacca na 10 dzion: kali dahetul ptušku možna było zdabyvać z 20 sakavika pa 10 maja, dyk pavodle novaj redakcyi Praviłaŭ — z 20 sakavika pa 30 krasavika (
Terminy pačatku
A voś terminy
Valjery, łuk, arbalet
Znajšła ŭvasableńnie ŭ novaj redakcyi Praviłaŭ i jašče adna zaduma, što peŭny čas dastatkova aktyŭna abmiarkoŭvałasia ŭsimi zacikaŭlenymi bakami: valjernaje palavańnie. Taki vid palavańnia ŭžo daŭno raspaŭsiudžany ŭ šerahu zachodnich jeŭrapiejskich krain, dla nas ža heta — navinka. Jak my ŭžo raniej pisali, płošča takoj aharodžanaj terytoryi, dzie buduć utrymlivacca kapytnyja žyvioły, pavinna być nie mienšaj za 100 hiektaraŭ. Uładalnikam takich valjeraŭ moža być tolki jurydyčnaja asoba. Prava ŭstanaŭlivać terminy palavańnia na takich aharodžanych terytoryjach budzie mieć sam uładalnik.
U palaŭničych valjerach možna budzie vykarystoŭvać łuki i arbalety — taksama novy vid palavańnia dla Biełarusi. U novaj redakcyi Praviłaŭ, darečy, dakładna prapisana, što hetyja pryłady palavańnia pavinny adpaviadać vyznačanym techničnym patrabavańniam. Tak, łuk pavinien utrymlivacca, naciahvacca i spuskacca dla strełu pry dapamozie muskulnaj siły čałavieka i mieć siłu naciahvańnia nie mienš za 18 kiłahramaŭ (abo 40 funtaŭ). Siła naciahvańnia vyražajecca ŭ kolkaści kiłahramaŭ (funtaŭ), nieabchodnych dla naciahvańnia strały daŭžynioj 71 santymietr (28 dziujmaŭ). Siła naciahvańnia zvyčajna markirujecca na łuku
Arbalet pavinien mieć siłu naciahvańnia da fiksavańnia ciecivy nie mienš za 45 kiłahramaŭ. Strała dla łuka pavinna być nie mienš za 61 santymietr (24 dziujmy), dla arbaleta jana nie limitujecca. Dadzieny i dakładnyja vyznačeńni, jakim pavinien być nakaniečnik strały.
Valjernaje palavańnie moža zacikavić mnohich palaŭničych i tym, što mienavita tut možna budzie zdabyvać dva dadatkovych vidy žyvioł, uklučanych u śpis palaŭničych, — jeŭrapiejskuju łań i plamistaha alenia.
Miadźviedzi i rysi ŭ biaśpiecy
Pra jakija jašče z novaŭviadzieńniaŭ u Praviły varta zhadać? Imi dazvolena palavańnie z łoŭčymi ptuškami — jak svojeasablivaja danina staražytnamu sposabu zdabyčy trafieja. Inicyjatarami hetaha vidu palavańnia była hrupa viciebskich palaŭničych. Zaduma ŭźnikła i abmiarkoŭvałasia na roznych uzroŭniach amal dva hady. Da łoŭčych ptušak, jakich možna vykarystoŭvać pry palavańni, zaličanyja bierkut,
A voś bury miadźviedź i ryś — abodva «čyrvonaknižniki» — u patencyjalny śpis palaŭničych trafiejaŭ tak i nie trapili. Choć mahčymaść uklučyć ich u pieralik dazvolenych da zdabyčy (z metaj rehulavańnia kolkaści abiedźviuch papulacyj) dzikich žyvioł taksama ŭźnikła i abmiarkoŭvałasia peŭny čas. Da słova, miadźviedziaŭ, pavodle apošniaha «lasnoha pierapisu», u Biełarusi naličvajecca 124 asobiny, pieravažna jany «pražyvajuć» u Viciebskaj vobłaści, a rysiaŭ majecca 660 asobin.
Palavańnie na amierykanskuju norku padčas
Kolki słoŭ jašče pra palaŭničuju zbroju. Zamiežniki, naviedvajučy našu krainu dziela palavańnia, majuć prava ŭvozić i vyvozić ź Biełarusi palaŭničuju zbroju i bojeprypasy — na padstavie adpaviednaha razavaha dazvołu orhanaŭ unutranych spraŭ, što vydajecca na padstavie zajavy turahienta. Adnak nie zaŭsiody takoje pieramiaščeńnie praź miažu strelby i patronaŭ zručnaje dla inšaziemca. Tamu novaja redakcyja Praviłaŭ praduhledžvaje mahčymaść arendy zbroi niepasredna ŭ palaŭničych haspadarkach.
