Iznoŭ śled śpiecsłužbaŭ. Asama bien Ładen žyŭ u pryharadzie Isłamabada, zasielenym adstaŭnikami pakistanskaje raźviedki. Mienavita tam vysačyli jaho amierykancy.
U niadzielu pozna ŭviečary pa ŭschodnieamierykanskim časie efir usich telekanałaŭ pierarvaŭsia paviedamleńniem pra toje, što nieŭzabavie čakajecca niezapłanavany vystup Baraka Abamy pa ŭsich nacyjanalnych kanałach. Kamientatary ździvavalisia: dumali, Abama skaža pra los livijskaha dyktatara. Adnak bližej da času vystupu źjaviłasia infarmacyja: havorka pra inšaha terarysta, voraha Amieryki numar 1.
U Pakistanie bajcy amierykanskaha śpiecnaza zabili Asamu bien Ładena. Jahonaje cieła trapiła ŭ ruki amierykancaŭ. Jany paabiacali abyścisia ź im zhodna ź isłamskimi zvyčajami. Paźniej stała viadoma, što cieła terarysta amierykancy pachavali ŭ mory. Darečy, arabskija ŚMI ŭ pieršyja hadziny paśla źjaŭleńnia naviny ab śmierci bien Ładena paśpiašalisia raspaŭsiudzić fatazdymak akryvaŭlenaha trupa terarysta. Paźniej vyjaviłasia, što heta była zroblenaja ŭ hrafičnym redaktary falšyŭka.
Barak Abama ŭ svaim vystupie zajaviŭ, što nichto z amierykancaŭ u časie apieracyi nie paciarpieŭ. Abama padkreśliŭ, što ZŠA nie znachodziacca ŭ stanie vajny ź isłamam i što bien Ładen byŭ nie isłamskim lideram, a masavym zabojcam.
Jak miarkujecca, miesca Asamy bien Ładena ŭ «Al Kaidzie» zojmie jehipcianin AlmanAz-Zavachiry . Amierykanskija mpiecsłužby na dadzieny momant nie vałodajuć infarmacyjaj ab jaho miescaznachodžańni.
Bien Ładen spłanavaŭ i apłaciŭ samyja kryvavyja terarystyčnyja napady ŭ historyi śvietu, u tym liku napad na ZŠA 11 vieraśnia 2001 hoda. Abama ŭ časie svajho vystupu adznačyŭ, što bajcam było zadańnie pa mahčymaści ŭziać terarysta žyŭcom. Adnak jon akazaŭ supraciŭ i tamu byŭ zabity.
«U svoj čas bien Ładena nie ŭdałosia schapić, i jon źbieh u Pakistan. Ja zahadaŭ dyrektaru CRU zrabić jaho złoŭ hałoŭnaj zadačaj», — skazaŭ Abama. Dyrektar CRU Leon Paneta akurat maje być pryznačany na novuju pasadu — ministra abarony.
«Tydzień tamu my atrymali dadzienyja vyviedki pra znachodžańnie Usamy bien Ładena ŭ Pakistanie. Sutki tamu ja paličyŭ, što maju dastatkova infarmacyi dla praviadzieńnia apieracyi, jakaja i była vykananaja nievialikaj hrupaj amierykancaŭ. Ben Ładen byŭ zabity paśla pierastrełki. Nichto z amierykancaŭ nie paciarpieŭ», — adznačyŭ prezident ZŠA.
«Z samaha pačatku ja, jak i prezident Buš u svoj čas, daŭ jasna zrazumieć, što našy dziejańni ŭ rehijonie nie źjaŭlajucca vajnoj suprać isłamu», — padkreśliŭ prezident ZŠA. «Siońniašnija padziei pakazvajuć, što amierykancy zdolnyja vykanać lubuju zadaču, jakuju pastaviać pierad saboj», — horda skazaŭ Abama.
Jon taksama padziakavaŭ ŭładam Pakistanu za dapamohu ŭ likvidacyi bien Ładena. «Pravasudździe ździejśniłasia», — padkreśliŭ prezident ZŠA.
Stanoŭča pastavilisia da naviny ab likvidacyi Asamy bien Ładena ŭ Kramli. «Rasija adnoj ź pieršych sutyknułasia ź niebiaśpiekami, jakija niasie hłabalny teraryzm i, na žal, nie pa čutkach viedaje, što takoje
«Adpłata niepaźbiežna znojdzie ŭsich terarystaŭ», — dadali tam, zaŭvažyŭšy, što «Rasija hatovaja da naroščvańnia supracoŭnictva ŭ baraćbie z teroram».
Stanoŭčyja vodhuki na navinu ab likvidacyi bien Ładena taksama pastupajuć ad suśvietnaj supolnaści, u tym liku ź Izraila i Palestyny.
Dziarždepartamient ZŠA zaklikaŭ amierykanskich hramadzian da aściarožnaści va ŭsich rehijonach płaniety, dzie jany mohuć stać abjektami napadaŭ u adkaz. Vakoł Biełaha doma ŭ Vašynhtonie sabralisia sotni ludziej, jany śpiavajuć amierykanski himn.
***
Asama ben Ładen (poŭnaje imia Asama ben Muchamad ben Avad ben Ładen) naradziŭsia 10 sakavika 1957 u Džydzie abo Er-Ryjadzie (Saudaŭskaja Aravija) u bahataj siamji naščadkaŭ jiemienskich sialan, jakija pierabralisia niekali ŭ Saudaŭskuju Araviju. Tam, u hady naftavaha bumu, jany razbahacieli na budaŭnictvie budynkaŭ i daroh. Asama — siamnaccataje dzicia z 52 dziaciej budaŭničaha mahnata Muchamieda ben Ładena, u jakoha było kala 20 žonak. Asama — adziny syn 10-j žonki miljardera. Va ŭzroście 16 hadoŭ Asama dałučyŭsia da adnoj ź dziejnych u Saudaŭskaj Aravii isłamskich fundamientalisckich hrupovak.
U 1979 hodzie ben Ładen skončyŭ fakultet ekanomiki i menedžmentu ŭniviersiteta imia karala Abdel Aziza ŭ Džydzie. Paviedamlajuć, što prykładna ŭ hety čas jon pačaŭ karjeru ŭ budaŭničym biznesie, što nie pieraškodziła jamu dałučycca da vyzvalenčaha ruchu Afhanskaha džychadu, dzie jon sa časam staŭ adnoj z prykmietnych postaciaŭ.
U 1989 hodzie ben Ładen viarnuŭsia ŭ siamiejny padradna-budaŭničy biznes sa štab-kvateraj u Džydzie, ale jaho arhanizacyja praciahnuła dapamahać apazicyjnamu ruchu ŭ Saudaŭskaj Aravii i Jiemienie. Padčas irakskaj ahresii suprać Kuviejta Asama padrychtavaŭ płan abarony rodnaj krainy ad uvarvańnia irakskich vojskaŭ i navat prapanavaŭ pasłuhi svaich madžachiedaŭ. Adnak u hety čas na dapamohu krainam Zaliva pryjšli ZŠA i ich sajuźniki. Ben Ładen vystupaŭ z łozunhami aktyŭnaha procidziejańnia amierykanskaj «akupacyi» «śviatoj ziamli» — Saudaŭskaj Aravii i Izraila. Jon taksama abvinavaciŭ saudaŭskich kiraŭnikoŭ u dapamozie ZŠA. Antyŭradavaja dziejnaść ben Ładena zmusiła saudaŭskija ŭłady vysłać jaho ŭ 1991 hodzie z krainy, a ŭ 1994 hodzie ŭrad Saudaŭskaj Aravii pazbaviŭ jaho hramadzianstva. Ben Ładen pierabraŭsia ŭ Sudan.
U hetaj krainie jon astalavaŭsia jašče ŭ 1989 hodzie. Z dapamohaj amierykanskich admysłoŭcaŭ jon zasnavaŭ tam, pavodle niepaćvierdžanych dadzienych, padpolnuju arhanizacyju «Al-Kaida» (arhanizacyja-papiarednik — «Maktab al-Chidamat» — była zasnavanaja im sumiesna z Abdułoj Azzamam u 1984 hodzie dla padtrymki dyviersijnych akcyj suprać savieckich vojskaŭ).
U 1991 hodzie ben Ładen zaniaŭsia biznesam. Vykarystoŭvajučy najnoŭšuju techniku i budaŭničyja technałohii, u samyja karotkija terminy jon prakłaŭ pa pustyni 1200 kiłamietraŭ (čverć ahulnaj praciahłaści) daroh, zabiaśpiečyŭšy pracaj dziasiatki tysiač sudancaŭ i ŭpieršyniu złučyŭšy vioski i pasiołki krainy sa stalicaj, Chartumam i Port-Sudanam. Akramia hetaha biznesu ben Ładen zaniaŭsia farmakałohijaj, pabudavaŭšy ŭ Chartumie najbujniejšy ŭ Afrycy farmaceŭtyčny zavod, a pry im — daśledčy centr. Jašče adnoj śfieraj dziejnaści ben Ładena ŭ Sudanie staŭ handal rabami. Hety promysieł zdaŭna kvitnieŭ u Sudanie. Ale paśla prychodu da ŭłady Nacyjanalna-isłamskaha frontu jon nabyŭ niabačanyja maštaby.
Paśla zakančeńnia Afhanskaj vajny Asama vyrašyŭ praciahnuć «hazavat» užo suprać ZŠA. Jon spansavaŭ baraćbu samalijskich bajevikoŭ suprać vojskaŭ ZŠA i AAN u 1993.
U śpis 10 samych šukanych terarystaŭ śvietu imia Asamy ben Ładena trapiła ŭ suviazi z padazreńniami ab padrychtoŭcy teraktaŭ suprać amierykanskich ambasadaŭ u Najrobi (Kienija) i ŭ Dar-es-Sałamie (Tanzanija), što adbylisia 7 žniŭnia 1998 — roŭna na vośmuju hadavinu z dnia raźmiaščeńnia amierykanskich vojskaŭ u Saudaŭskaj Aravii ŭ pieryjad vajny ŭ Piersidskim zalivie. U vyniku teraktu ŭ Najrobi zahinuła 213 čałaviek i kala 5000 čałaviek było paraniena. U liku zahinułych, pavodle roznych krynicaŭ, było 12 ci 13 amierykancaŭ.
U 1996 hodzie ben Ładen vypuściŭ fietvu, jakaja pradpisvała musulmanam źniščeńnie amierykanskich vajskoŭcaŭ u Saudaŭskaj Aravii i Samali. U traŭni taho ž hoda Sudan vysłaŭ ben Ładena, u asnoŭnym u adkaz na pahrozu ŭviadzieńnia sankcyjaŭ AAN, praź mierkavany ŭdzieł sudanskich uładaŭ u zamachu na prezidenta Jehipta Chośni Mubaraka ŭ 1995 hodzie ŭ Efiopii. Praź miesiac ben Ładen pierabraŭsia ŭ Afhanistan, dzie praciahnuŭ isłamskuju ekstremisckuju dziejnaść. U 1998 hodzie jon vydaŭ druhuju fietvu, jakaja pradpisvała musulmanam źniščeńnie amierykanskich hramadzianskich asobaŭ.
Z 1995 hoda Asama ben Ładen byŭ aktyŭna załučany ŭ čačenski kanflikt, pasyłajučy ahientaŭ «Al-Kaidy» na Paŭnočny Kaŭkaz i spansujučy čačenskich terarystaŭ.
Imia Asamy ben Ładena, pa vialikim rachunku, było mała viadomaje da tych časoŭ, pakul uvahu ŭsiaho śvietu da jaho nie pryciahnuła zajava FBR ZŠA ab tym, što jon ličycca hałoŭnym padazravanym u arhanizacyi terarystyčnych aktaŭ 1 vieraśnia 2001 hoda, padčas jakich try z čatyroch pasažyrskich avijałajnieraŭ, zachoplenych u pavietry, byli nakiravanyja na budynki Suśvietnaha handlovaha centra i Pientahona. U vyniku abodva chmaračosy, prylehłyja da ich budynki i adno kryło Pientahona byli razburanyja, zahinuli kala troch tysiač čałaviek. 27 vieraśnia 2001 FBR apublikavała fatahrafii 19 terarystaŭ, supravadziŭšy ich infarmacyjaj ab ich mahčymaj nacyjanalnaści, uzroście i mahčymych mianuškach i psieŭdanimach.
Rasśledavańnie FBR napadaŭ 11 vieraśnia stała samym vialikim rasśledavańniem za ŭsiu historyju isnavańnia ahienctva, u apieracyju pad kodavaj nazvaj PENTTBOM było ŭciahnuta bolš za siem tysiač supracoŭnikaŭ.
Ben Ładen spačatku asprečyŭ svoj udzieł u padrychtoŭcy teraktu, ale paśla paćvierdziŭ jaho. 16 vieraśnia 2001 ben Ładen zajaviŭ ab svajoj niedatyčnaści da napadaŭ u tranślacyi katarskaha televizijnaha kanała «Al-Džazira», u pryvatnaści, jon skazaŭ: «Ja padkreślivaju, što ja nie pravodziŭ hety akt, jaki, jak ujaŭlajecca, ažyćciaŭlaŭsia asobnymi asobami ź ich ułasnaj matyvacyjaj». Hetaja pramova tranślavałasia na ŭsioj terytoryi ZŠA, a taksama pa ŭsim śviecie.
Pieršy videazapis z vyjavaj Asamy ben Ładena źjaviŭsia na kanale «Al-Džazira» tolki 7 kastryčnika. U im utrymlivajucca ŭltymatyŭnyja pažadańni ŭ adras ZŠA i vykazana zadavalnieńnie ad dziejańniaŭ terarystaŭ, ale ab svajoj datyčnaści (abo niedatyčnaści) Asama ben Ładen nie skazaŭ ni słova.
U sakaviku 2002 hoda małodšy brat Asamy šejch Achmied śćviardžaŭ u intervju telekampanii CNN, što Asama nie moh być arhanizataram teraktaŭ 11 vieraśnia ŭ ZŠA: "Jon — moj brat, ja viedaju jaho. Ja žyŭ ź im šmat hadoŭ i viedaju, jak jon baicca Boha ».
Niezadoŭha da prezidenckich vybaraŭ 2004 hoda ŭ ZŠA ŭ čarhovym videazvarocie Asama ben Ładen publična paćvierdziŭ udzieł «Al-Kaidy» ŭ arhanizacyi terarystyčnych napadaŭ 2001 hoda, a taksama zajaviŭ, što mieŭ da hetaha niepasrednaje dačynieńnie. Jon skazaŭ taksama, što napady byli ździejśnienyja, «tamu što my volny narod, jaki nie prymaje niespraviadlivaści, i my chočam viarnuć svabodu našaj nacyi».
Z času teraktaŭ 11 vieraśnia 2001 ab śmierci Asamy ben Ładena zajaŭlali šeść razoŭ. Čas ad času praź ŚMI raspaŭsiudžvalisia jaho zvaroty da paplečnikaŭ.
Tak, naprykład, 23 krasavika 2006 u svaim aŭdyjozvarocie, jaki byŭ pieradadzieny praz katarski telekanał «Al-Džazira», Asama ben Ładen znoŭ ahučyŭ rašučaść zmahacca suprać niaviernych, «kryžakoŭ i sijanistaŭ, jakija viaduć vajnu suprać musulman».
U ben Ładena było piać žonak. Z 17 jaho synoŭ tolki dvoje — Chamza i Saad — majuć dačynieńnie da «Al-Kaidy». Ich miescaznachodžańnie nieviadomaje. Čaćviorty syn, Amar, u 19 hadoŭ parvaŭ sa svaim baćkam i admoviŭsia vajavać u šerahach "Talibana". Jon zaniaŭsia handlem mietałałomam u Džydzie, adnak nieadnarazova sprabavaŭ vystupać pierad šyrokaj aŭdytoryjaj z metaj dakazać, što jaho baćka — nie teraryst, a chutčej abaronca, i sama farmuloŭka, jakaja prymianiajecca ŭ dačynieńni da jaho, niapravilnaja. Pavodle inšaj krynicy, usie dzieci Asamy ben Ładena madžachiedy.
Postać ben Ładena stała papularnaj u moładzievaj pop-kultury: na postarach, majkach, značkach, kalendarach i h.d., pryčym nie tolki ŭ arabskich krainach, ale i zachodnich. U praisłamskim i arabskim śviecie zusim inšaje staŭleńnie da papularnaści ben Ładena.
U Isłamabadzie možna lohka kupić futbołku, na jakoj napisana: «Asama Ben Ładen — hieroj płaniety».
U pryvatnaści, na šmatlikich arabskamoŭnych forumach ludzi staviać sabie avatary ź jaho vyjavaj, a taksama havorać pra jaho ź nieprytojenym zachapleńniem jak pra «Lva isłamu» (arabskaje imia Asama aznačaje “leŭ”) i abaroncu arabskaha nasielnictva Palestyny, dziesiacihodździami pryhniatanaha režymam Izraila.
