Śvietłaj pamiaci Vasila Chramcova

Žyćcio Vasila Chramcova, adnaho sa stvaralnikaŭ i šmathadovaha lidera biełaruskaha ruchu Navapołacku, imhnienna, biaźlitasna, niespraviadliva spaliła złaja chvaroba, jakaja zapanavała ŭ Biełarusi paśla Čarnobyla.

Vasil Vasilevič Chramcoŭ naradziŭsia 16 śniežnia 1965 h. u Navapołacku. Tut zakončyŭ škołu № 6, paśla słužby ŭ vojsku pracavaŭ na zavodzie «Vymiaralnik». Z kanca 80-ch hadoŭ čynna zaniaŭsia hramadzkaj i palityčnaj dziejnaściu.

U biełaruski ruch pryjšoŭ jak adzin ź lideraŭ ekalahičnaha pratestu ŭ horadzie. Arhanizatar i ŭdzielnik ekalahičnych mitynhaŭ, Vasil vystupaŭ na ich jak niezaležnik i prapahandyst biełaruščyny.

Jak pradstaŭnik navapołackaj supołki «Sakavik» byŭ adnym sa stvaralnikaŭ Kanfederacyi biełaruskich supołak; razam ź inšymi siabrami ŭdzielničaŭ u arhanizacyjnym kamitecie KBS, u žniŭni 1988 hodu za heta byŭ aryštavany ŭ Miensku. 30 kastryčnika 1988 hodu byŭ na pamiatnych masavych Dziadach u Miensku, zdoleŭ zrabić unikalnyja fatazdymki sproby razhonu Dziadoŭ. Adzin z zasnavalnikaŭ BNF «Adradžeńnie» i Partyi BNF, delehat Ustanoŭčaha źjeźdu Biełaruskaha Narodnaha Frontu ŭ Vilni ŭ 1989 hodzie.

Braŭ udzieł jak valanter i jak kiraŭnik va ŭsich pieršych vybarčych kampanijach i nacyjanalnych akcyjach. Nazaŭtra paśla zaćvierdžańnia nacyjanalnaha bieł-čyrvona-biełaha ściahu ŭ jakaści dziaržaŭnaha pamianiaŭ razam z S. Sokałavym-Vojušam ściahi na budynkach haradzkoj ułady Połacku j Navapołacku.

Adzin z arhanizataraŭ pieršaj biełaruskaj klasy ŭ Navapołacku. Vaziŭ pieradadzienyja biełaruskaj dyjasparaj leki ŭ Čarnobylskuju zonu.

Byŭ kiraŭnikom supołki BNF u Navapołacku. Ciarpieŭ ad pieraśledu ŭładaŭ, zasudžany za vyviešvańnie nacyjanalnych bieł-čyrvona-biełych ściahoŭ. Niekalki razoŭ byŭ aryštavany za ŭdzieł u akcyjach demakratyčnych siłaŭ, u tym liku preventyŭna źniavoleny, niahledziačy na dyjabet, pierad prezydenckimi vybarami 2006 h. jak kiraŭnik vybarčaha štabu Abjadnanych demakratyčnych siłaŭ.

Vasil žyŭ spravaj adradžeńnia biełaruskaje kultury, pieradusim tradycyjnaje. Jon stvaryŭ u Navapołacku supolnaść «Usiasłaŭ Čaradziej», jakaja razam ź inšymi viartała narodnuju biełaruskuju kulturu; arhanizoŭvaŭ kalandarnyja narodnyja śviaty — Kalady, Hukańnie viasny, Dziady. Faktyčna ahulnabiełaruskimi byli Kupalli, ładžanyja ŭ aziornym krai Połaččyny, ź nieadmiennaju centralnaju postaćciu Vasila Chramcova — Kniazia-Kupališa, znaŭcy abradu, aŭtarytetnaha lidera dla moładzi, jakaja ciahnułasia da nacyjanalnych kaštoŭnaściaŭ.

Pra vychavaŭčuju i aśvietnickuju misiju Vasila varta zhadać asabliva.

Jon vadziŭ maładych biełarusaŭ u vandroŭki pa histaryčnaj Połaččynie. Padtrymlivaŭ vydavieckija inicyjatyvy ŭsiaho kraju, dapamahajučy vypuskać dziasiatki miascovych hazetak i biuleteniaŭ.

Vasil byŭ nadzvyčaj ščyry čałaviek, adčuvaŭ i nie vynosiŭ niapraŭdu j dvudušnaść. Mieŭ roznabakovyja talenty: vioŭ fataletapis i naahuł byŭ dobrym fatohrafam; zaŭziata kalekcyjanavaŭ biełaruskija histaryčnyja artefakty; pakinuŭ nizku vieršaŭ pad ahulnaj nazvaj «Bałachoŭski cykł».