Maładziožny teatr na kostkach - foty 18

Staražoŭskija mohiłki. 1920-ja hady. Fota Lva Daškieviča.

Zdavałasia b, časy biazbožnaha savieckaha vandalizmu syšli ŭ niabyt. Ale ci ni kožnaje znakavaje budaŭnictva ŭ stalicy viadziecca znoŭ na kostkach — ci to handlovy centr na płoščy Niezaležnaści, ci piŭny restaran la kaścioła Sv. Jazepa… I voś ciapier znoŭ turbujuć ludskija pareštki, kab razbudavać Maładziožny teatr na praśpiekcie Mašerava.

Tam adbyvajecca, jak śviedčyć pašpart abjekta, «rekanstrukcyja teatra z prybudovaj i pierapłaniroŭkaj». Zamoŭca prac — AAT «Abjadnanaja dyrekcyja abjektaŭ, jakija budujucca» i Ministerstva kultury. Vykonvaje pracy BU-94 AAT «Budtrest № 1»

Budynak teatra (raniej — kinateatra «Spartak») byŭ pastaŭleny na mohiłkach, začynienych u 1937-m. Ale

padčas vajny ŭ carkvie Maryi Mahdaleny, jakaja mieściłasia na ich, adnavilisia słužby, i vakoł praciahvali chavać ludziej.

Carkva paŭtorna była začynienaja ŭ 1949. Było pryniata i rašeńnie ab likvidacyi mohiłak. Mahiły tysiač ludziej byli ściortyja z pavierchni ziamli.

Hetyja mohiłki, zvanyja «Piareśpinskimi», byli adnym z najstarejšych u horadzie.

Jak Minsk byŭ zabrany ŭ Rasijskuju impieryju, u 1795 h., dla pravasłaŭnych mohiłak była admieranaja działka na Piareśpie, u pradmieści, što paźniej pačało nazyvacca Staražoŭkaj.

U 1847 h. tut była zbudavanaja carkva Maryi Mahdaliny.

Voś jak apisvaje hetyja mohiłki 50-ch hadoŭ XIX stahodździa Pavieł Špileŭski: «Za sieminarskim domam (ciapier Suvoraŭskaje vučylišča — SCH), pačynajecca Vilenskaja vulica, pry pavarocie ź jakoj na Vilenskuju paštovuju darohu adkryvajecca vyhlad pravasłaŭnych mohiłak, u šatach viekavych biarozaŭ, viadomych pad imiem Piarespa, tamu što jano raźmieščana la samaj rečki Piarespa. Piareśpinskija mohiłki majuć formu avalnaha kruha, abniesienaha z troch bakoŭ rovam, a z čaćviortaj — kratavanaj aharodžaju, kala jakoj znachodzicca pryhožaja muravanaja carkva ź vialikimi pazałočanymi kupałami, pabudavanaja zamiest zharełaj draŭlanaj».

Ciapier pra mohiłki nahadvaje Staražoŭskaja brama la carkvy dy niekalki acalełych pachavańniaŭ. U 1970-ja viałosia prajektavańnie transpartnaj mahistrali akurat na miescy carkvy. Tavarystva achovy pomnikaŭ historyi i kultury zdoleła abaranić chram, a mohiłki adstajać nie ŭdałosia.

Prajezd byŭ zrobleny prosta ŭ siaredzinie ćvintara, pry budaŭnictvie jakoha čałaviečyja čarapy i kostki trambavali ŭ adchony i vyvozili na śmietnik.

Paśla ŭsio ž hramadzkaść damahłasia stvareńnia tut achoŭnaj zony mohiłak. I nichto taho rašeńnia nie admianiaŭ pasiońnia!

Pavodle najnoŭšaha zakanadaŭstva RB nielha pravodzić nijakich budaŭničych rabot na miescach pachavańniaŭ. U 1993, da 200-hodździa Minskaj jeparchii, pobač z carkvoj byŭ uźviedzieny pomnik, na jakim vysiečanyja słovy «Supakoj, Hospadzie, dušy pamierłych rab tvaich usich na miescy hetym pachavanych». Tady zdavałasia, što my pastavili kropku ŭ savieckaj historyi biaspamiactva. Ale nie. Ščyrujuć, vykidajuć čyjeści pareštki. Moža svaich ža rodnych. A moža i vašych? I paśla, siedziačy ŭ pryciemkach teatralnaje zały, my budziem čyje cieni bačyć, jaki pavieŭ adčuvać śpinami?

Siarhiej Chareŭski

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH