Jak doma 36

Minsk pa pravie ličycca adnym z najpryhažejšych haradoŭ Jeŭropy. Na žal, tut amal nie zachavałasia staražytnaha centra, niama bujnoj raki ź vialikaj kolkaściu mastoŭ i h.d. Ale ŭsio ž taki horad vabić turystaŭ z roznych krain. Letaś Minsk naviedała kala 400 tysiač čałaviek. Bolšaja častka ź ich — rasijcy, a mienavita žychary Maskvy. Na pytańnie «Što padabajecca vam u Minsku?» jany zvyčajna adkazvajuć, što tut jany adčuvajuć sabie jak doma. I ŭ hetych słovach jość svaja praŭda.

Za apošnija niekalki hadoŭ «siabroŭstva» Biełarusi i Rasii značna palepšała. Kab nie stracić takoha dobraha i nadziejnaha «siabra», kiraŭnictva Biełarusi robić usio, kab naša kraina była padobnaj da svajoj mahutnaj susiedki.

Pa-pieršaje, heta sproba źniščyć (tak-tak, mienavita źniščyć) biełaruskuju movu, jakaja b svajoj najaŭnaściu nahadvała ŭsim pra našu kulturu i historyju. Zadajciesia metaj pieraličyć šyldy na biełaruskaj movie, naprykład, na praśpiekcie Niezaležnaści? (Zadalisia? Dobra!) Samaje drennaje, što ŭ vas heta atrymajecca. Rodnuju movu amal niemahčyma pačuć i pabačyć. A samaje kiepskaje, što ŭsich prymušajuć dumać, nibyta čałaviek, jaki razmaŭlaje pa-biełarusku, — nie chto inšy, jak apazicyjanier abo nacyjanalist.

Pa-druhoje, heta imknieńnie (abo niešta bolšaje?) našaj krainy paŭtaryć usio za Rasijaj. My razam z Maskvoj admovilisia ad pierachodu na zimovy čas. I my adnačasova z Pucinym pačali sumniavacca ŭ pravilnaści hetaha rašeńnia.

Zamiest piatnicy 9 sakavika ludzi pajšli pracavać u niadzielu, što zdavałasia nievierahodnym.

Darečy, nikoli nie zadumvalisia, čamu da Biełarusi tak pozna dachodziać inavacyi z Zachadu? Tamu što spačatku, abychodziačy nas, jany źjaŭlajucca ŭ Rasii i tolki potym iduć adtul siudy.

Pa-treciaje, heta pastupovaje pieratvareńnie Minska ŭ Maskvu. Zabudova centra horada šmatpaviarchovymi budynkami, jakija vabiać pryhažościu škła, da bolu nahadvaje maskoŭski varyjant raźvićcia horada. Tut taksama možna zhadać sprobu ŭźvieści Minsk-Sity, čaho ŭsio ž nie ździejśniła «Itera». Nielha zabyvać pra znos histaryčnych budynkaŭ, jaki časam nazyvajecca rekanstrukcyjaj i ŭpryhožvajecca miednaj šyldaj. Praz usio heta nie tak daŭno prajšła i «łužkoŭskaja» Maskva.

Pa-čaćviortaje, heta adsutnaść samapavahi da nas samich, našaj historyi.

Zdajecca mnie, što Kastuś Kalinoŭski i Andrej Tadevuš Kaściuška navat i ŭjavić sabie nie mahli, što dzieści ŭ dalokaj budučyni «Suvorovskaja kaša» budzie pradavacca ŭ kožnaj kramie, a mašyny ź jaje rekłamaj buduć vandravać kožny dzień pa Minsku (nie kažučy ŭžo pra Kobryn, dzie pobač z parkam adpačynku imia Suvorava i adnajmiennaha vajenna-histaryčnaha muzieja znachodzicca haścinica «Suvoraŭ»). Soramna vyhladaje najaŭnaść vulic Lenina i Uljanaŭskaj, vulicy Kirava i h.d., ale ž adsutnaść vulic ci praśpiektaŭ Bykava abo Kaściuški. Samaje cikavaje, što vulica ŭ honar apošniaha jość navat u Sankt-Pieciarburhu.

Šerah prykładaŭ možna praciahvać biaskonca. Tamu paŭstaje pytańnie:

Kali ludzi pryjazdžajuć u svaje budynki na vulicy z rodnymi nazvami, razmaŭlajuć na svajoj movie i jaduć svaju «suvorovskuju» kašu — dzie jašče, jak nie doma, jany pavinnyja siabie adčuvać?

Voś tak i žyviom.

Andrej Makajonak

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH