Albiert Ejnštejn — adzin z samych viadomych asobaŭ u historyi, i chto viedaje, jak by raźvivalisia padziei dalej, kali b jon nie stvaryŭ svaju znakamituju teoryju vierahodnaściaŭ. Adnak siońnia razmova pojdzie zusim nie pra fiziku i nie pra bijahrafiju Ejnštejna, a pra jaho padychod da žyćcia. Dastatkova pryniać da ŭvahi niekalki jaho cytat, i ŭžo na asnovie hetaha možna vybudavać dastatkova ŭdałuju kancepcyju pośpiechu, jaki supravadžaŭ navukoŭca da samaha kanca.
1) Trymajcie vaš rozum adkrytym
«Adzinaje, što pieraškadžaje majoj dalejšaj vučobie — heta maja adukacyja»
Časam, dla taho, kab praciahvać pahłynać novyja viedy i ruchacca napierad, treba narešcie pakinuć bahaž sa svajho minułaha. Niejkija viedy zastajucca kaštoŭnymi, a niekatoryja ŭžo daŭno sastareli, ale my, jak i raniej, za ich čaplajemsia. Mienavita jany i pieraškadžajuć nam nabyvać novyja navyki. Śviet nie staić na miescy. Kali b ludzi nie ŭmieli pazbaŭlacca ad takoha bahažu, my b, jak i raniej, ličyli, što Ziamla płoskaja i trymajecca na troch kitach i čarapasie.
2) Budźcie cikaŭnymi
«U mianie niama nijakich asablivych talentaŭ. Ja prosta šalona cikaŭny»
Niekatoryja ludzi, pierarosšy svoj dziciačy viek, ličać, što niavietliva zadavać šmat pytańniaŭ. A niekatorym udajecca zachavać heta kaštoŭnaje spałučeńnie cikaŭnaści i dziciačaj niepasrednaści na praciahu ŭsiaho žyćcia. Tak, niekatoryja mudryja ludzi lubiać kazać, što cikavaść zabiła kotku. Ale niekatorym kotkam jana vyratavała žyćcio.
Mnie zaŭsiody zdavałasia, što cikaŭnaść možna paraŭnać z roznakalarovymi źviazanymi chuścinkami, jakija vy pačynajecie vyciahvać z kapieluša fokuśnika. Spačatku zdajecca, što chuścinka tam adna. Zatym, kali vy amal vyciahnuli, za joj pakazvajecca druhaja, potym treciaja, i hetak dalej! Vam cikava, što ž budzie dalej, kali jany narešcie skončacca? Časam zdajecca, što hetaja źviazka nie maje kanca. Hetak ža i z pytańniami — zadajučy adno, vy znachodzicie na jaho adkaz, jaki, u svaju čarhu, ciahnie za saboj jašče bolš pytańniaŭ. I vy nikoli nie možacie być upeŭnienym u tym, nakolki doŭhim budzie hety łancužok, i da čaho jon u vyniku pryviadzie.
3) Radujciesia pamyłkam
«Toj, chto nikoli nie pamylaŭsia, nikoli nie sprabavaŭ ničoha novaha»
Iścina hetaja staraja, jak śviet — na pamyłkach vučacca. Čaściej za ŭsio na svaich, vielmi redka — na čužych. Pry ŭsioj svajoj niepryjemnaści, pamyłki dapamahajuć nam paźbiehnuć padobnych situacyj u budučyni i dajuć nam nieabchodny dośvied.
Pryznańnie svaich pamyłak i ich pierapracoŭka dajecca šmatlikim ludziam dosyć składana i chvaravita. Ale mienavita heta dazvalaje nam vyznačyć toje, nakolki pravilnym źjaŭlajecca abrany nami kirunak. Narešcie, dziakujučy pamyłak było stvorana mnostva hienijalnych i smačnych rečaŭ, pačynajučy ad bułačak z razynkami i zakančvajučy novymi chimičnymi złučeńniami.
4) Źmianicie svajo staŭleńnie, i vy źmienicie svajo žyćcio
«My nie možam vyrašyć prablemy, vykarystoŭvajučy toj ža typ myśleńnia, jaki my vykarystali, kali ich stvarali»
Dla taho, kab znajści vyjście ź situacyi, treba zirnuć na jaje ź inšaha boku. «Ź inšaha» — aznačaje «z čužoha». Z čužoj pazicyi, pad inšym vuhłom — vybirajcie, što bolš pasuje. Časam my atrymlivajem pravilny adkaz ad tych ludziej, ad jakich jaho mienš za ŭsio čakali. I ŭsio tamu, što ich chod myśleńnia adroźnivajecca ad našaha, i jany mohuć zaŭvažyć toje, što znachodzicca ŭ zonie našaj «ślapoj plamy».
Toje ž tyčycca i staŭleńnia da situacyi, jakuju źmianić nielha. Ci da
5) Ryzykujcie
«Zdarovy sens — heta žmut zababonaŭ, atrymanych da vasiemnaccaci hadoŭ»
Heta zusim nie aznačaje, što treba kidacca va ŭsie avantury na złom hałavy. Zdarovy sens — heta leki, karysnyja va ŭmieranych dozach. A časam jon turemščyk dla hienijalnych idej, jakija mohuć kruta źmianić naša žyćcio da lepšaha. Tamu što časam navat varjackija idei i ŭčynki akazvajucca najbolš pravilnymi.
6) Zaŭsiody vykładacca napoŭnicu
«Vy pavinny vyvučyć praviły hulni. A potym vy pavinny hulać lepš, čym
Dla taho, kab damahčysia pośpiechu, treba prykładać usie svaje namahańni. I navat dasiahnieńnie žadanaha vyniku ni ŭ jakim razie nie aznačaje, što my možam skłaści ruki i spačyvać na łaŭrach. Tamu što, kali my heta zrobim, rana ci pozna niechta inšy sapchnie nas z hetaj viaršyni. I dla taho, kab pastajanna znachodzicca na hrebni chvali, my pavinny adtočvać svaje navyki, pakul jany nie stanuć daskanałymi. I navat heta nie daje nam prava spyniacca. Tamu što hety varjacki śviet nikoli nie staić na miescy, i ŭ im mohuć źmianiacca navat zakony fiziki, jakija raniej zdavalisia nieparušnymi.
7) Žyvicie momantam
«Ja nikoli nie dumaju pra budučyniu — jana nadychodzić zanadta chutka»
Najaŭnaść metaŭ i ŭśviedamleńnie taho, dzie vy chočacie być fizična, psichična i finansava, źjaŭlajecca vielmi važnym. Pravilna abranaja meta, jak darožny znak, jaki pakazvaje nam, kudy iści dalej, i dapamahaje zastavacca zasiarodžanymi. Adnak varta adroźnivać płany na budučyniu i zaniepakojenaść z nahody taho, što moža ci nie moža adbycca praz 5–10 hadoŭ.
8) Stvarajcie kaštoŭnaść
«Imkniciesia chutčej nie da pośpiechu, a da kaštoŭnaściaŭ»
Kali havorka idzie ab dasiahnieńni pośpiechu, to jość dva varyjanty raźvićcia padziej: ci vy koncentrujeciesia na tym, čaho vy chočacie ad žyćcia i ad navakolnych, abo na stvareńni taho, što źmienić žyćcio inšych i pavysić kaštoŭnaść navakolnaha śvietu. Vy možacie dasiahnuć pośpiechu i ŭ pieršym vypadku, adnak u druhim vypadku vy sapraŭdy budziecie paśpiachovym čałaviekam, jaki źmianiŭ niešta ŭ śviecie.
9) Zasiarodźciesia na hałoŭnym
«Nie ŭsio, što ličycca, možna padličyć, i nie ŭsio, što možna padličyć, ličycca»
Hetaja fraza da hetaha času visić u vyhladzie tablički ŭ kabiniecie Ejnštejna ŭ Prynstanskim univiersitecie ŭ jakaści napaminku ab tym, što sapraŭdy važna ŭ našym žyćci. Dla Albierta takich rečaŭ było ŭsiaho dźvie — kachańnie i ščaście.
