«Kali ty budzieš razmaŭlać pa-biełarusku, mnohija buduć tabie adkazvać tym samym» 29

U mianie jość niekalki siabroŭ-biełarusaŭ, jakija davoli dobra vałodajuć biełaruskaj movaj, ale pa-raniejšamu havorać na rasiejskaj movie. Jany ŭsie vydatna viedajuć, što heta niapravilna, ale ničoha nie robiać. Ja pacikaviłasia, čamu? Byccam by, hałoŭnaja pryčyna ŭ mierkavanaj «adsutnasci biełaruskaha asiarodździa»…

Adnojčy ja zaŭvažyła, jak moj rasiejskamoŭny siabra Valery razmaŭlaje z našym supolnym, biełaruskamoŭnym siabram Antosiem. Jon cudoŭna havaryŭ pa-biełarusku. Ja jaho zapytała:

«Čamu ty z Antosiem razmaŭlaješ pa-biełarusku, a z inšymi pa-rasiejsku?»

Jahony adkaz mianie ździviŭ: «Kali sa mnoj chtości havoryć na biełaruskaj movie, dyk ja jamu adkazvaju taksama pa-biełarusku. A kali na rasiejskaj, ja taksama pa-rasiejsku». Voś, łohika.

Ja zadała siabru padstupnaje pytańnie: «Valery, a

ci ty zadumvaŭsia časam pra toje, što kali TY budzieš razmaŭlać pa-biełarusku, mnohija buduć TABIE adkazvać pa-biełarusku?

" Moj siabra zacich u ździŭleńni. Vidavočna, pra takoje jon nikoli nie padumaŭ.

Darahija biełarusy, adno možna skazać z upeŭnienaściu: biełaruskaje asiarodździe nie budzie stvarać nichto inšy, akramia vas samich!

Kožny z vas moža pačać jaho stvarać kala siabie.

Pačnicie ź siabie, i vy ŭbačycie, što tych, chto prymie hety vyklik, budzie bolš, čym vy mierkavali!

Darečy — Valery siońnia karystajecca biełaruskaj našmat bolš, čym raniej. Taksama, jak i niekalki inšych maich siabroŭ. Jašče niadaŭna ja narakała, što mnie niama z kim praktykavacca ŭ biełaruskaj movie, kali amal usie «maje» biełarusy — rasiejskamoŭnyja.

Ja vyrašyła, što budu ŭ znosinach ź biełarusami karystacca vyklučna biełaruskaj movaj.

Raniej ci paźniej jany pačynajuć mnie adkazvać taksama pa-biełarusku. Takim čynam, vakoł mianie, češki, «biełaruskaje asiarodździe» ŭźnikaje paraŭnalna lohka i chutka.

Dyk voś,

biełarusy, — pakińcie apraŭdańni, što niama asiarodździa i pačnicie jaho aktyŭna stvarać.

Z hustam da taho! (Z achvotaj da dobraj dziejnaści!) Zyču vam pośpiechaŭ.

P. S. 1: Ličycie, što mnie, jak inšaziemcy, u hetym praściej? Tak, z adnaho boku heta praŭda.

Maje siabry adčuvajuć soram, što jany nie karystajucca movaj prodkaŭ, kali navat češka zdoleła jaje vyvučyć.

Ich heta vielmi ŭražaje i zachaplaje. Ź inšaha boku, mnie našmat składaniej. Mnie ž taksama lahčej havaryć na rasiejskaj, jakuju ja adzinaccać hadoŭ vyvučała, pa jakoj u mianie jość mižnarodny dziaržaŭny ekzamien… U biełaruskaj mnie časta nie chapaje słoŭnikavaha zapasu… Majo asiarodździe zusim inšaje, mnie ciažka zrazumieć «duch biełaruskaj movy», nie maju pravilnaha akcentu, časam nie tam staŭlu nacisk… Ale, heta ž mianie nie spynić!

P. S. 2: Ja dobra ŭśviedamlaju, što havoračy pra «biełaruskaje asiarodździe», vy majecie na ŭvazie našmat bolš, čym tolki movu. Ale, jak ekołah pa adukacyi, ja viedaju, što asiarodździe składajecca z mnostva asobnych elemientaŭ. Kožny ź ich maje svajo značeńnie i my nie možam skazać, što nie varta baranić adzin kavałak asiarodździa, kali inšyja rujnujucca. Metaskiravanaja, aktyŭnaja abarona kožnaj častki, navat samaj maleńkaj, vielmi važnaja dla ahulnaha vyniku.

Biełaruskamoŭnaja, adnak «čystaparodnaja» češka,

Śviatłana Vranova

Śviatłana Vranova

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH