«My sočym za tym, što ciapier adbyvajecca ź Biełaruśsiu, ź vialikim rasčaravańniem», — zajaviŭ jeŭrakamisar pa pytańniach pašyreńnia i palityki dobrasusiedstva Štefan Fiule 18 lipienia na sustrečy z hrupaj biełaruskich žurnalistaŭ u Brusieli.
Adkazvajučy na pytańnie, jakoj moža być reakcyja Jeŭrasajuza na zatrymańnie maładziožnych aktyvistaŭ u Biełarusi i pradjaŭleńnie novaha abvinavačańnia lidaru mižnarodnaj arhanizacyi «Małady front» (Čechija) Źmitru Daškieviču, Fiule skazaŭ: «Raniej my vykazvalisia vielmi jasna, na jakich umovach moža źmianicca supracoŭnictva ES i Biełarusi ŭ pazityŭnym kirunku. Heta — vyzvaleńnie palitźniavolenych i ich reabilitacyja, heta značyć adnaŭleńnie ich hramadzianskich i palityčnych pravoŭ.
My taksama jasna skazali, što kali nie budzie nijakich zruchaŭ pa hetym pytańni i budzie praciahvacca nastupleńnie na demakratyju, to ministry zamiežnych spraŭ (ES) hatovy razhledzieć dadatkovyja miery».
Fiule taksama adznačyŭ, što Biełaruś usio ž źjaŭlajecca jeŭrapiejskaj krainaj, «niahledziačy na toje što niekatoryja palityki dziejničajuć tak, jak byccam Biełaruś znachodzicca na inšym kantyniencie ci dzieści dalej na ŭschod ad Rasii».
Jon padkreśliŭ, što ES«I heta samaja hałoŭnaja pryčyna taho, čamu Biełaruś zastajecca ŭ miežach prahramy „Uschodniaje partniorstva“, ale, na žal, u nas ź Biełaruśsiu niama takich adnosin, jak ź inšymi dziaržavami — udzielnicami prahramy, adsutničaje pravavaja baza adnosin», — skazaŭ Fiule.pa-raniejšamu zacikaŭleny ŭ Biełarusi i jaje narodzie.
Jeŭrakamisar nahadaŭ, što ŭ Biełarusi jość abaviazacielstvy pa vykanańni pravoŭ i asnoŭnych svabod hramadzian. «I heta nie tolki z našaha punktu hledžańnia, ale i z punktu hledžańnia bolšaści mižnarodnych arhanizacyj. I Biełaruś — adzinaja kraina ŭ Jeŭropie, dzie svaboda słova i schodaŭ maje zusim inšaje značeńnie, čym u Jeŭropie», — adznačyŭ Fiule. Jon nazvaŭ «strašnym» toj fakt, što dziaržava moža zabaranić hramadzianam vyjazdžać za miežy krainy ci prosta źniać čałavieka ź ciahnika biez pastanovy suda.
Pry hetym Fiule padkreśliŭ, što Jeŭrasajuz ni ŭ jakim razie nie zacikaŭleny ŭ tym, kab adnosiny ź Biełaruśsiu «byli abmiežavany sankcyjami, navat kali my ich nazyvajem intelihientnymi sankcyjami». Pavodle jaho słoŭ, abmiežavalnyja miery — heta adna kałona ŭ adnosinach ź Biełaruśsiu. «Druhaja kałona — heta toje, što nam dazvalaje ŭzmacniać kantakty z hramadzianami Biełarusi, z hramadzianskaj supolnaściu. I pamiž hetymi dźviuma kałonami pavinien być bałans», — pradoŭžyŭ jeŭrakamisar.
Fiule kanstatavaŭ, što ŭ Jeŭrasajuzie niama stomlenaści ad biełaruskaha pytańnia: «My nie pastavili kryž na Biełarusi. Ale jość stomlenaść ad taho, što, niahledziačy na našy namahańni, raźvićcio Biełarusi idzie nie ŭ kirunku vykanańnia demakratyčnych pryncypaŭ».
Kažučy pra inicyjatyvu ES «Dyjałoh ab madernizacyi ź Biełaruśsiu», Fiule padkreśliŭ, što jana vielmi važnaja dla Jeŭrasajuza. «Dyjałoh dazvalaje nam u kantaktach z hramadzianskaj supolnaściu i apazicyjaj ujavić poŭnuju karcinu taho, što moža być častkaj pazityŭnaj jeŭrapiejskaj palityki, kali Biełaruś stanie demakratyčnaj krainaj, dzie pravy čałavieka isnujuć nie tolki na papiery, ale i vykonvajucca ŭ realnaści», — skazaŭ jon.
Adkazvajučy na pytańnie ab tym, nakolki źmianiłasia palityka i stratehija ES u dačynieńni da Biełarusi, Fiule adznačyŭ:
«Niekalki hadoŭ tamu, kali my vieryli, što navat pry Łukašenku možna demakratyzavać Biełaruś, my byli zaŭsiody na krok nazad ad taho, što rabili biełaruskija pradstaŭniki.Heta była palityka, jakaja tolki adkazvała na peŭnyja zachady, u nas nie było stratehičnaha bačańnia. Dumaju, što ciapier heta źmianiłasia», — skazaŭ jeŭrakamisar.
Jon dadaŭ, što napiaredadni prezidenckich vybaraŭ naziralisia pazityŭnyja zruchi ŭ adnosinach pamiž ES i Biełaruśsiu, tady ž byŭ prapanavany sumiesny pramiežkavy płan, jaki ŭtrymlivaŭ peŭnyja zachady Biełarusi ŭ miežach ruchu da demakratyi i vyznačaŭ, jak Jeŭrasajuz budzie supravadžać jaje na hetym šlachu. «Pieršy raz u nas byŭ kankretny stratehičny płan, ale jon byŭ zamarožany paśla 19 śniežnia», — kanstatavaŭ Fiule i padkreśliŭ, što patencyjał i samyja cikavyja prapanovy z hetaha dakumienta vykarystoŭvalisia pry padrychtoŭcy «Dyjałohu ab madernizacyi ź Biełaruśsiu».
Fiule vykazaŭ škadavańnie, što ŭ apošni čas biełaruskija ŭłady ŭsio čaściej zajaŭlajuć pra toje, što nie buduć udzielničać u prajektach ES, u raspracoŭcy jakich nie brali ŭdziełu.
Jon taksama adznačyŭ, što časam hučyć pytańnie ab tym, ci treba Biełarusi rabić vybar pamiž Maskvoj i Brusielem.«Dumaju, što tak pytańnie nie staić. My i sami zacikaŭleny ŭ tym, kab našy partniory mieli dobryja adnosiny z Maskvoj. I hety vybar — heta nie vybar pamiž Brusielem i Maskvoj, a vybar taho, jakoj budzie dziaržava — demakratyčnaj i samastojnaj ci niedemakratyčnaj, dzie ŭsio vyrašaje hrupa ludziej, jakija ni pierad kim nie trymajuć spravazdaču», — skazaŭ Fiule.
Jon padkreśliŭ, što pry nieabchodnaści ES hatovy pajści dalej u pytańni abmiežavalnych mier u dačynieńni da Biełarusi. «Ja nie sumniavajusia, što kali situacyja budzie paharšacca, to
