I, paklikaŭšy dzicia,
Isus pastaviŭ jaho siarod ich
i skazaŭ: praŭdu kažu vam,
kali nie naviernieciesia
i nie budziecie jak dzieci,
nie ŭvojdziecie ŭ Carstva Niabiosnaje.
Maćvieja 18:2-3
Štotydnia ŭ kamiendu prylataje proćma roznakalarovych, u kvietački, listoŭ i paštovak, śpisanych miłymi dziciačymi počyrkami.Čaroŭnyja niabiosnyja, smarahdavyja, rubinavyja, zichotkasoniečnyja matylki cudoŭnym čynam vijucca vakoł ciabie i ŭletku, i ŭ załatoj vosieni, i navat zimoju — i ledź čutna trapiečuć u rukach. Listočki pa-biełarusku, ź vieršami dy malunkami, i zvarotnaha adrasu ŭ ich nikoli niama — tyja, chto piša, padpisvajucca tolki imionami.
Maryja. Chryścina. Kirył. Palina. Alenka. Vika. Vola.
Kožny listočak — tvor.
Voś na stale, zasłanym ručnikom, — maci Božaja Vastrabramskaja, partret Maksima Bahdanoviča i jahonyja knihi, vasilki i zapalenaja śviečka. Fotazdymki prapuskajucca praz kalarovuju drukarku, vyrazajucca i azdablajucca hielevymi asadkami ź blostkami.
Voś «PAHONIA». Voś maleńkija paštovački-składanački ź biblejskimi karcinkami. Kaladnyja foty. Muziej Biełaha ŭ Starych Darohach. Budźmaŭskija pryhažości. Voś cełyja sieryi pa 10—20 samarobnych paštovak. «Na rodnych vulicach». Carkva, kaścioł.
Park… Sumny anioł na mohiłkach… «Sny ab minułym». «Darahija sercu siabry». Kvietki: «Letniaja ruža». «Vałoška». «Irysy», «Zvanočki». «Čabor-2012».
Školnyja zakładki z vyjavami biełaruskich vandrovak.
Malunak na Hrunvald: vieršnik ź miačom i podpis «Pieramoha ad Hospada».
Rastvo. Maleńki Isus u jaślach. Pastuchi, mudracy, Maryja i Iosif.
Vialikdzień — Chrystos uvaskrasaje i vychodzić z mahiły pad biełčyrvonabiełym ściaham…
Miesca, dzie žyvuć maleńkija biełarusy i biełarusački, — vioska ŭ hadzinie darohi ad Kuplina.Pieršy raz, kali tudy zaprasili, padumaŭ: nie moža być. Praz hłuchija lasy, bary i dubrovy mašyna vynyrnuła na niejkaj zhublenaj abžytaj vyśpie. I kali sam ubačyŭ hramadu dzietak z kvietkami, karavajem na admysłovym biełčyrvonabiełym ručniku z vyšytymi sinimi viflejemskimi zorkami (admysłova dla BCHD!) i charavoje vitańnie — «Kaho lubiš?..» — adkaz «Lublu Biełaruś» vydychnułasia jak niešta samo saboj zrazumiełaje.
Kaliści siudy dajšła chvala biełaruskaha Adradžeńnia kanca XX st. Vyras i zaćviŭ biełaruski hurtok, dzietki ŭzialisia čytać Kupału i Karatkieviča… i debiłarusizacyja , što skavała krainu z 1995, napeŭna, prosta zabłukała i zachłynułasia ŭ tutejšych huščarach dy hurtok nie vymaraziła.
Zvyčajnyja školniki 5—10 kłasaŭ, takoha ž vieku, jak ich haradskija adnahodki, što zachoplena raskryvajuć raty na «Šou biełaruščyny» — ale sami viedajuć i razumiejuć nieparaŭnalna bolej za bolšaść darosłych. Trymajucca razam, ładziać čytańni dy viečaryny i na vychodnych jeździać u vandroŭki, jakija lepiej nazvać pałomnictvami. Minsk. Połack. Navahrudak. Mir. Hrodna. Lida. Soły. Viazynka.
I — prymajuć haściej. Alesia Kamockaha z «Psalmami» pad hitaru, Alenu Makoŭskuju z «Budźmaj», Antona Astapoviča z raspoviedami pra stračanuju spadčynu, Franaka Viačorku ź internetprajektami, Paŭła Mažejku, Eduarda Akulina, Viktara Šnipa, Viktara Šałkieviča…
Tut, u łahčynie cichaj račułki, — tapolevaja aleja, pasadžanaja haściami. Tut, na mohiłkach, la pachavańnia słynnaha šlachcica — postać samotnaha anioła, da jakoha dzieci ŭskładajuć śviežyja kvietki. Tut — staražytnaja carkva, u jakoj štoniadzieli maleńkija biełarusy molacca i śpiavajuć.
Vychavała dzietak Nastaŭnica — mocnaja, niehavarkaja, ale vielmi śvietłaja spadarynia Natalla. Letam dzieci razam ź joj źbirajuć jahady, a hrošy pieraličvajuć biełaruskim krajaznaŭčym vydańniam.
Kali b u kožnaj z tysiačaŭ biełaruskich škołaŭ isnavaŭ chacia b adzin taki hurtok — užo ŭ 2010-ch Biełaruś była b biełaruskaj.
Ale… «U našaj miaścinie žyćcio spyniłasia i zamierła, — pišuć dzieci. — Sumna i niepamysna, jak na zakinutych mohiłkach». Va ŭnikalnaj dziciačaj supolnaści ŭražvaje hłybinia adčaju, niejki niedziciačy nadryŭ, jasnaje ŭśviedamleńnie strachu i bieznadziejnaści.
«Jak skrušna žyć u hetym žorstkim śviecie! Čamu dabro byvaje pakaranym? Čamu zazvyčaj kryŭdziać biezabaronnych? Vy kažacie, treba paciarpieć. Ale kali my ŭsie budziem tolki ciarpieć, ci nie pieramoža tym časam zło kančatkova?»
Jak jano, takoje piaščotnaje, čystaje — moža być nastolki biełaruskim, nastolki hłybokim, nastolki pakutlivym?
«Ja paprašu ŭ Ciabie, Vialiki Boža,
Z majoj ziamli sahnać adčaj-smuhu,
Prašu Ciabie — bo chto joj dapamoža?..
Ja tak chaču, ale nie ŭsio mahu», —
piša Vola.
Ščyraja, ranimaja viera i rospačnaja biełaruskaść… Kali i jość štości, zdolnaje pieramahčy siońniašniuju bieznadziejnaść, — dyk heta voś takaja dziciačaja viera.
«U svajoj nianaviści da ŭsiaho rodnaha, u haniebnaj spakusie na sałodki tanny haz i tłustuju naftu biełarusy hublajuć Radzimu. Čaho ž tady ad Hospada prosim? A byvaje, i patrabujem… Nie vykonvajučy Jahonyja zapaviety: «Lubicie adzin adnaho». Nas, biełarusaŭ, niašmat užo na Biełarusi. My pavinny adšukać adno adnaho i złučycca ŭ adzin nierazryŭny łancuh. Tolki tak pieramožam. I Božaja padtrymka — budzie!» — piša Palina.
Mnohija z nas mocna ździviacca ŭ Vaładarstvie Niabiosnym, kažuć śviatary. Bo tam vakoł buduć dzieci. Takija dzieci. Napeŭna, tam ich uvohule bolšaść.
«Ale Isus skazaŭ: puścicie dziaciej i nie zavažajcie im prychodzić da Mianie, bo takim naležyć Carstva Niabiosnaje» (Maćvieja 19:13).
Tolki tady my zhadajem maleńkaha Isusa, Jakoha malavali na našych abrazach padobnym da biełaruskich dzietak, — i ŭviedajem, što kaliści mienavita Takim, miłym, piaščotnym i biezabaronnym, ź vialikimi niabiosnymi vačyma pryjšoŭ siudy, kab adkryć u našych sercach dalokuju radzimu, Boh.
