Pytańnie budaŭnictva ŭ Biełarusi atamnaj elektrastancyi vyrašanaje i revizii nie padlahaje. Heta nieadnarazova padkreślivaŭ i Alaksandr Łukašenka, i kiraŭnik Nacyjanalnaj Akademii navuk Michaił Miaśnikovič, jakomu daručana mabilizavać na realizacyju hlabalnaha prajektu akademičnyja struktury. Pra surjoznaść namieraŭ śviedčać i terminy, ciaham jakich «mirny atam» pavinien pačać siłkavać biełarusaŭ: ad pačatku budaŭnictva ŭ 2008 hodzie da ŭvodu pieršaha enerhabloku projdzie 3‑4 hady. Ci hatovaje biełaruskaje hramadztva da susiedztva z AES?
Planavy košt budaŭnictva atamnaj elektrastancyi — 2,5‑3 miljardy dalaraŭ u raźliku na dva enerhabloki pa tysiačy mehavat. Da 2025 hodu kolkaść takich enerhablokaŭ pavialičycca da čatyroch. U jakaści budaŭničych placovak razhladajucca varyjanty ŭ Čavuskim i Škłoŭskim rajonach Mahiloŭščyny.
Čavuski varyjant słužbam hiealahičnaj vyviedki padajecca bolš pryvabnym. Adnak, jak kaža načalnik adździełu arhanizacyi kadravaj pracy Čavuskaha rajvykankamu Ŭładzimier Zielankoŭ, peŭnaści ŭsio ž niama:
«Na siońniašni dzień sytuacyja niapeŭnaja. Toje, što stancyju źbirajucca budavać, dyk heta fakt. Adna ź placovak, i moža navat u bolšaj stupieni jana vierahodnaja, budzie ŭ nas. Pakul my ŭsie słuchajem zajavy, što budaŭnictva pačniecca ŭ nastupnym hodzie. Peŭna, pry kancy hodu budzie bolšaja jasnaść. Da taho ž, na siońnia niama navat peŭnych finansaŭ — jakim koštam stancyju budavać, pakolki abjekt nia tanny. A telefanavańni jduć z usioj krainy. Zapytvajuć: kali pačnuć budavać, kali pryjaždžać na pracu? Ludzi vielmi zacikaŭlenyja, telefanujuć ź Bieraściejščyny, z uschodnich rajonaŭ: kali ŭ Čavusach pačnuć budavać stancyju, chočam pryjechać na pracu... Tak što, plus dla rehijonu z hledzišča sacyjalna‑ekanamičnaha, naturalna, budzie».
Hałoŭnaj metaj biełaruskaj AES — aŭtanomija ad impartnych enerharesursaŭ, pieradusim, z Rasiei. Padličana: uviadzieńnie dvuch enerhablokaŭ dazvolić źnizić spažyvańnie pryrodnaha hazu da 5 miljardaŭ kubametraŭ štohod. Adnak, pa ironii losu, u jakaści hałoŭnaha realizatara prajektu ŭsio bolš vyrazna vystupaje taja ž Rasieja. Jašče niekatory čas tamu staršynia prezydyjumu NAN Michaił Miaśnikovič bolš schilna staviŭsia da francuskich raspracovak. Biełaruskija eksperty jeździli na pieramovy z kiraŭnictvam kampanii AREVA, ale vynikam vizytu stała narakańnie: francuski bok pa niezrazumiełych pryčynach «aściarožničaje».
Paśla hetaha na adnoj z pres‑kanferencyj ambasadar Rasiei ŭ Biełarusi Alaksandr Surykaŭ daŭ zrazumieć: uzajemaadnosiny dźviuch krain u niemałoj stupieni buduć zaležać ad taho, kaho Biełaruś abiare ŭ jakaści hieneralnaha partnera na ŭźviadzieńnie AES. I voś užo Miaśnikovič kaža: samyja nadziejnyja AES — rasiejskija. Moj čavuski surazmoŭca Ŭładzimier Zielankoŭ sam pavodle adukacyi fizyk, zakančvaŭ fizfak BDU pa specyjalizacyi «jadziernaja fizyka». I kaža, što technalahična francuskija i rasiejskija prajekty padobnyja. Prynamsi, kali paraŭnoŭvać, to ŭ lubym vypadku heta bolš biaśpiečna, čym Čarnobyl:
«Nakolki ja čuŭ, planujucca voda‑vadzianyja reaktary. I francuskija, i rasiejskija raspracoŭki zbolšaha padobnyja. Takija voda‑vadzianyja reaktary dosyć biaśpiečnyja. Heta nie Čarnobyl, dzie vielmi tanna i vielmi siardzita atrymałasia. Z ulikam ciapierašniaj sytuacyi i z ulikam taho, što pryrodnyja resursy źnikajuć, my nikudy ad hetaha nie padzieniemsia. I nafta skončycca, i haz skončycca. A čymści treba ž budzie sahravacca ŭ našym klimacie».
Vola biełaruskaha kiraŭnictva da budaŭnictva ŭłasnaj AES niepachisnaja. Dniami abvieščana, što ŭ 2007 hodzie Biełaruś zavieršyć tearetyčnyja vyprabavańni, abiare stratehičnaha partnera dla realizacyi prajekta, paśla čaho nieadkładna pačnucca pieramovy z pastaŭščykami technalohij i abstalavańnia.
