25 studzienia spoŭniłasia 60 hadoŭ z dnia naradžeńnia rasiejskaha śpievaka i aktora Ŭładzimiera Vysockaha.
Da charaktarystyki hetaha tvorcy zaŭsiody ŭžyvalisia samyja mocnyja słovy. Słova «vialiki» było zanadta zvyčajnym i vysockaznaŭcy spaborničali ŭ pieraskokvańni hetaje płanki. Nienarmatyŭny tvorca pravakavaŭ na nienarmatyŭnyja acenki. Najbolš śmiełyja krytyki advažvalisia na jakoje-niebudź «abałdzienny» i vylatali z kantekstu litaratury, choć biezumoŭna nabližalisia da sutnaści źjavy. U miežach ža narmatyvaŭ pra Vysockaha kažuć pad samuju zaviazku. U Biełarusi tak zvyčajna pišuć chiba što pra narodnych pieśniaroŭ. U vyniku stvarajecca nastolki nieprabojny stereatyp, a tvorca pakryvajecca takim słojem bronzy, što pačuć za hetaj korkaju žyvoje sercabićcio ŭžo niemahčyma.
Kali ŭsio ž vyzvalicca ad zvyšnarmatyŭnych acenak, biełaruskich faktaŭ bijahrafii i mahijaŭ, jakija spadarožać vobrazu Vysockaha, my adčujem, što badaj tak ničoha i nie zrazumieli ŭ sutnaści hetaje źjavy. «Błazan»? Hetki Daryjo Fo, letašni nobeleŭski laŭreat? Čaplin? Vakoł Vysockaha mnie ŭjaŭlajecca atmasfera «Kabare» Boba Fosa, tolki pierakładzienaja na savieckuju realnaść, što, zrešty, nia ciažka sabie ŭjavić. Talenavityja artysty-błazny, jakija ŭvieś čas balansujuć na kanacie pamiž žyćciom i śmierciu, dakładniej, pamiž žartam i zabojstvam, pamiž chochmaj i biesčałaviečnaściu. Ich atačaje žorstki i niespraviadlivy śviet. I jany, dzieci hetaha śvietu, taksama žorstkija i niespraviadlivyja. Hety typaž nahadvaje mnie z ułasnaha dziacinstva dvaravoha padletka-błazna, jaki žorstka raspraŭlaŭsia sa słabiejšymi raŭnaletkami. Zvyčajna takija praciahvali svaju bijahrafiju ŭ kryminalnym asiarodku, ź jakim, darečy časta źviazvali i imia Vysockaha. Apošnim časam, kali schłynuŭ brutalizm minułaha času, to i takich dvaravych błaznaŭ-pachanoŭ pamienieła. Para-trojka sacrealistyčnych typažoŭ rassypałasia na tysiačy niepaŭtornaściaŭ, kožnaja ź jakich zajaŭlaje pra svaju specyfičnuju vartaść.
Mnie zdajecca, Vysocki ŭžo nikoli nia stanie kultavaj fihuraj i kulturnym hierojem nastupnych pakaleńniaŭ. Mahčyma, jon zastaniecca jak paet, aŭtar tekstaŭ ułasnych piesień. Ale vaładaryć nad dušami miljonaŭ Vysocki moh tolki tam, u tatalitarnym savieckim kabare, na kanacie pamiž žartam i zabojstvam, za krok ad cyvilizavanaha hramadztva.
S.P.
