Sumny BeNeFis
"Ech, pasłaŭ ža Boh susieda, — narakaŭ siabra, dzielačysia sa mnoju patajemnym. — Dy kali b nia taja Rasieja, heta ž jakaja tut kraina mahła b być. Eŭrapiejskaja, adnym słovam". Ja nie pahadziŭsia. Kali b z Uschodu Biełaruś miežavała nie z Rasiejaj, a, naprykład, ź jakoj Limonijaj, dyk biełarusy zaraz achvotna razmaŭlali b pa-limonsku. Tamu što za honar azvacca biełarusam zaŭždy treba płacić. I nie zaŭsiody nieparazumieńniem u čarzie pa kavu. Zrešty, nia my pieršyja pra heta dumajem...
Razmova adbyvałasia na turbazie pad Miłavidami, miescam samaj dramatyčnaj bitvy paŭstańnia 1863-ha hodu. Nacyjanalisty pieršaha pryzyvu — kolišnija majstroŭcy, tałakoŭcy dy tutejšaŭcy — prybyli na dziesiacihadovy jubilej Kanfederacyi Biełaruskich Supołak. Sabrałasia bolš za sotniu čałaviek, što pryjechali z roznych kutkoŭ krainy chto na čym paśpieŭ. Chto na aŭtobusie, chto na dabitym opeli, chto na limuzynie. Cyrymonnyja abdymki, pryŭkrasny sum u vačach, abaviazkovyja ŭ takich vypadkach "a pamiataješ?" — usio adpaviadała schodcy vieteranaŭ. Tolki, što nie hienerałaŭ, i nie pieramožcaŭ.
... Mianie ŭ tyja dalokija časiny tut nie było. Tym cikaviej razhladać fotazdymki dziesiacihadovaj daŭniny. Kolki aptymizmu i ŭpeŭnienaści ŭ tych vačach. Z takimi tvarami možna iści na lubuju vajnu. Pieramoha nikudy nie padzieniecca. Zrešty, ludzi na zdymkach nie sumniavalisia ŭ joj. Chtości bačyŭ siabie va ŭładnych habinetach, chtości — varaciłam nacyjanalnaha šoŭ-biznesu, kahości vabiła dola taleravaha miljanera. Ale nichto ź ich nia moh tady pryhnazavać dzień siońniašni. U jakim hałoŭnyja roli dastalisia inšym aktoram. I možna narakać choć na biazdarnaha režysera, choć na niaŭdziačnuju, pasyŭnuju publiku, što nie prasiaknułasia hłybinioju prapanavanaj dramy, choć na ŭvišnych hastraloraŭ z susiedniaha bałahanu. Cikaviejšym benefis užo nia budzie.
Zamiest nastalhičnych uspaminaŭ pad harełku, prysutnyja, jak u časy pałkaha junactva, pamaliŭšysia pa hreka-katalicku, zavaryli dyskusiju nakont dalejšaj baraćby. Dy śmiełyja pramovy nia zdoleli schavać panujučaj razhublenaści pierad padstupnym časam. Niechta nieviasioła pažartavaŭ: "Łukašenka, peŭna, u piatlu palez, pračuŭšy, što my znoŭ razam".
Ja zrabiŭ namahańnie ŭjavić nastupnyja dziesiać hadoŭ pa samym nieviasiołym scenary. Dziaviaty hod novaha tysiačahodździa. Łukašenku piaćdziasiat piać. Jon pa raniejšamu pry ŭładzie j kožnaju viasnoj tradycyjna lotaje ŭ Maskvu pa intehracyju, a apazycyja pryznačaje j pravodzić čarhovyja vybary. Rejtynh PPRB upaŭ ažno da 36 pracentaŭ. Što ŭžo mała cikava navat tym, chto źjechaŭ.
Ekanomika, jak zaŭždy, na miažy kałapsu. Minimalny zarobak, uličvajučy siońniašnija tempy inflacyi, raŭniajecca adnamu miljardu zajcoŭ. Ale žyć možna...
Chacieŭ zasmucić siabie sumnaj budučyniaj, ale nie atrymałasia. Navat toj fakt, što mnie praź dziesiać hadoŭ budzie ažno sorak, nia vyklikaŭ kanvulsijaŭ. Leta ž pačałosia! Samaje sapraŭdnaje, ź niebam, soncam i travoju. Karcieła boŭtnucca ŭ vadu j abapicca lidzkim pivam. Što j było zroblena. Zahadvać na temu budučyni zusim raschaciełasia. Tym bolš, adno ŭ joj zastaniecca peŭnym — piva budzie pa kišeni ŭsim, biełaruskija kabiety pa raniejšamu buduć samymi pryhožymi ŭ śviecie i ništo, jak i siońnia, nia zmoža zaminać samavyjaŭlacca ŭ słovie. Akramia, viadoma, śmierci. Moža, sapraŭdy, słova — adzinaje, dziela čaho tut varta žyć? A za što ž jašče išoŭ niaroŭny boj pad vioskaj Miłavidy 136 hadoŭ tamu?
Źmicier Bartosik
