Pałymianaja kropka
25 sakavika adbyłosia Vialikaje raźmiežavańnie na Dzimitrava,3
Mastacka-litaraturnaja akcyja «Advarotnaja symetryja», prymierkavanaja da Dnia Voli, prajšła ŭ mastackich majsterniach na Dzimitrava, 3, što ŭ Rakaŭskim pradmieści. Pačatak jaje daviałosia pieranieści — adzin z udzielnikaŭ prajektu, skulptar Alaksandar Šaternik, byŭ zatrymany j žorstka źbity amonaŭcami. Ź jahonaha emacyjnaha raspoviedu j pačałasia dzieja.
Na schodach hości j ŭdzielniki akcyi zazirali ŭ zakratavanyja «Vokny druku», instalacyju Taciany Markaviec. Hledačoŭ sustreli spuściełyja majsterni, ścieny jakich byli raskviečanyja žyvapisnymi pałotnami i instalacyjami, kanceptualnymi kramzolami j hrafici, stvoranymi supolna mastakom Viktaram Markaŭcom i paetam Alesiem Razanavym. Pierad niebyćciom majsterni napoŭnilisia adbitkami-cieniami padziejaŭ. Aluzijaj na cieni hukaŭ byŭ vializarny staraśviecki rajal, raskryty j vietlivy. Na ŭsiu biełuju stol zichcieŭ čyrvony vodblisk. Bieł-čyrvona-biełyja ściahi pramianieli daŭhimi cieniami ŭ pakojach.
«Kvadrat» Maleviča byŭ ciažarny. Jon naradziŭ jajkakvadraty — symbali pačatku... Ad čyrvonaha na biełym da čornaha ŭ čyrvonym... Ad pačatku paŭstała hlabalnaje supraćstajańnie... Vialikaje raźmiežavańnie... Jano dasiahnuła apahieju i pamiž śvietami šuhaje połymia...
Vohniennymi pendźlami pa pałatnie Markaŭca ščyravaŭ Razanaŭ. Vohnienyja pisiahi skončylisia pałymianaj kropkaju pry kancy vystupu paeta.
Zatym pačalisia čytańni-ekspromty, udzieł u jakich brali Ŭładzimier Arłoŭ, Lavon Barščeŭski, Jaŭhien Hučok, Jury Humianiuk, mastak Aleś Puškin. Stary rajal, uvieś u mudrahielistych sylvetkach, cicha adzyvaŭsia elefantovymi klavišami, tužliva ŭzdychajučy. Vialikaje raźmiežavańnie adbyłosia. Samotny rajal acich u sutońni.
U majsterniach za dzień da akcyi adrezali elektryčnaść. Spuskajučysia ciomnymi schodami, hości dy ŭdzielniki «Advarotnaje symetryi» stali śviedkami apošniaha akordu teatru cieniaŭ byłoha. Na pieršym paviersie, u chałodnaj i ciomnaj majsterni, zastašsia skulptar Siarhiej Adaškievič. Siarod svaich Skarynaŭ, Bahuševičaŭ, Kupałaŭ... Hetamu skulptaru naležyć plastyčnaje ŭbrańnie Pryvakzalnaje płoščy, Mastackaha muzeju, Pałacu prafsajuzaŭ, jakija vyjaŭlenyja na ciapierašnich biełaruskich hrošach. Stary ž skulptar hrošaj zusim nia maje. Niama jamu jak i vybracca z hetaj majsterni, dzie jon adpracavaŭ 40 hadoŭ. Niama kudy dzieć i jahonych kałosaŭ biełaruščyny, jakija dasiońnia stajać tut... Tvorca zastaŭsia z tvorami.
Uviečary 25 sakavika Viktar Markaviec i Aleś Razanaŭ atrymali aficyjnaje zaprašeńnie ź Ministerstva kultury Polščy pravieści «Advarotnuju symetryju» ŭ Varšavie. Nichto z udzielnikaŭ akcyi nia byŭ aryštavany.
Siarhiej Chareŭski
