Biełarusist pracu znojdzie zaŭsiody
Katedra biełarusistyki Vilenskaha Pedahahičnaha Ŭniversytetu naleta adznačyć 10-ju hadavinu svajho isnavańnia
Sioleta katedra nabrała čarhovy kurs. Ctudenty — roznyja ludzi, roznymi šlachami jany daznajucca pra mahčymaść navučańnia ŭ Vilni. Pa-roznamu jany bačać i svaju budučyniu z dyplomam biełarusaznaŭcaŭ. Ale fakt — kolkaść studentaŭ ź Biełarusi ŭ Vilni z hodu ŭ hod nie źmianšajecca. Mianie zaŭsiody dziviła, adnak, čaho šukajuć u biełaruščynie tyja studenty, što žyvuć u Litvie i čaściakom navat nia majuć nijakich biełaruskich karanioŭ. Navošta im taja biełaruščyna? Vykładčyca katedry Nina Piatkievič sama nia viedaje pryčynaŭ. “Adkazu treba šukać adno ŭ vilenskim pavietry” – kaža jana.
Siarod studentaŭ — vypuskniki vilenskaj biełaruskaj škoły i polskich, rasiejskich škołaŭ Litvy. U cełym biełarusaŭ siarod studentaŭ i pałovy nia budzie. Dyk čaho jany tady šukajuć u biełaruščynie? Što atrymajuć studenty ŭ Vilni ad taho, što buduć viedać movu j kulturu Biełarusi? Zahadčyca katedry, spn.Lileja Płyhaŭka, kaža:
— Kajf! Jość, viadoma, šmat pryčynaŭ: žadańnie atrymać dyplom pra vyšejšuju adukacyju, žadańnie viedać jašče adnu movu, jašče adnu kulturu, uvohule, spaznać jašče adnu krainu. U ich perspektyva — dalej vučycca na mahistratury ŭ Miensku. Pa specyjalnaści perspektyvy pracy ŭ Litvie minimalnyja. Biełaruskich prafesijnych asiarodkaŭ tut niašmat. Jany mohuć pracavać na radyjo, u hazetach, niadzielnych škołach... A što da zavočnikaŭ, dyk u Biełarusi, u jakim by stanie tam ni była biełaruskaja mova, biełarusist zaŭsiody znachodziŭ sabie pracu i znojdzie! Tamu ŭ ich jość harantyi pracaŭładkavańnia. U nas jość studenty z Ašmiany, Voranava, Astraŭca, Lidy, Baranavičaŭ, Pružanaŭ, Miensku. Ale zbolšaha z pamiežža. Im zručniej vučycca ŭ Vilni, bližej. Amal uva ŭsich ich jość tut svajaki. Niama prablemy z žytłom. Dla ašmianskich — jaki tut santyment?.. Jany ŭsprymajuć Vilniu jak svoj horad. Jany tut dobra adaptavanyja i vydatna siabie adčuvajuć. I, što dziŭna, jany tut čaściej razmaŭlajuć pa-biełarusku ŭ horadzie. I na ich nichto nie źviartaje ŭvahi i nia dzivicca...
Nakolki vialikaja cikavaść ź Biełarusi da vilenskaj adukacyi była sioleta?
— Cikavaść vielizarnaja! — kaža Lileja Płyhaŭka. — Zvankoŭ vielmi šmat! My tolki pieršy hod adbirali pa konkursie. I heta była našaja pamyłka. A sioleta my dali ŭsio ž mahčymaść vučycca ŭsim, chto choča. I panazirać naturalny «adsieŭ». Sioleta my planavali nabrać 15 čałaviek, ale kolki budzie achvočych, stolki j prymiem!
Nieŭzabavie Katedra biełaruskaj movy, litaratury i etnakultury ŭ Vilni adznačyć svajo dziesiacihodździe. Vilenskija biełarusy za apošnija dziesiać hadoŭ čaho tolki nie pabačyli... Dziesiać hadoŭ tamu tut była amal pustka, kali havaryć ab prafesijnych asiarodkach. A siońnia tutaka biełarusy majuć svaje škołu, televiziju, radyjo, hazety i kaścioł. Kaliści tutejšaja biełaruščyna zaznała j burnuju ŭvahu da siabie z boku Miensku. Na ŭsie aficyjnyja i nieaficyjnyja sustrečy i bankiety biełaruskaha pasolskaha čynavienstva abaviazkova zaprašalisia tutejšyja biełarusy, jakich adorvali ščodrymi abiacankami... Ale ciapier časy pajšli nie takoŭskija.
Ale ŭsio ž vyrastaje sama saboju biełaruščyna ŭ Vilni, biarecca patreba ŭ joj u tych studentaŭ, jakija voś užo 10 hadoŭ zapar zapaŭniajuć biełaruskija aŭdytoryi tutejšaha peduniversytetu. Horad praciahvaje vykonvać svaju rolu biełaruskaha asiarodku. Niahledziačy na nieprazrystuju miažu. Jak trava, nia viedajučy zakonaŭ fizyki, prabivajecca skroź asfalt, tak i žyvaja biełaruščyna ŭ Vilni kirujecca zakonami ŭłasnaje pryrody i viečnaści.
Siarhiej Chareŭski
