Ahlad siarednieeŭrapiejskich padziejaŭ
Siońnia Litva adznačaje Dzień viartańnia druku, movy j knihi. 7 traŭnia 1904 h. była skasavanaja zabarona ŭžyvać litoŭskuju łacinku, jakaja dziejała ciaham čatyroch dziesiacihodździaŭ u Rasiejskaj Imperyi. Hetyja 40 hadoŭ knižki ŭ Letuvie lha było drukavać tolki kirylicaj, a nadrukavanaja litoŭskaju abecedaju litaratura raspaŭsiudžvałasia nielehalna knihanošami, što kantrabandaju nasili ich z Małoj Litvy, z Prusii.
Śviatkavańnie hetym razam adbyvajecca na tle dyskusii ŭ parlamencie Litvy. Sojm hałasami sacyjał-demakrataŭ i sacyjał-liberałaŭ abvieściŭ 1 traŭnia vychodnym dniom. Premjer Rałandas Paksas i jahonyja liberały ŭvažajuć, što 1 traŭnia moža być “dniom pamiaci”, ale nie vychodnym. Ich padtrymlivaje i prezydent Adamkus, što paabiacaŭ nakłaści na zakon veta.
Spryt ukraincaŭ vyklikaje ździŭleńnie. FBR praviało aperacyju pa vykryćci złačynnaj hrupoŭki, što zajmałasia nielehalnym pieramiaščeńniem ludziej. Siarod aryštavanych było 11 ukraincaŭ. Pradstaŭnik FBR abvieściŭ, što ich abvinavačvajuć u niezakonnym uvozie ŭ Štaty praz Meksyku niekalki sotniaŭ hramadzian Ukrainy. Jany brali ź ich płatu 7 tys. dalaraŭ z dušy. Pakolki ŭ balšyni hetkich hrošaj nie było, dyk adrablać ich jany musili paśla, zajmajučysia prastytucyjaj. Praŭda, ukrainskaje MZS abvierhnuła infarmacyju, što zatrymanyja — “hramadzianie Ŭkrainy”. Akazałasia, heta “kolišnija hramadzianie Ŭkrainy, jakija ciapier žyvuć u inšych krajoch”.
Trapilisia ŭkraincy i ŭ Baŭharyi. Na lotniščy Burhasu zatrymali ŭkrainski latak, zapadozryŭšy, što jon viazie partyju zbroi ŭ Etyjopiju ci Erytreju (pastaŭki zbroi tudy zabaronienyja Radaj Biaśpieki AAN). Latak i ekipaž nasamreč akazalisia ŭkrainskimi, ale zbroja, pavodle dakumentaŭ, nie ŭkrainskaja i nie dla Afryki, a byccam by českaja. Čechija nibyta i adpraviła samalot z 30 tonami zbroi (aŭtamaty Kałašnikava i bojeprypasy) dla Hruzii. Praŭda, samalot lacieŭ dziŭnym maršrutam: vylecieŭšy z českaj Astravy, jon mieŭ pabyvać u erytrejskaj Asmery i tolki paśla — u Hruzii. Voś i zalacieŭ.
Ab vybačeńni hrachoŭ “synoŭ i dačok Katalickaje carkvy” pierad “pravasłaŭnymi bratami i siostrami” prasiŭ časam svajho vizytu ŭ Hrecyju Jan Pavał II. U hetyja hrachi jon ułučyŭ i źniščeńnie kryžakami Kanstantynopalu ŭ 1204 h., i hvałt pry ažyćciaŭleńni unii. Hrecki archijepiskap Chrystodułas abvieściŭ hetyja rany “adkrytymi” dy nie praminuŭ nahadać Papu, što toj ni razu nia vystupiŭ u abaronu hrekaŭ na akupavanaj turkami častcy Kipru.
Da hetaha apošni rymski Papa, što byŭ u Hrecyi — Kanstancin, jaki naviedaŭ krainu ŭ 710 h. I tady jaho sustrakali bizantyjski imperatar Justynijan II i kanstantynopalski patryjarch. Ačolniki abiedźviuch halinaŭ tady jašče adzinaj chryścijanskaj carkvy razam adsłužyli ŭ Śviatoj Safii liturhiju. Hetym razam Papa pryjaždžaŭ na zaprašeńnie prezydenta Hrecyi.
94% hrekaŭ — pravasłaŭnyja. Pryjezdu Papy ŭ Ateny papiaredničali manifestacyi pratestu pravasłaŭnych fundamentalistaŭ. Zavadataram vystupiła radykalnaje kryło Hreckaje Pravasłaŭnaje Carkvy, u tym liku h.zv. “starakalandarniki”, što tak i nia vyznali pierachodu na hryharjanski kalandar. Fundamentalisty ličać papu hieretykom.
Atency ŭ balšyni svajoj mahli ŭbačyć Papu tolki pa televizary. Zvyčajna Papa jeździć na svaim “papamabili”, u jakim jaho dobra vidać, ale ŭ Atenach jon pasłuhoŭvaŭsia čornym “Mersedesam” ź ciomnymi šybami — takoje było patrabavańnie haspadaroŭ. Sprečki išli navat nakont muzyki dla ŭračystaściaŭ u Areapahu. Hrecki bok nie pahadziŭsia na “Aleluju” Hiendela, uvažajučy jaje “zanadta katalickaj”. Ihrali “Eine kleine Nachtmusik” Mocarta.
U piatnicu ŭviečary na atenskim Areapahu Papa i atenski archijapiskap abvieścili supolnuju deklaracyju, dzie vykazali niepakoj z pryčyny adychodu Eŭropy ad chryścijanskich vartaściaŭ. Miesca nie vypadkovaje: amal 2000 hadoŭ tamu stul ža da pahancaŭ-atencaŭ źviartaŭsia śv.Pavał. Adtul pačynałasia chryścijanskaja Eŭropa. U deklaracyi Jan Pavał II i Chrystodułas zaklikali da miru dyj, miž inšaha, vitajučy pašyreńnie EZ, zaścierahli ad ihnaravańnia nacyjanalnaj samaśviadomaści, tradycyjaŭ i tojesnaści.
Nastupnaja čaścina padarožža hałavy katalikoŭ — Syryja. Musulmanie sustrakali jaho pryjaźniej, čym pravasłaŭnyja. Papa prapaviedavaŭ ekumenizm dy adsłužyŭ imšu na nieakupavanaj Izrailem častcy Hałanskich vyšyniaŭ. Upieršyniu ŭ historyi Papa Rymski naviedaŭ miačet — u Damasku. Uletku Papa maje pryjechać uva Ŭkrainu.
Nadzieja Šakun
