Viačasłaŭ Dubinka
Flamandzki pan
Flamandziec Mišel z belhijskaha horadu Bruhie katory hod ščyruje na pradprymalnickaj dzialancy ŭ Biełarusi — zajmajecca drevaapracoŭkaj. Jon ažaniŭsia ź biełaruskaj dziaŭčynaj, haduje dačku. Baćka Mišela — hałoŭny veterynarny lekar Belhii. Pasada adkaznaja, hrašovaja, ale da mazolnaje pracy svaich synoŭ jon pryvučaŭ z malenstva, a ich u bahataha baćki dziesiać.
Stanok
“Kruhom śmiećcie, śmiećcie. Plujuć pad nohi. U vas niama paradku ŭ dvarach, na palach, harodach. Ziamla ŭ vas lepšaja, čym u Niamieččynie, a vy pabirajeciesia. Bulba ŭ vas što haroch. Karovy brudnyja, jak śvińni. Jany taksama vadu lubiać, čamu karoŭ nia myjecie? I pracavać nia ŭmiejecie, techniku nie bieražecie. Ja z Halandyi darahi stanok pryvioz, vialikich hrošaj kaštuje, jaho bolš za panienku lubić treba...” Mišel sa skruchaj apaviadaje, jak darahi drevaapracoŭčy stanok za dziasiatki tysiačaŭ dalaraŭ sapsavaŭ boŭdziła ź Jampalu. Zaliŭšy vočy, upior u stanok z prahramnym kiravańniem bierviano ź ćvikami. Mišel hetaha rabotnika za karšeń dy za varoty fabryki: “Tabie Łukašenka tryccać płocić, a ja ŭ piać razoŭ bolej. Idzi da Łukašenki”.
Uvohule, vypivochi dla Mišela — prablema. Nie paličyć, kolki takich “rabotnikaŭ” vyvieŭ jon za varoty svajoj fabryki.
I zarobak Mišel płocić tolki ŭ piatnicu, kali praca skončanaja: “Pi ŭ piatnicu ŭviečary, u subotu pachmialajsia, a pa vychodnych žonku lubi...”.
Mikraaŭtobus
Pryhnaŭ Mišel novy mikraaŭtobus ź Niamieččyny, kab vazić rabotny lud sa stalicy na svaju fabryku. Nie aŭto, a cacka. I pryhožy, i viesieła biažyć, jak dahledžany konik. A nazaŭtra kiroŭca — da Mišela i žalicca:
— Duša płača, nie mahu supakoicca. Zaplavali sałon, abšyŭku novuju parezali, nahniusili niedapałkaŭ...
— Ja ŭsio zrazumieŭ, — kaža Mišel. — Uviečary ja zrablu im dobry nahaniaj.
Skončyłasia praca, čas i dachaty. Pasieli rabotniki ŭ viasiołaje aŭto, adjechali pa šašy paru kilametraŭ. Mišel spyniaje mašynu i zahadvaje vychodzić:
— Idzicie svaimi nožkami, a ja sam pajedu. I kali jašče ŭ salonie naśviniačycie, kožny dzień hetak chadzić budziecie.
Bolš nia śmiecili, nie plavali, nie taptali nahami niedapałkaŭ.
Kuchar
Naniaŭ Mišel maładuju kabietu hatavać rabočym abied. Prydzirliva sačyŭ, jak taja abirała bulbu, myła posud, kieškałasia na kuchni. Narešcie, nie ściarpieŭ:
— Bulby nia ŭmieješ abirać! I varyć nia ŭmieješ. Hladzi, jak heta robicca ŭ nas, u Belhii.
I pakazaŭ. Rabiŭ usio nadziva chutka i pryhoža. Achajna rasstaviŭ posud, nie zabyŭsia pra survetki kala kožnaha pryboru. Nakarmiŭ usich rabotnikaŭ, nie abminuŭ i novaj kucharki-niaŭmieki, spytaŭšy paśla abiedu:
— Smačna?
— Aha! — ščyra pryznałasia niaŭdalica.
— Ciapier idzi, niachaj ciabie Łukašenka vučyć i pracu daje!
Šyldački
Na kožnych dźviarach Mišelevaj fabryki — šyldačka-nastaŭleńnie: “Siudy chodzić tolki bryhadzir”, “Z cyharetami, siemkami nie ŭvachodzić”, “Čaraviki pamyj u prybiralni”. Na dyrektarskaj čytaju: “Pastukaj try razy, a kali atrymaješ dazvoł — zachodź”. Na terytoryi fabryki takich šyldačak — čortaŭ tuzin. I prybiralščycam strełački-paznaki, i hruzčykam, i žaŭnieram, jakich prysyłaje na padkormku da Mišela načalstva.
Žaŭniery
Prysłali zamoranych žaŭnieraŭ na subotnik da Mišela. Kamandziry skiemili: karmić niama čym, na machorku i tuju niama, niachaj kapitalist patrasie kišeni. I Mišel nie padkačaŭ. Za pracu — a žaŭniery ciahali miachi piłavińnia — navaryŭ vajaram viadro bulby, a da bulby poŭnuju misu mojvački. A na pierakur bajcam — “Malbara”. Adna cyhareta na dvuch.
Pravierki
Panadzilisia da Mišela praviaralščyki — ratunku niama: to pažarniki, to sanstancyja, to padatkovaja. I kožnamu niaprošanamu hościu daj niešta ŭ tečačku, padniasi čarku sa skvarkaj.
Mišel znajšoŭ aryhinalnaje vyjście. Pryvioz z Belhii paru skryniaŭ z šampanskim. Upakoŭka — šyk, vočy ślepić, a ŭ plaškach — sałodkaja vadzica, tańniejšaja za šypučy cidre. Na tabie, słužyvy čałaviek, prahani smahu! Biaruć prezent i radyja, asabliva mytniki na bieraściejskaj miažy.
Chabar
Za miesiac Mišel adpraŭlaje ŭ Belhiju, Francyju i Halandyju 25—30 hruzavych furaŭ ź piłamateryjałami. Za lesam jedzie ŭ Archanhielskuju, Vałahodzkuju, Murmanskuju vobłaści. I ŭsiudy na jahonym šlachu čynoŭnik-pavučok. I kožnamu treba dać “na łapu”.
Mišel — majstar davać chabar. U jaho i sotnia tečak specyjalnych majecca. Čyrvonaha koleru — bujnomu čynoŭniku, błakitnaja — drobnieńkamu. I dalaraŭ namianiaŭ usio bolš pa adnym, pa piać, pa čyrvoncy... A kab kožnuju mašynu adpravić, treba dziasiatak dźviarej adčynić i kožnamu pavučku pakłanicca, papierčynu padpisać. Tolki papki chabarnyja i ratujuć...
Hitler i Hiobels
Haściujučy ŭ znajomca ŭ Malinaŭcy, Mišel zaŭvažyŭ na knižnaj palicy knihi z fotkami Hitlera j Hiobelsa na vokładkach. Hadoŭ kolki tamu mienski palihrafkambinat naklapaŭ ich šmattysiačnym nakładam. Mišel nat nie dakranuŭsia da hetych knižak, adno zaŭvažyŭ: “Kali b ja takuju pahanuju knihu dadomu prynios, baćka mianie adrazu b preč vyhnaŭ”.
Kamaroŭka
Na Kamaroŭku Mišel chodzić z partatyŭnymi vahami — z taje pary, jak niaholeny nachabny kaŭkaziec upior jamu niedavažanuju torbačku z “cytrusami”. Mišel, nia vieračy, pajšoŭ da kantrolnych vahaŭ i pierakanaŭsia, što nie staje až 300 hramaŭ. Znajšoŭ Mišel nachabnika i moŭčki kinuŭ jamu nabyty chvilinaŭ kolki tamu tavar. Hruzin pachmura viarnuŭ jamu hrošy.
Na płoščy Jakuba Kołasa Mišel z valizami čakaje taksoŭku. Padkočvajecca atlet i badziora pytajecca, kudy treba vieźci bahataha pana.
— Da vulicy Drazda, za Pałac sportu, — adkazvaje Mišel.
— 25 dalaraŭ, — nachabna, nie mirhnuŭšy vokam, nazyvaje canu kiroŭca, zrazumieŭšy pa akcencie, što Mišel — inšaziemiec. Adkul viedać skurałupu z taksaparku, što pierad im flamandziec-pracalub, jaki na fabrycy dva hady kuryny pamiot pa miašečkach rassoŭvaŭ, a, kab zarabić hrošy na vučobu, načami myŭ posud u restaracyi.
— Voś hetymi rukami ja b ciabie... — Mišel patros ahromnistymi napracavanymi rukami, — za 25 dalaraŭ danios...
