Listy ŭ redakcyju
Nas usich “kinuli”
Paśla abviaščeńnia vynikaŭ vybaraŭ na vulicy Miensku pavinien byŭ vyjści niezadavoleny narod. Zahadzia byli raspaŭsiudžanyja ŭlotki dy nalepki z zaklikam prychodzić na Kastryčnickuju płošču da Pałacu Prafsajuzaŭ uviečary ŭ niadzielu. Pa niekatorych FM-radyjostancyjach dy ŭ niezaležnych hazetach pieradavali zaklik padtrymać Hančaryka.
Štab Hančaryka składaŭsia prykładna z 400 čałaviek. Ale dzie jany ŭsie byli 9 vieraśnia? Źnikli, jak źnikajuć pacuki z karabla, jaki patanaje. Jany – “kinuli”! “Kinuli” nia tolki “adzinavybranaha”, “kinuli” ŭvieś biełaruski narod, jaki čakaŭ źmienaŭ da lepšaha apošnija siem hadoŭ. Kala 11-j viečara na płoščy sabrałasia ź piać tysiačaŭ čałaviek. A dzie ž astatnija miljony, jakija chočuć dobra žyć, ale bajacca dla hetaha niešta zrabić? Mohuć tolki siadzieć na kuchni dy za šklankaj harełki raspaviadać, jak im drenna ci skardzicca zamiežnaj presie na parušeńni pravoŭ čałavieka i svabody słova. Zamiest taho, kab niešta rabić, jany maryli, što ZŠA ci Niamieččyna pryjduć baranić našuju svabodu. Tym piaci tysiačam, jakija stajali na choładzie i pad daždžom, byŭ patrebny sapraŭdny kiraŭnik, na sto adsotkaŭ addany spravie, jaki pavioŭ by narod da kanca, da pieramohi. A što atrymałasia? “Adzinavybrany” vyjšaŭ na prystupki, pramiamliŭ, što vyniki vybaraŭ sfalsyfikavanyja i što jon budzie skardzicca ŭ Centravybarkam. Paśla spn.Palevikova skazała, kab ludzi išli pa chatach.
Naahuł, fakty śviedčać, što Hančaryk nie rychtavaŭsia da doŭhaha supracivu. Jon zahadzia nie damoviŭsia z adminstracyjaj Pałacu Prafsajuzaŭ, kab tudy puścili ludziej. Stanovišča vyratavali “krajoŭcy”, jakija adcisnuli “cicharoŭ” i zaniali budynak. Paśla hetaha “adzinavybrany” zładziŭ nievialikuju pres-kanferencyju j niekudy źjechaŭ – kazali, pajšoŭ spać. Spać, niahledziačy na toje, što da jaho na padtrymku pryjšła moładź.
U rukach “adzinavybranaha” 9 vieraśnia byŭ šaniec, jaki dajecca palityku raz u žyćci. Hančaryk nia zdoleŭ vykarystać jaho, i heta paznačaje parazu nia tolki Hančaryka i demakrataŭ “novaj chvali”, ale j parazu našaha narodu. Hančaryk i astatnija prosta syduć, a narod zastaniecca. Nastupny šaniec, mahčyma, budzie tolki praź piać hod. Ci źjavicca da taho času sapraŭdny lider, jaki poj-dzie da kanca?
Anatol Vasileŭski, Miensk
Usie ŭ Biełaruski Ahuł!
Vybary pavinny praćvierazić našych palitykaŭ. Mo ciapier jany zrazumiejuć, što treba źmianić taktyku. Pieramahaje toj, chto vielmi choča pieramahčy. A nakolki my chacieli pieramohi? I jakoj pieramohi?
Adnoj z hałoŭnych pamyłak było toje, što apazycyja była ŭ asnoŭnym suprać kahości, a nie za štości. Tamu my pavinny vyznačycca: chto my, kolki nas, jakuju dziaržavu žadajem pabudavać.
Pa-pieršaje, treba viedać, kolki ŭ nas tych, chto chacieŭ by žyć u sapraŭdnaj biełaruskaj dziaržavie. Dumaju, hetaja ličba składaje niedzie 20%. Ujavicie sabie – kožny dziasiaty žychar vašaha domu, kvartału ci vioski taksama, jak i vy, žadaje być biełarusam. Ale my nia viedajem adzin adnaho. Treba zarhanizavacca, stvaryć jak by svaju aŭtanomiju, adkrytuju dla ŭsich. U jaje ŭvojduć usie biełaruskija (mienavita ź biełaruskaj movaj i kulturaj) abjadnańni roznych napramkaŭ: palityčnyja, kulturnickija, spartovyja, ekanamičnyja i h.d. Prapanuju nazoŭ abjadnańnia – “Biełaruski Ahuł”.
Kali nas miljon ci dva, čamu tady biełaruskija hazety i knihi vychodziać takim maleńkim nakładam? Čamu mała biełaruskamoŭnych chramaŭ? U nas mnoha biełaruskich vykładčykaŭ i studentaŭ, ale niama nivodnaj biełaruskamoŭnaj VNU (a rasiejkamoŭnyja niedziaržaŭnyja pracujuć, i ničoha). Treba ŭžo zrazumieć, što dziaržava dla biełarusaŭ nia robić amal ničoha, tamu my pavinny ŭsio rabić sami.
Struktura abjadnańnia pavinna pačynacca źnizu. Nizavaja adzinka – heta hramada. Jana ŭklučaje ŭ siabie dvor albo kvartał u horadzie j viosku albo sielsaviet u rajonie. Kožnaja hramada ładzić schody, dzie vyrašaje, što rabić joj i jakija parady dać viarchoŭnym strukturam. Taksama vybirajuć delehataŭ u haradzkija i respublikanskija rady.
Adna z asnoŭnych zadačaŭ – vychavańnie moładzi. Treba adčynić svaje viačernija škołki, kudy b dzietki prychodzili choć raz na tydzień, słuchali pra historyju, kulturu i tradycyi Biełarusi, vyvučali movu i litaraturu. Taksama (choć raz na tydzień) varta pravodzić spartovyja zaniatki, dzie b dzieci znajomilisia, zahartoŭvalisia fizyčna dy vychoŭvalisia ŭ duchu spabornictva.
Naahuł rabić možna mnoha čaho, usiaho j nie napišaš.
Aleh Łučyna, Miensk
Niezdarovy biełaruski ehaizm
Apazycyi, jak drennamu studentu, nie chapiła času padrychtavacca da vybaraŭ. A ŭsio tamu, što palityka – heta prafesija. Nielha, kab adzin čałaviek, lider, mieŭ adnačasova niekalki pasadaŭ.
Padrychtoŭki da vybaraŭ nie było, była imitacyja. Spačatku baraćbu za prezydenctva addali namenklatury – “piaciorcy”. Padmanuli demakratyčnaha namenklaturščyka (S.Domaša). V.Lavonaŭ, jaki zavaryŭ usiu kašu, raźličvaŭ na svaje staryja suviazi, ale zrabiŭ pamyłku. Načalnik u “vertykali” Łukašenki nia budzie achviaravać navat samym małym – heta ž vidać niaŭzbrojenym vokam.
Ja pracavaŭ u štabie Ŭ.Hančaryka: bolšaha chaosu i tłumu za apošnija 12 hadoŭ ja nia bačyŭ. V.Lavonaŭ faktyčna nie zachacieŭ pravodzić ciažkuju, narmalnuju vybarčuju kampaniju, bo vyrašyŭ “pierachapić” administracyjny resurs u Łukašenki. Heta – stratehičnaja pamyłka.
Voś i prajhrali.
Nadzieja: bolšaść moładzi maje zdarovy sens i žadaje pieramienaŭ. Treba pracavać ź joj.
Vyjście: poŭnaja, 100-pracentnaja, ratacyja lideraŭ apazycyi.
Pieraaryjentacyja na šyrokuju aśvietnickuju pracu dla moładzi i kulturnickuju pracu siarod hramadzian, na pašyreńnie pravavych viedaŭ. Nastupnyja dva hady admovicca ad palityčnych akcyjaŭ.
Dreva ŭžo vyrasła, ale da jabłykaŭ jašče doŭha... Nie złamać by dreva.
Vitaŭt Nieviadomy, Miensk
