Z USICH STARON
Pucin u Varšavie
Vizyt nie prynios źmienaŭ u adnosinach
Biełaruskaje pytańnie
U pieršy dzień vizytu pra Biełaruś uhołas zhadali adzin raz — u časie presavaj kanferencyi. Zrabiŭ heta Alaksandar Kvaśnieŭski, kali kazaŭ, što Polšča, uvachodziačy ŭ Eŭraźviaz, nie pavaročvajecca śpinaj da svaich uschodnich susiedziaŭ — Rasiei, Biełarusi dy Ŭkrainy. Tolki na nastupny dzień, pa adjeździe Pucina z Varšavy, u interviju polskamu radyjo “Zet” Kvaśnieŭski skazaŭ, što pytańnie Biełarusi abmiarkoŭvałasia z rasiejskim prezydentam ledź nia ŭ pieršyja hadziny pieramovaŭ.
Na pytańnie, ci ličyć Pucin Łukašenku dyktataram, Kvaśnieŭski adkazaŭ tak: “Nie, takija słovy ŭ palityčnych razmovach paprostu nie ŭžyvajucca. Adnak napeŭna Pucin nia ličyć Łukašenku čałaviekam, ź jakim lohka supracoŭničać. Jamu byŭ pieradadzieny zvarot žonak źnikłych apazycyjnych biełaruskich palitykaŭ, i ja spadziajusia, što, vykarystoŭvajučy svaje mahčymaści, Pucin z hetym raźbiarecca”.
Nie “pierałomny”,
a “symbaličny”
Pucin i Kvaśnieŭski nie padpisali nivodnaha važnaha dakumentu. Za vyklučeńniem chiba damovy pra zborku polskich aŭtobusaŭ u Kalininhradzie. Nia vyrašanyja na najvyšejšym uzroŭni asnoŭnyja pytańni polska-rasiejskaha ekanamičnaha supracoŭnictva: a) pastaŭki hazu i pabudova druhoj linii hazapravodu “Jamał — Zachodniaja Eŭropa”; b) prablema deficytu ŭ handlovym abarocie (Polšča kuplaje ŭ Rasiei enerhanośbitaŭ na 3 młrd. dalaraŭ bolš, čym ekspartuje tudy svaich tavaraŭ). Ci nie adzinym vynikam pieršaha za amal 9 hadoŭ vizytu kiraŭnika Rasiei ŭ Polšču jość “stvareńnie klimatu” dla dalejšaha raźvićcia dvuchbakovych adnosinaŭ.
Kvaśnieŭski prapanavaŭ pravieści ŭ Kalininhradzie samit z udziełam kiraŭnikoŭ Rasiei, Polščy, Eŭraźviazu i krainaŭ, jakija susiedziać z vobłaściu, kab razam vyrašyć budučaje rasiejskaha anklavu. Pucin zhadziŭsia. Niepryznanaść ciapierašniaha biełaruskaha kiraŭnika moža tut nanieści niepapraŭnuju škodu našym nacyjanalnym intaresam. Na karalavieckuju sustreču jaho napeŭna nie zaprosiać, choć naša kraina maje svoj ekanamičny i palityčny intares u vyrašeńni kalininhradzkaha pytańnia.
“Hesty”
Pucin pryjechaŭ u Varšavu biaz žonki, z Paryžu, a nie naprastki z Maskvy, i nia vystupiŭ u Sejmie. Kampensacyjaj za hetyja niepryjaznyja pavodle dyplamatyčnych kanonaŭ rečy była pieradača polskamu boku dakumentaŭ z rasiejskich archivaŭ, jakija datyčać hienerała Ŭładzisłava Sikorskaha.
Pry kancy pieršaha dnia vizytu Pucin niečakana vyrašyŭ uskłaści kvietki da pomnika dziejačam Padpolla dy Armii Krajovaj. Hety pomnik siarod inšych ušanoŭvaje pamiać apošniaha kamendanta AK Leapolda Akulickaha, jaki byŭ aryštavany NKVD u 1945 h. i zahinuŭ u savieckim lahiery. Naŭzamien Kvaśnieŭski ŭziaŭ udzieł u sumiesnym uskładańni viankoŭ da pomnika savieckim žaŭnieram, što zahinuli ŭ bajach za Varšavu.
Pratesty
Jašče ŭ pieršy dzień vizytu siabry kamitetu “Volny Kaŭkaz” zładzili kala rasiejskaha konsulstva ŭ Krakavie demanstracyju suprać złačynstvaŭ Rasiei na Kaŭkazie, trymajučy ŭ rukach transparanty “Pucin — zabojca”, “Maskali — ruki preč ad Čačenii”. Potym aktyvisty “Volnaha Kaŭkazu” spalili rasiejski ściah. Palicyjanty adrazu zatrymali troch udzielnikaŭ.
U Varšavie suprać čačenskaj vajny pratestavali siabry kamitetu “Polšča—Čačenija”. Aktyvisty trymali čačenskija ściahi, śpiavali čačenski himn, a taksama čačenskija i polskija patryjatyčnyja pieśni. Ale asnoŭnyja polskija telekanały byli takija zaniatyja tym, što rabiłasia ŭ prezydenckim pałacy, što navat “nie zaŭvažyli” padziejaŭ pobač — na Zamkavym placy.
U druhi dzień vizytu siabry “Volnaha Kaŭkazu” z Poznani zmahli patrymać transparanty “Pucin — ben Ładen, Čačenija — Ńju-Jork” dy “Katyń u 1940. Ciapier — Hrozny” roŭna 22 sekundy. Pavahaŭšysia tolki krychu, palicyjanty ŭvapchnuli aktyvistaŭ u mašyny dy pavieźli ŭ pastarunak, a vypuścili tolki paśla adjezdu Pucina. U časie hetkaj akcyi ŭ Hdańsku nikoha nie čapali.
Palaki vinavatyja, što... uvajšli ŭ NATO
Napiaredadni vizytu Pucina ŭ Polšču sacyjolahi abiedźviuch krainaŭ vyśviatlali, jak palaki i rasiejcy staviacca adno da adnaho i za što majuć kryŭdy.
Bolš za pałovu palakaŭ ličać, što Rasieja musić mieć pačućcio viny pierad Polščaj za minułaje — za ahresiju ŭ vieraśni 1939 h. (44%), Katyń (35%), peryjad stalinizmu dy zaležnaści ad SSSR (26% — tut i vyšej padajecca kolkaść tych, chto ličyć Rasieju vinavataj).
85% palakaŭ kažuć, što ichnaja kraina pierad Rasiejaj ni ŭ čym nie vinavataja. A tracina rasiejcaŭ ličać, što palaki musiać pačuvacca vinavatymi najpierš za toje, što dazvalajuć dziejničać na svajoj terytoryi čačenskim infarmacyjnym pradstaŭnictvam (22%), što niedastatkova ŭdziačnyja Rasiei za vyzvaleńnie ad fašystaŭ (21%) i što dałučylisia da NATO (14%). Cikava, što Łžedźmitryja ci, prykładam, haniebnuju parazu ŭ saviecka-polskaj vajnie 1920 h. zhadali adzinki z apytanych rasiejcaŭ.
Jak pakazvaje apytańnie, minułyja kryŭdy nie ŭpłyvajuć na dzień siońniašni. Bolš za pałovu palakaŭ (56%) razhladajuć Rasieju jak partnera. Kožny treci palak stavicca da rasiejcaŭ “z sympatyjaj”. Hetaksama i rasiejcy — bolš za 60% apytanych bačać u Polščy partnera i sajuźnika i tolki 1% — voraha. Bolš za pałovu palakaŭ chacieli, kab Pucin pryjechaŭ.
Dva dni tabu na vostryja momanty
Pa ŭsim było vidać, što palaki kłapociacca, kab Pucin pryjechaŭ i kab u jaho zastałosia ad vizytu dobraje ŭražańnie. ŚMI, jakija tolki j kazali pra surjoznyja prablemy ŭ rasiejska-polskich adnosinach, raptam zmoŭkli, kali pryjechaŭ Pucin. Ni ŭ telenavinach, ni ŭ hazetach nia zhadvałasia pra słovy Kvaśnieŭskaha, jaki namiaknuŭ, što było b dobra, kab Pucin paprasiŭ prabačeńnia za Katyń. Nia zhadvałasia j pra roznaje staŭleńnie da čačenskaj vajny, da biełaruskaj sytuacyi, i navat amal nie ŭspaminali pra hałoŭnaje — pra haz. Presavaja kanferencyja była całkam zrežyseravanaj. Presavy sakratar Pucina nachabna davaŭ słova tolki “patrebnym” žurnalistam. Pytańni vyhladali padrychtavanymi, bo amal usio, pra što pytalisia, kolki chvilinaŭ tamu ŭžo skazali prezydenty ŭ časie svaich pramovaŭ.
“Oni tutaj chcą rządzić polskimi dzeńnikarzami! W dupie mam taką konferencję prasową”, — kinuŭ adzin polski žurnalist, pakidajučy zalu.
Uraziła, što niekatoryja rasiejskija žurnalisty, jakija pryjechali ŭ Varšavu, uvohule nie aryjentavalisia ŭ polskich padziejach i navat nia viedali, što takoje Sejm.
Krakaŭskaje pradmieście
Krakaŭskaje pradmieście, dzie znachodzicca pałac polskaha prezydenta, a taksama šerah vulicaŭ na šlachu pucinskaha “mersedesu” (hety vializny čorny ź siniavatym adlivam limuzyn admysłova pryvieźli z Maskvy) byli pierakrytyja, i varšaviaki, jakija apošnim časam i tak pakutujuć ad aŭtamabilnych zatoraŭ, złavali na Pucina. Achvotnych pahladzieć na rasiejskaha prezydenta vakoł prezydenckaha pałacu nie było. Chiba, moža, palicyja nikoha nie puściła.
Tak ci inakš, ale pa darozie ŭ centar stałaha vieku dziadźka, što siadzieŭ pobač sa mnoj u aŭtobusie, skazaŭ: “Ale ž, chalera, demakratyi ŭ nas apošnim časam pabolšała — kaliści sustrakać Brežnieva mianie ŭ pracoŭny čas z zavodu pryhnali...”
Alaksiej Dzikavicki, Varšava—Poznań
naviny za tydzień
Łukašenkaŭ režym zastajecca nieprymalny
U paniadziełak 21 studzienia aŭstryjski sacyjalist Peter Šyder byŭ abrany staršyniom Parlamenckaj asamblei Rady Eŭropy, źmianiŭšy na hetaj pasadzie brytanskaha łorda Raseła-Džonstana. U svajoj inaŭhuracyjnaj pramovie ŭ Strasburhu novy staršynia skazaŭ: “Biełaruś zastajecca prablemaj. Pazycyja tamtejšych uładaŭ nie źmianiłasia i zastajecca absalutna nieprymalnaj z punktu hledžańnia standartaŭ demakratyi i pravoŭ čałavieka, ale izalacyja mała spryjaje źmianieńniu statusu-kvo. Asamblei varta praciahvać pravodzić aściarožnuju palityku, balansujučy pamiž padtrymkaj prahresiŭnych siłaŭ i asudžeńniem niedemakratyčnaj pazycyi ciapierašniaha režymu”.
Biełarusaŭ Polščy pierapišuć
U druhoj pałovie nastupnaha hodu ŭ Polščy adbudziecca pierapis nasielnictva. Heta pieršy paśla vajny pierapis, siarod pytańniaŭ jakoha jość i nacyjanalnaść.
Eŭropa — vajskovy pihmej
Hieneralny sakratar NATO Džordž Robertsan u paniadziełak zajaviŭ, što Eŭropa źjaŭlajecca pihmejem u vajskovym sensie i pavinna pavialičyć asyhnavańni na abaronu, kab daraŭnacca pa vajskovaj mahutnaści Złučanym Štatam. Robertsan aburaŭsia, što mnohija eŭrapiejskija ŭrady zusim mała vydzialajuć na abaronu, “marnujuć srodki na zachady, jakija nia słužać ni ich biaśpiecy, ni biaśpiecy Eŭropy, ni našym šyrejšym supolnym intaresam”.
I ŭ Kosavie niemiec
Kiraŭnikom časovaj administracyi AAN u Kosavie pryznačany niemiec Michael Štajner. Jon zamienić na hetaj pasadzie datčanina Chansa Chiekierupa, jaki padaŭ u adstaŭku letaś u śniežni. Štajner — ekspert pa krainach Uschodniaj Eŭropy i Bałkanach. Raniej jon byŭ pasłom Niamieččyny ŭ Čechii i daradcam kanclera Šrodera pa zamiežnapalityčnych pytańniach.
Padpalščykaŭ reabilitavali
Polski sud reabilitavaŭ siabroŭ padpolnaj arhanizacyi “Ruch”, jakija ŭ červieni 1970-ha źbiralisia spalić muzej Lenina ŭ miastečku Paronin. Šaściora “ruchaŭcaŭ” atrymali tady ad 4 da 7 hadoŭ turmy.
Inicyjatyva “Lihi polskich siemjaŭ”
Pravaja partyja “Liha polskich siemjaŭ” damahajecca, kab Sejm pryznaŭ stalinskija represii suprać palakaŭ u 1944—45 h. “złačynstvami suprać čałaviectva”. Zvarot padtrymali jašče dźvie parlamenckija frakcyi.
Baŭharyja i Rumynija taksama trapiać u EZ
Dniami pradstaŭniki Eŭraźviazu abviaścili, što Baŭharyja i Rumynija (samyja biednyja krainy-kandydaty ŭ Źviaz) mohuć trapić u šerahi arhanizacyi ŭžo ŭ 2008 h. Dla hetaha ŭ EZ jość patrebnyja finansavyja resursy. Praŭda, aficyjna data dałučeńnia Baŭharyi dy Rumynii da Źviazu nieviadomaja. U 2004 h. u EZ uvojduć Kipr, Čechija, Estonija, Litva, Łatvija, Malta, Słavaččyna, Słavienija, Polšča i Vuhorščyna — pry ŭmovie, što da kanca hetaha hodu jany paśpiachova skončać svaje pieramovy z Bruselem.
Kampensacyja za zvany
Ź niamieckaha fondu, što vypłačvaje kampensacyi achviaram nacyzmu, atrymaje hrošy i česki katalicki kaścioł — za kaścielnyja zvany, adabranyja i pierapłaŭlenyja nacystami na harmaty ŭ časie druhoj suśvietnaj vajny.
Jazapat Zmysła
ab usim patrochu
Papa kananizuje acteka
Papa Rymski Jan Pavał II naviedaje ŭ lipieni 2002 h. Meksyku, kab kananizavać Chuana Dyjeha, jaki 12 śniežnia 1531 h. bačyŭ smuhłaskuruju Pannu Maryju, što źjaviłasia jamu ŭ acteckim chramie. Rašeńnie pra jahonuju kananizacyju Vatykan pryniaŭ paśla taho, jak u 1990 h. Chuan Dyjeha ździejśniŭ cud: meksykanka źviarnułasia da jaho z malitvaj uratavać žyćcio synu, što zvaliŭsia z dachu i prałamiŭ sabie čerap. Malitva dapamahła.
Pryncesa budzie lačyć ludziej
Narveskaja pryncesa Marta-Luiza z rodu Šleźvih-Halštejn-Sionebarh-Hluksburh vyrašyła admovicca ad tytułu “Jaje karaleŭskaja vysokaść”. U lutym jana adčyniaje ŭ Osła fizijaterapeŭtyčnuju kliniku. “Navošta medyku karaleŭski tytuł?” — ličyć Marta-Luiza.
Łatyšy pastaviać pomnik Coju
Kiraŭnictva Siemskaj vołaści Łatvii vyrašyła ŭstalavać memaryjalny kamień na miescy hibieli Viktara Coja. 29-hadovy lider hurtu “Kino” raźbiŭsia na aŭtamabili 15 žniŭnia 1990 h. na šašy Jurmała—Tałsi.
Dyskateki – zona narkamanii
Vilenskaja hazeta Respublika piša, što kožny druhi naviednik litoŭskich klubaŭ i dyskatekaŭ ŭžyvaje narkotyki. Pieradusim heta marychuana, jakuju palać amal 47% apytanych. U asnoŭnym šajtanskim ziellem baviacca stałyja naviedniki.
Zdareńnie ŭ prybiralni
Amerykancy, jakaja lacieła “Boinham-767” skandynaŭskaj avijakampanii “SAS”, daviałosia bolšuju častku padarožža pravieści ŭ tualecie. Skarystaŭšysia ŭnitazam, žančyna nacisnuła na knopku zmyvu, palenavaŭšysia pierad hetym ustać. Systema vakuumnaj ačystki ŭnitazu prysmaktała žančynu da siadzieńnia i pratrymała ŭ takim stanoviščy da kanca palotu. Vyzvalić pasažyrku ŭdałosia tolki paśla pasadki.
Seksualnaja intehracyja
z Eŭropaj
Letaś u eŭrapiejskija krainy ŭ seksualnaje rabstva byli pradadzienyja amal 120 tysiačaŭ dziaŭčat i kabiet u vieku ad 16 da 35 hadoŭ. Hetkija ličby padaje Mižnarodnaja arhanizacyja mihracyi. Najbolš prastytutak pryjaždžaje ŭ Eŭropu ź Nihieryi, Albanii dy Rumynii. Dalej pa śpisie iduć pasavieckija krainy — Małdova, Ukraina, Rasieja. Na siomym miescy staić Biełaruś, apiaredziŭšy svaich paŭnočnych susiedak Litvu i Łatviju. Pa źviestkach Interpołu, klučavymi krainami ŭ handli niavolnicami źjaŭlajucca Polšča i Rumynija. Praz Polšču žyvy tavar traplaje ŭ Niamieččynu j dalej na Zachad. Rumynija źjaŭlajecca tranzytnaj zonaj dla “ekspartu” na Bałkany, u Italiju dy na Blizki Ŭschod.
Ja.Z.
