Usie biełaruskija škoły Miensku
Praciah. Pačatak u №32.
Praciahvajecca vandroŭka pa biełaruskich škołkach horadu Miensku. Pabačym, čamu navučajuć tam dy čym jany roźniacca miž saboju.
SŠ №110 (vuł. Bieraściejskaja, 66) — ekanamičnaha profilu z vyvučeńniem anhielskaj movy. Tut biełaruskamoŭnyja 1—11 klasy. A voś sioleta dźvie padrychtoŭčyja klasy nabrali rasiejskamoŭnyja: było tolki try zajavy vučyć pa-biełarusku. Usiaho ŭ škole — 750 vučniaŭ. 8“B” i 10“B” — ekanamičnyja klasy, 9“H” — politechničnaja. Jość intehravanyja klasy — dla dziaciej z asablivaściami psychafizyčnaha raźvićcia, z vučniami tam pracujuć defektolahi. U škole pracuje muzej biełaruskaj kultury j etnahrafii, chutka budzie svaja batlejka.
SŠ №190 (vuł. Nikifarava, 19) maje ahulnaestetyčny napramak z pahłyblenym vyvučeńniem anhielskaj movy. Dziaciej vučać ihrać na muzyčnych instrumentach (hitara, fartepijana, skrypka, cymbały, dudka, bałałajka dy inš.), jość narodny ansambl, charavyja kalektyvy, arkiestar narodnych instrumentaŭ. Vypuskniki atrymlivajuć dadatkovaje paśviedčańnie ab skančeńni muzyčnaj škoły. Mnohija paśla 9-j klasy pastupajuć u muzyčnuju vučelniu. Aproč muzyki, vučni ad padrychtoŭčaj da 9-j klasy zajmajucca tancam i mastackaj pracaj (malavańniem, bacikam, vyšyŭkaj ź biseru, lepkaj dy inš.). U škole dziejničaje turystyčna-krajaznaŭčy klub “Źnič” (kiruje im nastaŭnik Viačasłaŭ Skurat). Jość dziciača-junackaja arhanizacyja “Mara”, siabry jakoj vypuskajuć radyjohazetu. U škole vučacca 767 čałaviek.
Bazavaja škoła №72 (vuł.Chałmahorskaja, 59) z pahłyblenym vyvučeńniem anhielskaj. Movy dy infarmatyku tut vykładajuć z padrychtoŭčych klasaŭ. Dzieciam, zhodna z amerykanskaj technalohijaj “Krok za krokam”, dajuć navyki kamunikacyi. U škole pracujuć ekalahičny j turystyčny hurtki. Jość fitabar ź vitaminnymi kaktejlami, pavodle admysłovaj prahramy “Hoša” tut sočać za zdaroŭjem zuboŭ. Pracujuć tematyčnyja kabinety infarmatyki j etnahrafii. Z 25 klasaŭ (heta 685 vučniaŭ) tolki adna rasiejskamoŭnaja. 80% vypusknikoŭ pastupajuć u kaledžy j technikumy. Adna z samych “zornych” vypusknicaŭ hetaj škoły — Lika Jalinskaja.
Himnazija-kaledž mastactvaŭ №26 (vuł.Kamunistyčnaja, 52) — užo treci hod navučalny kompleks (zasnavanaja ŭ 1972 h., heta była pieršaja škoła z mastackim uchiłam). Vučycca tut 440 dziaciej.
Kab pastupić, treba mieć chatnija malunki j namalavać na zadadzienuju temu padčas ispytu. Sioleta adsiul u mastackija VNU z 30 vypusknikoŭ pastupili 28. U prahramie ahulnaha cykłu jość rytmika i taniec (zamiest treciaha ŭroku fizkultury). Profilnyja pradmiety — malunak, žyvapis, mastackaja praca. Tut vyvučajuć i tradycyjnaje mastactva, i da 9-j klasy — narodnyja ramiostvy (hlinianaja cacka, tkactva, sałomka, rośpis). Dla navučencaŭ himnazii ładziać majstar-klasy znakamityja mastaki. Tvory vučniaŭ himnazii ŭdzielničali ŭ vystavach bolej jak u 60 krainach śvietu.
Himnazija №4 (vuł.Kuncaŭščyna, 10) — šmatprofilnaja. U pačatkovych klasach — estetyčny ŭchił i pahłyblenaje vyvučeńnie biełaruskaj movy. Z 8-j — profilnaje navučańnie: fizyka-matematyčnyja, filalahičnyja (biełaruska-polskaja, anhielska-niamieckija, anhielska-polskija), ekalahičnyja j chimika-bijalahičnyja klasy. Specyjalnyja kursy — racyjanalnaje charčavańnie, anhielskaja i polskaja litaratury, ekalohija. Z 4-j klasy vyvučajucca asnovy infarmatyki. U 4—5 klasach — niamieckaja mova jak druhaja zamiežnaja. Z 8-j u profilnych klasach — niamieckaja albo polskaja movy. U škole 839 vučniaŭ. 90% vypusknikoŭ pastupili sioleta ŭ VNU. Z vučniami indyvidualna zajmajucca vykładčyki instytutaŭ dy ŭniversytetaŭ. U himnazii jość biaspłatnyja spartovyja sekcyi, chareahrafičny hurt “Dziańnica”, falklornyja hurty “Ładački” i “Ładki” (dla małodšych i starejšych vučniaŭ), pracuje muzej nacyjanalnaj kultury. Aproč pijaneraŭ i “Skaryničaŭ” jość u starejšych himnazistaŭ Centar vučnioŭskaha samakiravańnia “Suzorje”, supołka TBM.
Stereatyp “biełaruskaja škoła — etnahrafija dy ramiostvy” pacichu adychodzić. Źjaŭlajucca fizyki, bijolahi, chimiki “biełaruskamoŭnaj hadoŭli”… Kankurencyja vymušaje škoły padvyšać uzrovień — uvodzić speckursy, zaniatki pa rytmicy, ekanomicy, kamputarnaj hramacie, prahramy zdarovaha charčavańnia. Bo tolki prestyžnaja j perspektyŭnaja Biełaruščyna moža siońnia być pryciahalnaj.
Uładzimier Pučynski
Praciah budzie.
