Haraskop Ułasava
My ź Mikołam Łavickim ot užo druhi ci treci hod vandrujem na rovarach pa ŭłasaŭskich miaścinach, sustrakajemsia ź ludźmi, jakija jašče pamiatajuć ci chiba čuli pra Ŭłasava. Ot i sioleta damovilisia na jahony dzień narodzinaŭ źjeździć u Mihaŭku. A kali chapilisia, dyk i razhubilisia trochi: data narodzinaŭ u roznych krynicach roznaja. U daviedniku “Biełaruskija piśmieńniki” staić 16 (28) žniŭnia. A ŭ polskim pašparcie Ŭłasava, što pierachoŭvajecca ŭ Litaraturnym muzei Janki Kupały, — 10 žniŭnia. Razychodžańnie nibyta niaznačnaje, ale dla haraskopaŭ istotnaje. Kali data narodzinaŭ Ułasava 10 (22) žniŭnia, jon traplaje pad znak Raka, a kali ž 16 (28) — dyk jon Leŭ.
Pavodle roznych charaktarystykaŭ sučaśnikaŭ Ułasava, jon chutčej naradziŭsia pad znakam Raka. Ot, prykładam, jak charaktaryzavała Ŭłasava plamieńnica: “U im niejak arhanična spałučalisia lanota, marudlivaść i niezvyčajnaja enerhija, apantanaść”. Haraskop kaža, što Raki — ludzi emacyjnyja, davierlivyja, adnačasova apantanyja, marudlivyja, ale nieadstupna ŭpartyja.
Aŭtar artykuła pra Ŭłasava ŭ daviedniku “Biełaruskija piśmieńniki” — Hienadź Kisialoŭ. Telefanuju jamu, kažu pra svaje nazirańni. “Kali pisaŭsia artykuł pra Ŭłasava, ja pra pašpart ničoha nia čuŭ… Karystaŭsia jakimiś daviednikami. Pahladzicie, jakija źviestki dajuć pra datu narodzinaŭ papiarednija krynicy...”
Pahladzieŭ... “Biełaruskaja savieckaja encyklapedyja” 1974 h. naahuł pra redaktara “Našaj Nivy” nia zhadvaje. U hetym daviedniku šmat samych roznych inšych Ułasavych — partyzanaŭ, voinaŭ...
Zazirnuŭ u kupałaŭski daviednik. Tam jość nievialiki artykulčyk pra Ŭłasava, ale daty jaho narodzinaŭ niama, tolki hady žyćcia: 1874—1941.
Nia značycca data narodzinaŭ Ułasava i ŭ śledčaj spravie. Zastajecca tolki zazirnuć u najnoŭšyja encyklapedyčnyja daviedniki — “Biełaruskuju movu”, histaryčnuju encyklapedyju i “EŁiMBieł”.
Ale rasčaravali mianie najnoŭšyja daviedniki. Prykładam, encyklapedyja “Biełaruskaja mova” nie dała choć jakoha artykulčyka pra Ŭłasava. Pra “Našu Nivu” dała, a pra ŭkład jaje apiekuna ŭ stanaŭleńnie litaraturnaj movy — ani słova.
Pieršaj padała artykuł pra A.Ułasava (1987 h.) encyklapedyja “Litaratura i mastactva”. Tam značycca data narodzinaŭ — 16 žniŭnia 1874. Hetuju datu paŭtaryła i histaryčnaja encyklapedyja.
Telefanuju znoŭ Hienadziu Kisialovu. “Jak by jano tam ni było, jakija b źviestki ni davali daviedniki, pašpartnuju datu treba ŭličyć”, — raić słynny biełaruski daślednik.
Uličvajem! Tym bolš što praz dva hady — u 2004-m — Ułasavu budzie 130. Našaj hramadzkaści, našaniŭcam varta było b parupicca niejak narešcie ŭšanavać adnu z samych vydatnych asobaŭ minułaha stahodździa. Choć by jakoj pamiatkaj u Mihaŭcy...
Što da mianie, dyk ja niejak symbalična pryviazaŭ hod narodzinaŭ Ułasava da skulpturnaha fantanu “Chłopčyk ź lebiedziem” la Kupałaŭskaha teatru. Na im značycca ličba — 1874. Jakraz hod narodzinaŭ Ułasava.
U.S.
